Türkiye’de “tarım politikası” yok mu?

Bir ortamda ne zaman tarım konu­su açılsa ne zaman bir yetkiliye tarım hakkındaki düşüncesi sorulsa veya ne za­man bir siyasi eline mikrofonu alsa, çoğu­nun ortak söylemi, ülkemizin bir tarım po­litikasının olmadığı yönünde.

Peki tarım politikası nedir? Akla gelen sadece üreticinin hesabına yatırılan des­teklemeler midir?

Öncelikle şunu bilmeliyiz ki politika, iz­lenen yol anlamına gelir. Devlet işlerinin organizasyonu ve yürütülmesi konusun­daki yaklaşımı ve süreçleri ifade eder. Eko­nomi politikası, milli ekonominin yöneti­mi konusundaki yaklaşımlar ve uygulama­lardır.

Tarım politikası neyi ifade eder?

Ekonomi politikasının bir alt dalı olan tarım politikası ise bir ülke tarımının be­lirlenen amaçlar doğrultusunda yönlendi­rilmesi çabalarıdır.

Bu amaçlar, üreticiyi olduğu kadar tüke­ticiyi de kapsar. Tarımsal üretimi olduğu kadar, onun işlenmesini, tedariğini, gıda güvencesini, gıda güvenliğini, doğal kay­nakların korunmasını, tarımsal pazarla­mayı, kırsal kalkınmayı ve daha birçok fa­aliyet alanını içerir.

Tarım ve gıdanın ilgilenmediği bir sek­tör ve dokunmadığı bir vatandaş yoktur.

Tarım politikalarında belirlenen amaç­ların gerçekleştirilmesinde 5N1K (kim, neyi, nerede, ne zaman, neden ve nasıl) yaklaşımına göre cevapların da verilmiş olması gerekir. Bunlardan bir ya da birka­çı eksikse tarım politikası dediğiniz şey te­menniden ibaret kalır.

Tarım politikalarının oluşumu ve uygu­lanmasından Tarım ve Orman Bakanlığı (TOB) sorumludur. Ancak hep eleştire gel­diğimiz gibi tarımın tek söz sahibi değildir.

TOB’un ifade edilen bir tarım politikası mevcut mudur? Amaçları ve 5N1K’sı be­lirlenmiş midir? Cevap: Evet. TOB 2023- 2028 Stratejik Planı Bakanlık sitesinde ya­yınlanıyor.

Peki bu planın gerekleri yapılıyor mu? Başarısı ölçülüyor mu? Cevap: Evet. Yine TOB sitesinde yıllık performans program­ları ve idari faaliyet raporları detayları ile yer alıyor.

Bunlar kurumsal ve resmi boyutu mese­lenin…

Tarım politikası yoksa…

Rusya-Ukrayna savaşı, bölgedeki terör faaliyetleri, küresel ısınma ve bunların sonucunda artan gıda milliyetçiliği orta­mında, bu ülke, temel gıdada kendine ye­terliliğini sürdürebilmiş, Tahıl Koridoru başarısı ile kıtlık yaşanan bölgelere tahıl sevkiyatını başarabilmiştir.

Suyu merkeze alan, stratejik ürünlerin üretimi, pazarlanması ve verimlilik artı­şı sağlamayı hedefleyen tarımsal üretim planlaması süreci başarı ile devam ediyor.

Sözleşmeli üretim, örgütlenme vb. alan­larda yapılan düzenlemeler sadece son bir-iki yılın bazı önemli projeleri.

Tarım politikası yoksa bunlar nasıl ger­çekleşiyor sizce? Yaklaşık yedi milyar do­lar dış ticaret fazlası veren bir ülke nasıl ta­rımda dışa bağımlı olabilir?

Tarımsal hasılada Avrupa’da birinci, dünyada ise ilk on içinde nasıl olabilir?

60 ilde Organize Tarım Bölgesi yatırım­ları, politikasız gerçekleşebilir mi?

Hep eleştirilen tohumda yerlilik yüzde 97’ye nasıl yükselebilir?

Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak giderek yaygınlaşıyor maalesef.

Ezcümle;

Tarım politikaları ile ilgili görüş bildire­bilmek için öncelikle;

1-TOB’un planlarını, politika belgeleri­ni, faaliyet raporlarını incelemiş ol­mak,

2-Uygulanan tarım politikalarının et­kinliğine dair fikir sahibi olmak,

3-Başarılı politikaların hakkını teslim etmek,

4-Başarısız bulduğu politikalar konu­sunda ise yapıcı eleştirilerde bulun­mak,

5-Eksik ya da yanlış belirlenen politi­kalar ve uygulama sonuçlarına göre tarım politikasının olmadığını değil, yan­lışlığını söylemek ve doğrusunu önermek, daha doğru bir yaklaşım olacaktır.