Türkiye’nin 2023 hedefleri ve ekonomide gelecek 40 yıl öngörüsü
Son 5 yıldaki hükümetin ekonomi alanındaki söylemlerine baktığımızda gündeme gelen en önemli konu,
• Dünyanın en büyük 10 ekonomisi içinde olmak,
• 500 milyar dolar ihracat ve kişi başı milli gelir 25 bin dolar olduğunu görmekteyiz.
Hedefler ile ilgili 5 hükümet programlarına baktığımızda;
■ 60. Hükümet Programı’nda 2,
■ 61. Hükümet Programı’nda 27,
■62. Hükümet Programı’nda57,
■ 64. Hükümet Programı’nda 10,
■65. Hükümet Programı’nda 8 kez,
2023 hedefleri geçmektedir. Hükümet programlarında hedeflere ulaşma kelimesi sonlara doğru belirgin şekilde azalıyor. Ümit azalmışa benziyor. Beklentinin söylemde kalacağı gözüküyor.
Ekonomi dünyasının yapmış olduğu araştırmalar ve hesaplamalarda Türkiye ekonomisi 2050 kadar bu üretim şekli ve insan kapasitesi ile ilk 10 ekonomi içerisinde yer alması imkânı bulunmuyor. (Aşağıdaki kaynaklardan ulaşabilirsiniz)
Peki, o zaman geriye iki hedef kalmaktadır.
1) Kişi başı 25 bin dolar hedefi,
2) 500 milyar dolar ihracat hedefi.
1923’den 2015 yılına kadar ortalama
■ Büyüme ortalamamız %4.7
■ İhracat artışımızı %10.34
■ İthalat artışımızı %11.7
■ 2003-2016 dönemindeki ihracat artışımız %11.5 .
Hükümetin 2017-2019 yılı Orta Vadeli Program’da önümüzdeki üç yıl için ihracat artış hedefi ortalama %10.5. Cumhuriyet dönemi ortalamasına yakın bir oran. Bu oran artışı ile ne zaman 500 milyar dolar hedefine ulaşabileceğimizi hesaplayalım. Dünya ekonomisinin durgunluğa girip petrol ve emtia fiyatlarının düşmesi hammadde üreticisi ülkeleri ciddi anlamda durgunluğa ve bütçe açıkları krize sürükledi. Geçmiş 12 yılı incelediğimizde dünya ihracat artışı ortalama yıllık %6.66’ya karşılık geliyor. Ülke olarak her yıl %10.5’lik ihracat artış oranını yakalayabilirsek 2029 yılında bu hedefe ulaşabiliriz.
Peki, o zaman kişi başı 25 bin dolar hedefinin gerçekleşme ihtimali ne zaman olabilir. Birde bunu inceleyelim.
Yine hükümetin 2017-2019 yılı Orta Vadeli Program’da önümüzdeki üç yıl için kişi başı gelir artış tahminlerine bakalım.Ortalama yıllık %6’lık bir hedef konmuş. 2019 yılı sonunda hedef 10 bin 930 dolar. 2019 yılından sonra hedefi %6’dan hesaplarsak. 2034 yılında kişi başına 25 bin dolar hedefine ulaşabileceğiz.
Yukarıdaki tahminler olabilecek en iyi tahminler. Dünya Bankası ve IMF yetkilileri 1950-2014 yılları arasında büyümenin %3.8 olarak gerçekleştiğini açıkladılar. Önümüzdeki 50 yıl için ise (2014- 2064) tahminleri %2.1 seviyelerinde gerçekleşeceği şeklinde.
İlk 10 ekonomi hedefine baktığımızda 2050 yılı TÜİK nüfus projeksiyonuna göre nerdeyse imkânsız gözüküyor.
Ancak bu hedefe ulaşabilmek için Türkiye coğrafyasının genişlemesi Orta Asya daki Türk Cumhuriyetleri ile birleşerek eski Rusya dönemi gibi bir ülke olmamız gerekmekte. Ancak o zaman bu hedefe ulaşabiliriz.
Bu da Türk tarihinde TURAN’cılık anlayışının gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkabilir. Artık dünyada bu yüzyılda devletlerden öte şehir devletleri olacağı konuşulup, fikri tartışılmaktadır.
