Türkiye'deki bir şirket alacak notu (credit note) düzenleyebilir ve

Değerli DÜNYA okurları başlıktaki her iki soru için de cevabım evet. Ancak tabii ki bu cevap her zaman ve her durum için geçerli değil.

1. İthal edilen malın fiyatında indirim yapılırsa...

İthal ettiğiniz malların fiyatlarında daha sonra satıcı tarafından ilave indirim veya herhangi bir nedenle fiyat düzeltmesi yapılırsa, alıcının fatura düzenlemesi yerine, satıcının alacaklandırma notu (credit note) düzenlemesi mümkündür.

Mali İdare'nin bu konuda verilmiş çok sayıda yazısı görüşleri mevcuttur.

Böylesi bir uygulamada KDV ve gümrük uygulamaları açısından da sorun çıkmayacaktır.

Ancak, bazı incelemelerde, bakanlığın yazılı görüşlerine rağmen, alacaklandırma notunda bahsi geçen tutar için alıcı tarafından fatura düzenlenmesi ve KDV hesaplanması gerektiği iddia edilerek tarhiyatlar yapılmıştır. Bu tür tarhiyatlar yargı tarafından kaldırılmaktadır.

2. İhraç edilen malın fiyatı düzeltilir/indirilirse...

Türkiye'deki bir şirket ihraç ettiği malın fiyatını daha sonra bir nedenle indirir/düzeltirse, doğal olanı karşı taraftan fatura almaktır. Ancak çeşitli nedenlerle karşı taraftan fatura (veya borçlandırma notu-debit note) alınamıyorsa, Türkiye'deki satıcı firmanın alacaklandırma notu düzenlemesi mümkün olabilecektir. Bu konuda verilmiş yeni tarihli bir muktezayı sizlerle paylaşıyorum.

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

……….. VERDİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

Sayı: ………………………………     

Konu:  Yurt dışındaki ……………… adına

 sehven fazla tutarda düzenlenen

faturanın alacak notu "credit note"

ile düzeltilip düzeltilemeyeceği 

İlgi: ……………. tarih ve …………… sayılı dilekçeniz.

İlgi dilekçenizde …………………………………………………………………… ……………………………………………………….…….………… hizmetlerinin verilmesi  işi ile iştigal eden şirketinizin …………………………………. hizmetlerini verebilmek amacıyla …………………………………………………………………………………… imzaladığı ve bu anlaşmalar çerçevesinde verilen ve alınan hizmetler için ………………. karşılıklı fatura düzenlendiği, ………………………………………………… şirketinizce sehven fazla tutarda fatura kesildiği ve …………………….. bu fazlalığı şirketinizce kendi adlarına düzenlenecek alacak dekontu "credit note" ile düzeltilmesini talep ettiğini belirterek, karşı …………..… ülke mevzuatına göre "iade faturası" düzenlenmesinin mümkün olmaması nedeniyle, şirketinizce ……………………… alacak dekontu "credit note" düzenlenmesinin mümkün olup olmadığı hususunda tereddüt oluştuğundan başkanlığımız görüşü talep edilmektedir

Bilindiği üzere; alacak ve borç notu "credit note - debit note" uluslararası ticaret yapan şirketlerce ticarette öngörülmeyecek şekilde ortaya çıkan maliyete ilişkin unsurları karşılıklı olarak dengelemek amacıyla kullanılan notlardır. Bu notlar, genellikle satıcı tarafından alıcıya ticari, lojistik, teknik talepler,  fiyat düzeltmeleri, komisyon ve indirim gibi nedenlerle gönderilir.

Alacak notu "credit note" satılan mal veya hizmetin istenilen kalite standartlarına uygun olmaması sonucu ortaya çıkan indirimler ile fiyat farklılığı gibi nedenlerle alıcının satıcıdan alacaklı olduğunu göstermek amacıyla satıcı tarafından düzenlenen bir belgedir.

Diğer taraftan; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "İspat edici kağıtlar" başlıklı 227'nci maddesinde; "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü yer almaktadır.

Anılan hüküm gereğince tevsik edici belgeler Vergi Usul Kanunu'nun 229-242'nci maddelerinde tek tek sayılmak suretiyle belirtilmiş olup, 229'uncu madde ile mal teslimi ve hizmet ifalarının "Fatura" ile belgelendirileceği hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan; 3065 sayılım Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 35'inci maddesinde; "Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vukubulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi, bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vukubulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır" hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre; yurt içinde yapılan ticarette herhangi bir nedenle katma değer vergisi matrahında meydana gelen değişikliklerin düzeltilmesi işleminde, düzeltmenin ortaya çıktığı dönem itibariyle alıcı veya satıcı tarafından fatura düzenlenir ve yapılan düzeltme işlemi böylece belgelendirilmiş olur.

Ancak, yurt dışında mukim …………… şirketinizce verilen …………… hizmetine ilişkin faturanın fazla tutarda kesilmiş olması, buna ilişkin yazışmaların bulunması ve ilgili ülke mevzuatının "iade faturası" düzenlenmesine cevaz vermemesi hallerinde düzeltme işleminin şirketinizce düzenlenecek alacak notu "credit note" ile yapılması mümkündür.

Bilgi edinilmesini rica ederim.