Türkiye Yüzyılı: Üretim Yüzyılı

Prof. Dr. Vahit Kirişçi dönemi sona erdi. Kısa süreli ancak oldukça etkili bir bakanlık yaptı Sayın Kirişçi. Tarımda dijitalleşmeyi hep öne çıkardı. Ayağı yere basan projeler hazırladı ve çoğunu hayata geçirdi.

Yaptıklarını da her platformda, bir akademisyen tarzının ötesinde, anlatmasını ve dinlemesini çok iyi bildi… Son yazımda, onun dönemine ait bir değerlendirme yapmıştım. Şimdi milletvekili olarak hizmete devam edecek. Daha önce TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanlığı da yapmış olduğunu hatırlatarak, yeni dönemde, yasama tecrübesine sahip bir akademisyen olarak “Neden yeniden bu göreve getirilmesin?” diyorum.

Yeni bakanımız tecrübeli

 Yeni atanan Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim Yumaklı’ya başarılar diliyorum. Daha önce Gübretaş Genel Müdürlüğü ve önceki dönem Bakan Yardımcılığı görevlerinde bulunan Yumaklı, bu görev için son derece isabetli bir isim.

Her şeyden önce süreklilik açısından bu görevde olması önemli ve değerli. Son yazımda, Bakanlığın icraatları konusunda kendisi ile görüşmüş ve yazımın önemli bir bölümünü onun verdiği bilgilere ayırmıştım. Sayın Bakanın, devir teslim törenindeki ilk mesajı “Türkiye Yüzyılı ile üretim yüzyılının başladığı” oldu.

Öncelikli konular

Yeni dönemde, kısa vadede hayata geçirilmesi gereken öncelikli konuları maddeler halinde özetlemeye çalıştım:

-Bakanlığın 2019-2023 Stratejik Planı bu yıl sona eriyor. Yeni stratejik plan hazırlığına bir an önce başlanması ve katılımcı bir yaklaşımla, dijitalleşmeye yeterince ağırlık vererek, Türkiye Yüzyılı vizyonuna uygun bir şekilde uygulamaya konması gerekiyor. Küresel ölçekte beklemeyen gelişmeler olmadıkça Planda yer alan tarım politikaları değiştirilmemeli.

-Makro ve mikro düzeyde dijital tarım teknolojilerinin kullanımı yaygınlaştırılmalı. Özellikle üretim, karar alma ve piyasalarla ilgili alanlarda yapay zekâ uygulamalarından en iyi şekilde yararlanılmalı.

-Ölçemezseniz yönetemezsiniz. Son defa kapsamlı bir Tarım Sayımı yapılmalı. Devamı veritabanlarının güncellenmesi şeklinde olmalı. Her üründe, her bölgede, biyolojik ve iklimsel bazda, girdi ve ürün piyasalarında, uluslararası boyutuyla, gerçek zamanlı olarak izlenebilecek bir sistem kurulmalı.

-Ülke olarak stratejik ürünlerde kendimize yeterlilik öncelikli hedefimiz olmalı.

-Arazi toplulaştırmasına hız verilmeli. Arazilerde parçalılık, dağınıklık ve mülkiyet sorunları giderilmeden temel sorunların çözülmesi çok zor.

-Başta su olmak üzere sınırlı kaynaklar en iyi şekilde değerlendirilmeli.

-Havza bazlı mikro tarım politikaları, stratejik planlar ve veritabanları oluşturulmalı.

-Tarımda etkili bir üretici örgütlenmesi sağlanmalı.

-Etkili bir piyasa izleme ve yönlendirme yapılmalı. Bu konuda esas sorumluluk Ticaret Bakanlığı’nda görünse de Tarım Bakanlığı kaptan güvertesinde olmalı. Gıda enflasyonuna karşı yönetmeliği çıkartılan gıda fiyatlarında veri paylaşımı hayata geçirilmeli.

-Sayın Kirişçi döneminde, âtıl arazi kullanımı, sözleşmeli tarım ve planlı üretim başta olmak üzere birçok alanda yapılan yasal düzenlemelerde katkısı olduğunu bildiğim Sayın Yumaklı’nın, kendi döneminde, bunların hayata geçirilmesine öncelik vereceğine inanıyoruz.

-Sosyal boyutuyla aile çiftçiliği korunmalı, ekonomik boyutuyla da büyük ölçekli işletmeler ve yüksek teknoloji kullanımı teşvik edilmeli. Gençlerin kırsalda tutulabilmesi her zamankinden daha önemli.

-Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgelerinin kurulmasına hız verilmeli.

-Deprem Bölgesinde yaralar sarılırken kırsal alan ihmal edilmemeli. 3,7 milyon hektar verimli arazinin işlendiği bu bölgenin yeniden inşasında, kırsal alan ve tarımsal üretim için yeniden etkili ve akıllı bir sistem kurabilme fırsatı değerlendirilmeli. 

-Küresel sistemin çöküş sinyalleri verdiği, yeni küresel krizlere gebe olduğu bir dönemde, gıdanın milli güvenliğin esası olduğu anlaşıldı. Bu nedenle, gıdada, yerlilik, millilik ve yeterlilik öne çıkartılmalı. Uluslararası alanda gıda zincirindeki muhtemel bozulmalara karşı ülkemizin jeostratejik konumu fırsata dönüştürülebilmeli.

-Son olarak güncel bir konu: Üretici, buğday alım fiyatlarının bir an önce açıklanmasını istiyor.