Türkiye’deki kripto varlık düzenlemeleri: Yeni dönemin eşiğinde
Küresel finans sektörünün pandemiden sonra hızlı dönüşümüne tanıklık ediyoruz. Kripto varlıklar da bu dönüşümün başrol oyuncuları arasında. Dünyanın pekçok ülkesi bu dönüşüme ayak uydurabilmek için kripto varlıkların sisteme dahil olabilmeleri konusunda alt yapı çalışmalarını hızlandırdığı gibi birtakım yasaları yürürlüğe koyuyor. Ülkemizde de bir süredir üzerinde çokça tartışmaların yapıldığı ve merakla beklenen kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi. Teklifle, Sermaye Piyasası Kanunu’na kripto varlıklara ilişkin tanımlar ekleniyor. Böylece Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenen kripto varlık düzenlemeleri, piyasayı daha şeffaf, güvenli ve sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlıyor.
Yeni düzenlemelerle birlikte, kripto varlıklar ve bu varlıklara yönelik hizmetler için tanımlar getirildi. Örneğin, “cüzdan”, kripto varlıkların transferini ve depolanmasını sağlayan yazılım, donanım veya sistemler olarak tanımlandı. Bu gelişme, kullanıcıların kripto varlıklarını güvenli bir şekilde saklamaları ve transfer etmeleri için gerekli altyapıyı sağlamayı amaçlıyor. “Kripto varlık” ise dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıklar olarak tanımlandı. Bu tanım, kripto varlıkların ne olduğunu ve nasıl işlediğini daha net bir şekilde ortaya koyuyor.
SPK’dan lisans almak zorunlu
“Kripto varlık hizmet sağlayıcı” tanımı da düzenlemelere dahil edildi. Bu terim, kripto varlık platformlarını, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve ilgili düzenlemelerde kripto varlıklarla ilgili hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşları kapsıyor. Bu hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine başlaması için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin alması zorunlu kılınıyor. Bu kuruluşlar, müşterilerinin kripto varlıklarını güvenli bir şekilde saklamak, transferlerini gerçekleştirmek ve bu süreçlerde gerekli düzenlemeleri yapmakla yükümlü olacaklar.
Yeni düzenlemeler, kripto varlıkların sermaye piyasası araçları olarak kabul edilmesine yönelik esasları da belirliyor. SPK, sermaye piyasası araçlarının Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) sistemine dahil olmadan kripto varlık olarak ihraç edilebilmesi için esaslar belirleyebilecek. Bu düzenlemeyle birlikte, kripto varlıkların ihraç edilmesi, oluşturulması ve saklanması süreçleri daha şeffaf ve düzenli bir hale getirilecek. Bu durum, yatırımcıların kripto varlıklara olan güvenini artıracak ve piyasaya daha fazla istikrar getirecek. Platformlar, işlem görecek veya ilk satış ya da dağıtımı yapılacak kripto varlıkları belirlemek ve işlem görmelerini sonlandırmak için yazılı listeleme prosedürleri oluşturmak zorunda olacak. Bu prosedürler, teknik kriterleri de içerebilir. Ayrıca, platformlar müşterilerinin itiraz ve şikayetlerini etkin şekilde çözmek için dahili mekanizmalar kurmakla yükümlü olacaklar. Bu düzenlemeler, yatırımcı güvenini artıracak.
Suistimallerin önüne geçilecek
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetleri, SPK tarafından düzenli olarak denetlenecek. Bu denetimlerde, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarının güvenliği, personelin yeterliliği ve hizmet kalitesi gibi unsurlar değerlendirilecek. Hizmet sağlayıcıların, müşterilerinin varlıklarını güvenli bir şekilde saklamaları ve transfer etmeleri için gerekli önlemleri almaları gerekecek. Bu tür denetimler, piyasadaki olası suistimallerin önüne geçmek ve yatırımcıların haklarını korumak için büyük önem taşıyor.
Yeni düzenlemeler, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali yapılarının güçlü olmasını ve finansal yükümlülüklerini yerine getirebilmelerini sağlamak amacıyla çeşitli tedbirler içeriyor. Hizmet sağlayıcıların, mali yapılarının zayıflaması durumunda SPK’ya başvurarak mali yapılarını güçlendirmeleri istenecek. Bu süreçte, hizmet sağlayıcıların faaliyetlerini geçici olarak durdurma veya yetkilerini kaldırma gibi önlemler alınabilecek. Bu tedbirler, piyasadaki güveni ve istikrarı sağlamak için kritik öneme sahip.
Güvenli ve şeffaf bir ortam oluşacak
Kripto varlık ticareti ve saklanmasına yönelik düzenlemeler, piyasa katılımcıları için daha güvenli ve şeffaf bir ortam oluşturacak. Platformlar, müşterilerinin varlıklarını kendi cüzdanlarında saklamalarını teşvik edecek ve gerekli güvenlik önlemlerini alacak. Ayrıca, müşterilerin kripto varlıklarını nakde çevirebilmeleri veya transfer edebilmeleri için gerekli altyapının sağlanması, piyasanın likiditesini ve işlem hacimlerini artıracak.
Türkiye’de kripto varlıklara yönelik düzenlemeler, piyasanın daha olgun ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşmasına katkı sağlayacak ve birçok ülkeye de örnek olabilecek. Yeni düzenlemeler, yatırımcıların haklarını korumayı, piyasaya olan güveni artırmayı ve kripto varlıkların daha geniş kitlelere ulaşmasını hedefliyor. Bu gelişmeler, kripto para piyasasında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilebilir. Yatırımcılar için daha güvenli ve düzenli bir ortam oluşturulması, kripto varlıkların gelecekte daha fazla kabul görmesini ve benimsenmesini sağlayacak. Piyasadaki bu yeni dönemin, kripto varlıkların ve blockchain teknolojisinin gelişimine olumlu katkılar sunması bekleniyor.