Türkiye'de sabit internet sudan ucuz!
Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) tarafından yayımlanan rapora göre, Türkiye Dijital Dönüşüm Endeksi’nde geriledi. Endeks değerini etkileyen faktörlerin başında ise mobil ve sabit internet ücretlerinin dünya ortalamasına göre düşük kalması gösterildi.
Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), Türkiye Dijital Dönüşüm Endeksi 2022 raporunu kamuoyu ile paylaştı. TÜBİSAD’ın, 2019 yılından itibaren her yıl yayımladığı rapor Prof.Dr. Yeşim Üçdoğruk Gürel, Prof.Dr. Yılmaz Kılıçaslan ve Doç.Dr.Ümit İzmen tarafından hazırlanıyor.
Raporun genel yaklaşımı, bilgi teknolojileri ve iletişim sektörü alanında çeşitli veriler yayımlayan uluslararası kuruluşlarda, Türkiye’nin yer aldığı tablolardaki verileri alıp, bir hesaplama ile endeks değerini bulmak üzerine kurulu. Raporun çıktıları ve verilerinde çok ilginç sonuçlar var.
Türkiye bilişimde geriledi
Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi 2019-2021 yılları için beş üzerinden sırasıyla 2,94, 3,06, 3,21 olarak hesaplanmış. 2019’dan 2021’e kadar sürekli artış gösteren endeks puanımız 2022 yılında düşüş göstererek 3,12 olarak hesaplanmış.
Genel endeks değerini oluşturan 64 alt göstergenin 35’i 2022 yılında gerilerken, 23 göstergede endeks puanımız yükselmiş. Altı göstergede ise bir değişiklik meydana gelmemiş.
Çeşitli uluslararası kuruluşların yayımladığı raporlarda yer alan 139 ülkenin verilerinin kullanıldığı endeks hesabında, Türkiye’nin uluslararası durumunun ortaya konulması için ise seçilen 21 ülke ile kıyaslamalarına yer verilmiş. 21 ülke ile kıyaslandığında ise Türkiye, 26 göstergenin 15’inde konumunda ilerleme kaydederken, 10’nunda gerilemiş ve bir değişkende ise yerini muhafaza etmiş.
İnternet çok ucuz
Seçilen 21 ülke arasında Türkiye, üç değişkende en iyi performans gösteren üç ülke arasında, yedi değişkende ise en kötü performans gösteren üç ülke arasında yer alıyor.
Türkiye’nin en iyi performansa sahip olduğu üç gösterge gayri safi sermaye oluşumunun GSYH’ya oranı, ortalama mobil hücresel tarifeler (Satınalma gücü paritesine göre - SGP $) ve sabit geniş bant internet tarifeleri (SGP $). Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) verilerine göre ortalama mobil hücresel tarifelerin en düşük olduğu ülkeler Çin, Hindistan ve Almanya. Ortalama mobil hücresel tarifelerin en yüksek olduğu ülkeler ise açık ara ABD, Japonya ve Güney Kore.
Türkiye’de 70 dakika ve 20 SMS’i içeren düşük mobil kullanım sepetinin maliyeti ise 13 SGP$. Satınalma gücü paritesi (SGP) dolar maliyetine göre aylık sabit genişbant internet tarife ücreti en düşük ülkeler Çin, Hindistan ve Türkiye iken en yüksek tarifeler İrlanda, Hollanda ve Yunanistan’da.
Türkiye, 2019 yılında aylık sabit genişbant internet tarife ücreti 39,64 SGP$ ile ülkeler arası sıralamada orta seviyelerde yer alırken izleyen yıllarda bu ücrette hızlı bir düşüş sağlamış. 2021 yılına gelindiğinde ise Türkiye 27,3 SGP$ ile sabit genişbant internet tarife ücreti en düşük üçüncü ülke haline geldi.
Dijital dönüşüme hazır olmak açısından önemli bir gösterge de gayri safi sermaye oluşunda ise arazi iyileştirmelerini, tesis, makine ve ekipman alımlarını ve okullar, ofisler, hastaneler, özel konutlar ve ticari ve endüstriyel binalar dahil olmak üzere yolların, demiryollarının ve benzerlerinin inşaatını içerdiği düşünüldüğünde Türkiye için bu oranın artan bir eğilim göstermesi şaşırtıcı değil.
Eğitimde en sonuncuyuz
Karşılaştırma yapılan ülkeler arasında Türkiye 20-29 yaş aralığında STEM (Bilim, teknoji ve matematik) alanındaki yükseköğretim mezunlarının nüfusa oranında sonuncu, dijital teslim edilebilir hizmet ihracatının toplam hizmet ticareti içerisindeki payında sondan ikinci sırada yer alıyor.
Araştırmanın bir bölümünde Türkiye’deki şirketlere yöneltilen anketlerden ortaya çıkan sonuç ise neden sonuncu sırada yer aldığımızı gösteriyor. Katılımcıların ankete verdiği cevaplara göre Türkiye’deki kur artışı ve enflasyon, ihracatı olumsuz yönde etkilemiş.
İyisi ve kötüsüyle Türkiye
2021 yılında bir önceki yıla göre Türkiye’nin ilerleme gösterdiği alanlar, Ar-Ge harcamalarının gayrisafi milli hasılaya oranı, patent başvurusu oranı, kişi başına elektrik enerjisi üretimi, herhangi bir mobil hücresel sinyal kapsamındaki nüfusun oranı, telekomünikasyon yatırımının telekomünikasyon hizmet gelirleri içerisindeki payı, GSYH’ya oranla gayri safi sermaye oluşumu, ortalama mobil hücresel tarife ücretleri, ortaöğretimde okullaşma oranı, cep telefonu aboneliği oranı, son 12 ayda interneti kullananların oranı , bilgisayar sahipliği oranı, sabit geniş bant internet üyeliği oranı, mobil geniş bant internet üyeliği oranı, tam zamanlı telekomünikasyon çalışanı oranı ve Birleşmiş Milletler Hükümet Çevrimiçi Hizmet Endeksi.
İncelenen göstergelerde Türkiye’nin performansının 2021 yılında bir önceki yıla göre bozulma gösterdiği alanlar ise, BİT alanındaki patent başvurusu oranı, uluslararası internet bant genişliği, geniş bant internet tarife ücreti, 20-29 yaş aralığında STEM alanındaki yükseköğretim mezunlarının oranı, internet erişimi olan hane halkının oranı, tasarım ürünleri ihracatının toplam ticaret içindeki payı, BİT hizmetleri ihracatının toplam hizmet ticareti içindeki payı, dijital teslim edilebilir hizmet ihracatının toplam hizmet ticareti içerisindeki payı, mobil ağlardan elde edilen gelirlerin toplam telekomünikasyon hizmetleri içindeki payı ve Birleşmiş Milletler e-Katılım Endeksi olarak sıralanmış. TÜBİSAD raporundaki veriler ilginç.
Bazen kendi içerisinde çelişen sıralamalar ve rakamlar da var. Eğer bu konulara ilgi duyuyorsanız, derneğin internet sitesinden raporun tamamına erişip okuyun derim.