'Türkiye'de bu yıl ilk 5G denemelerine başlıyoruz'
Barcelona Mobil World Congress 2018 sırasında Huawei Orta Asya ve Kafk aslar Bölge Başkanı Marco Xu ile Türkiye konusundaki gündemlerini ve bunların Türkiye'yi nasıl etkileyebileceğini konuştuk. Önce 5G'den başlayalım Marco Xu şöyle diyor: "Bu yıl Türkiye'de ilk 5G denemelerine başlıyoruz. Çünkü 5G uygulamalarına geçebilmemiz için bazı alt yapı standartlarının oluşturulması gerekiyor. Bazı konularda alt yapılarının da hazırlanması gerekiyor. Bunlarla ilgili adımların bu yıl içinde atılmasını ve sonucunda en geç yıl sonuna doğru denemelere başlayabileceğimizi düşünüyorum. Biz şu anda 5G için gerekli olan ürünlerimizi Türkiye'ye göndermiş durumdayız. Sanıyorum ilk olarak 5G tabanlı ilk küçük ticari projeyi 2019 yılı başında lanse edebiliriz diye düşünüyoruz. Bu nedenle bu sene denemeleri gerçekleştireceğimiz bir yıl olacak".
Donanım alt yapısı güçlü
O zaman geldiğimiz noktada Türkiye'de 5G'ye geçiş nasıl olabilir diye soruyorum Marco Xu'ya: "Türkiye şu anda hali hazırda 4.5G teknolojisini kullanıyor zaten. O yüzden donanım alt yapısına baktığımızda bunların çoğunun zaten 5G'de de kullanılabileceğini çok az bir kısmının yenilenmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Özellikle bunların yazılımlarının yenilenmesi gerekiyor. Türkiye'de bizim önerdiğimiz aynı lisanlarla devam ama belki bir miktar daha ödeme yaparak devam edilmesi. Çünkü yeni lisanlar için GSM operatörlerinin zorlanabileceğini düşünüyoruz. Tabii her hükümetin bu konuda bir bakış açısı ve düşüncesi oluyor. 5G'nin verimlilik açısından yarattığı faydalarla 4G'den biraz daha ucuz olacağını düşünüyoruz. Eğer benzer yatırım yapılacaksa hükümetin burada uzun dönemli lisanları vermesi gerekiyor. En az 15-20 yıl… Sağlıklı yatırımların yapılabilmesi için uzun vadeli bir perspektif gerekiyor".
5G, endüstriyi etkileyecek
Yeni açılan bu yolda en önemli konu 5G'nin endüstrileri çok etkilemesi… Marco Xu bunu şöyle vurguluyor: "Burada durum biraz daha önemli… Buna dikkat çekmek istiyorum. 4G yatırımları aslında daha çok son tüketiciyi birebir etkileyen teknolojilerdi. Oysa 5G yatırımları endüstrileri etkileyen, M2M ve IoT çalışmalarını, M2People (Makineden-İnsana) çözümlerini etkileyen yatırımlar. 5G ile MtoM örneğin bütün araçların ‘bağlı' olmasını sağlayan bir teknoloji olarak karşımıza çıkacak. Yine teneke meşrubat kutularının hepsine çip yerleştirmeniz gerekebilecek verimli uygulamalar için… Ya da çiftliklerde üretim için bitkilerde çiplerin olması gerekecek. Bu şu demek her şeyin daha fazla bağlı olmasını sağlayacak… Bu da alt yapı yatırımlarda bu kadar bağlı çipin olmasını gerektirecek. Bunların hızlı yapılması ve maliyetlerinin de daha düşük olması zorunlu olacak'.
Endüstriye destek ve vergi
Peki aslında Marco Xu nereye gelmek istiyor? Hemen açıyorum: "Türkiye'deki en önemli şeylerden biri vergiler. Özellikle teknoloji ürünleri, iletişim ve telefon vergileri… Daha çok verimliliği hedefl eyen ‘akıllı telefonlar'ın vergileri biraz yüksek. Diğer ülkelerle kıyasladığımızda görünen durum bu… Fakat 5G ile gelen yeni teknolojik ortam ve çalışma biçimlerini düşünürsek, artık 5G endüstrileri ilgilendirdiği için vergilerin daha teşvik edici olması gerekiyor. Her teneke kutuya, her otomobile bir GSM çipi yerleştirme gibi konularla karşılaşıyor olacağız. İlk aklımıza gelen ulaşım, tarım, bankacılık dışında her endüstri artık M2M uygulamalar kullanmak zorunda kalacak. Tüm sektörlerde dijital dönüşümü teşvik etmek için hükümetlerin 5G'yi desteklemesi gerekiyor. 5G sadece hızla ilgili bir konu değil, sürekli bağlı olmakla ilgili bir konu… Pek çok analize göre 5G'nin gelişi endüstrilerin dijital dönüşümü için yeterli bir maliyeti sunabilir. Kullanılabilen bir çip set bugün 1 ila 2 dolar arasında… O zaman her endüstri bunu kolaylıkla kullanabilir. Ama örneğin 10 milyon kutuya bunu koyabilirsiniz. Ve her kutunun nerelere gittiğini, onunla ilgili işlemleri takip edebileceğiniz uygulamalara imkan sağlayacak."
"Yerel üretimi destekleyip 1000 mühendise ulaşacağız"
Marco Xu, Türkiye'deki altyapı çalışmaları ile ilgili de şunları söylüyor: "Türkiye'de internet ve haberleşme altyapısını daha fazla nasıl geliştiririz, bunun üzerinde çalışıyoruz. Bu çalışmaların bir kısmı hükümet ve çeşitli kurumlarla işbirliği halinde devam ediyor. Üretimde de nasıl yerelleşebiliriz ve ekonomiye katkı yapabiliriz, bu konu üzerinde de duruyoruz. Örneğin baz istasyonlarını yerli olarak Türkiye'de üretebilir miyiz? Bunun üzerinde çalışıyoruz… Ar-Ge merkezimiz burada ve sadece mühendis olarak 600 kişi çalışıyor ve bunu büyütüp en kısa zamanda 1000 kişiye nasıl çıkarabiliriz, buna bakıyoruz. 40 milyon dolar yatırım yaptık Ar-Ge merkezi için, yerli üretim konusunda da 10 milyon dolar yatırımımız var ve bunları artıracağız. Lokal partnerlerimizle ve devletin de önderliğinde bu yatırımları nasıl geliştirebiliriz, buna bakıyoruz."