Türkiye'nin iddiasız büyüme hedefi
Türkiye'nin gelecekteki (hedef) ortalama büyüme oranı konusu bu köşede daha önce ele alındı. Türkiye'de kamunun orta vadeli resmi büyüme hedefi yüzde 5. Bu rakam Çin ve Hindistan'da yüzde 10'lara çıkıyor. Dünyada küçük -ihmal edilebilir büyüklükte-bir ekonomisinin yüzde 10 büyüme hedeflemesiyle dünyanın ikinci büyük ekonomisinin yüzde 10 büyüme hedeflemesi aynı şey değil. İkincisi dünya ekonomisini etkileyecek büyüklükte veya bir başka deyişle dünya ekonomisini "ısıtacak" ölçekte bir hedef.
İktisatçılar bir ekonominin büyüme hızını üç "kaynak" faktöre ayrıştırıyorlar. Büyümenin kaynağı olan bu faktörler sermaye, emek ve "toplam verimlilikten" oluşuyor. Yani, büyüdüyseniz ya sermaye ve emek faktörlerini daha çok kullanıyorsunuz ya da kamusuyla, özel sektörüyle verimliliğinizi artırmış olmalısınız.
Geleceğe dönük projeksiyonlarda da aynı mantığı kullanabiliyoruz. Yüzde beş büyüyeceksek bunun bir kısmı daha fazla sermaye kaynağı kullanmamızdan, diğer kısmı daha fazla emek istihdam etmemizden kaynaklanacak. Bunlara bir de her iki faktörün de daha verimli kullanılıyor olmasını ekleyeceğiz.
Hangi faktörün toplam ekonomik büyümeyi ne kadar etkilediğini ölçmek o kadar kolay değil. Ekonometrik araştırma sonuçları katsayılar açısından genellikle bir "nokta hedefe" değil bir "yelpazeye" işaret ediyor. Ancak bu tür araştırmalar yine de işe yarar sonuçlar ortaya koyuyor. Aşağıda Japonya, Tayvan ve Güney Kore'yi kapsayan eski bir araştırma ve Türkiye üzerinde yapılmış bir başka araştırma sonuçlarından faydalanarak hazırladığım bir tabloyu bulacaksınız.
Bu tabloda Türkiye için geleceğe dönük hesaplanan iki ayrı sonuç ile diğer üç ülke için 1960 1990 arasında 20 yıldan uzun dönemler için hesaplanmış olan büyümeye katkı rakamları sunuluyor.
Rakamlar şunları gösteriyor Güney Kore ve Tayvan yüzde 8,5'in üzerinde büyüdüğü bu dönemlerde toplam verimlilik (TFV) yüzde 2,5 civarında artmış. Bu, toplam büyümenin yüzde 30'unu açıklıyor. Japonya'da ise yüzde 5,4 ortalama büyümenin yarısı, (yüzde 2,6) kamu ve özel sektörün daha verimli çalışmasından kaynaklanmış.
Türkiye için büyümeye katkı rakamlarını yüzde 5'lik hedefe uygularsak, zımni olarak önümüzdeki dönemde ortalama yüzde 1,5'luk bir verimlilik artışı hedeflenmiş olduğu ortaya çıkıyor. Bu önceki dönemlerde Tayvan, Japonya ve Güney Kore'deki rakamın oldukça altında. Son yapılan çalışmalar Çin'de son 20 yılda toplam verimlilikteki artışın yüzde 4'leri aşmış olabileceğine işaret ediyor; Türkiye hedefinin neredeyse üç katı.
Sözün özü, yüzde 5 hedefi Türkiye için iddiasız bir hedeftir. Büyümenin daha çok emek ve sermaye artışından kaynaklandığını, kamu ve özel sektörün hantallığının pek de azalmayacağı varsayımı üzerine kuruludur. Türkiye'nin geçmişten gelen yüzde 4-5 arası seyreden trend büyümesini kırması kamu ve özel sektörün kendisine çeki düzen vermesinden geçiyor. İstihdam artışının da yetersiz olduğunu ilave edelim.
Ortalama büyüme oranı % Sermaye katkısı Emek katkısı TFV
Japonya 5.4 1.7 1.2 2.6
G.Kore 8.8 4.3 2.1 2.4
Tayvan 8.5 2.7 3.2 2.6
Türkiye-1 5.0 1.3 2.3 1.5
Türkiye-2 5.0 1.6 1.9 1.6
Dünya Gazetesi'nin 31. yılı kutlu olsun. Bağımsız bir ekonomi gazetesi olarak ülkemize ve ekonomimize çok önemli katkısı olduğunu düşünüyorum. Özellikle sadece büyük şehirlerde değil, Anadolu'da işletmelerin olduğu her il ve ilçede ilgi görüyor olması çok önemli.