Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı ve “Turizm Payı”
15 Temmuz 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7183 sayılı Kanunla Türkiye’nin turizm hedeflerine ulaşmasını teminen; turizm imkân ve fırsatlarının dünyada tanıtılmasına, turizm potansiyelinin tüm yönleri ile değerlendirilerek ülke ekonomisine kazandırılmasına, turizm yatırımlarının, turizmin ülke ekonomisindeki payının ve turizm sektörünün hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak, destek ve kaynak sağlamak amacıyla “Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı” kurulmuştur.
Anılan ajansın faaliyetlerini yürütebilmesi için gerekli mali kaynakları arasında genel bütçeden aktarılacak payın yanı sıra, “turizm payı” adı altında, turizm ile ilgili özel sektörde faaliyette bulunan kişi ve kurumlardan da katkı payı alınması öngörülmüştür.
Anılan yasanın 6’ncı maddesinde hükmedildiği üzere Turizm payı; aşağıda sayılan ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda, 1 Ekim 2019 tarihinden itibaren, elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden;
a) Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde yedi buçuk,
b) Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde yedi buçuk,
c) Deniz turizmi tesisleri ile Bakanlıktan belgeli deniz turizmi araçlarından binde yedi buçuk,
ç) Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde yedi buçuk,
d) Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde yedi buçuk,
e) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç olmak üzere havalimanı ve terminal işletmelerinden binde iki, oranında alınacaktır.
Kış, termal, sağlık, kırsal ve nitelikli spor turizmi gibi Bakanlık tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler için bu oranlar yüzde elli indirimli olarak uygulanacaktır.
Turizm Payı uygulamasıyla ilgili usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenecek olup, henüz bu yönetmelik yayımlanmamıştır. Ancak, anılan Yasa’nın 6’ncı maddesinde yer aldığı üzere, Turizm payı; Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre vergi mükellefinin tabi olduğu vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü sonuna kadar ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, (gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar tarafından ise Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenecek vergi dairesine) beyan edilerek aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenecektir. Başka bir deyişle; katma değer vergisini aylık olarak beyan etmekte olan yukarıda sayılan gerçek ve tüzel kişiler 1 Ekim 2019 tarihinden itibaren elde edecekleri net satış ve kira gelirlerinin toplamını, aylık olarak, izleyen ayın yirmi dördüncü günü sonuna kadar, gelir ve kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine beyan edeceklerdir. Bu beyanlar üzerine yukarıda belirtilen oranlarda hesaplanacak turizm payı, beyan edildiği ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenecektir.
Vergi dairesi tarafından turizm payının beyan, tarh, tahakkuk ve tahsili ile red ve iadesinde; Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanacaktır.
Ödenen turizm payı, kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefleri tarafından matraha esas kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır.
Turizm payının uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek hukuki ihtilafların çözümünde vergi mahkemeleri yetkili olacaktır.
Yukarıda açıklanan turizm payına ilişkin düzenlemede, turizm payının üzerinden hesaplanacağı tutar; anılan faaliyetlerden elde edilecek net satış hasılatı ve kira gelirlerinin toplamı olarak öngörüldüğü, başka bir deyişle; ciro üzerinden hesaplanacağı için, turizm payını ödeyecek kişi ya da kurumların kar ya da zarar etmiş olmalarının önemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla, zarar olsa dahi turizm payı ödenmek zorunda kalınacaktır.
Keza, seyahat acentalarında oran daha düşük olarak belirlenmiş olsa da, net satış hasılatı içine, yansıtılan konaklama, yeme-içme vb. giderler de dahil olursa, bunları da içeren tutar üzerinden turizm payı hesaplanacaktır.