Türkiye nüfusunun 22,5 milyonu çocuk

Türkiye’de ortanca yaş yükselmeye, az çocuk yapma eğilimi paralelinde çocuk nüfus oranı düşmeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “İstatistiklerle Çocuk” araştırmasının 2022 sonuçlarını yayımladı.

Buna göre 2022 yıl sonu itibarıyla 85 milyon 279 bin 553 kişi olan nüfusun yüzde 26,5 oranındaki 22 milyon 578 bin 378’ini, Birleşmiş Milletler tanımına göre 0-17 yaş grubunu kapsayan çocuk nüfus oluşturdu.

Çocuk nüfusun yüzde 51,3’ünün erkek, yüzde 48,7’sinin kız olduğu belirlendi.

Türkiye’de 1970 yılında toplam nüfusun yüzde 48,5’ine ulaşan çocuk nüfus, izleyen dönemde sürekli düşerek 1990’da yüzde 41,8’e, 2000’de yüzde 35,2’ye, 2010’da yüzde 30,8’e, 2020’de yüzde 27,2’ye düştü. 2022 yılında yüzde 26,5 olan çocuk nüfusun, projeksiyonlara göre 2030’da yüzde 25,6’ya, 2040’ta yüzde 23,3’e, 2060’da yüzde 20,4 ve 2080’de yüzde 19’a kadar düşeceği öngörüldü.

En az 1 çocuklu aileler yüzde 44,3

ADNKS sonuçlarına göre 2022 yılında toplam sayısı 26 milyon 75 bin 365 olan hanelerin yüzde 44,3’ünde 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunduğu belirlendi. İllere göre bakıldığında, en az bir çocuklu hane oranı en yüksek ilin yüzde 70,3’le Şanlıurfa, en düşük ilin yüzde 29’la Tunceli olduğu görüldü. En az bir çocuk bulunan hanelerin yüzde 18,9’unda 0-17 yaş grubunda 1, yüzde 15,4’ünde 2, yüzde 6,5’inde 3, yüzde 2,2’sinde dört, yüzde 1,3’ünde ise 5 ve daha fazla çocuk bulunuyor.

Resmi kız çocuk evlilikleri azaldı

Kamuoyunda “çocuk gelin” adıyla bilinen kız çocuklarının evlendirilmesi olaylarında gerileme yaşandı. Araştırmaya göre 16-17 yaş grubundaki kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içinde 2002 yılında yüzde 7,3 olan oranı 2022 yılında yüzde 2’ye düştü. Aynı yaş grubundaki erkek çocukların resmi evlenmelerinin oranı da yüzde 0,5’ten yüzde 0,1’e indi.

Bebek ölüm hızı binde 9,2

2009 yılında binde 13,9 olan bebek ölüm hızı, 2021’de binde 9,2’ye düştü. Bu oran erkek bebeklerde binde 14,6’dan binde 9,8’e, kız bebeklerde binde 13,1’den binde 8,6’ya geriledi. Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı da 2009-2021 döneminde binde 17,7’den binde 11,2’ye düştü. Beş yaş altı ölüm hızının erkek çocuklarda binde 18,5’ten binde 11,9’a, kız çocuklarda binde 16,8’den binde 10,5’e düştüğü görüldü.

Özet sonuçlar

- En çok 5-9 yaş arası: 2022 yılında çocuk nüfusun yüzde 25,1’i 0-4, yüzde 29,4’ü 5-9, yüzde 28,5’i 10-14 ve yüzde 17’si 15-17 yaş grubunda yer aldı.

-AB’ye göre yüksek: Türkiye’nin çocuk nüfus oranı, Avrupa Birliği (AB) üye ülkelerinden yüksek. AB ortalamasında yüzde 18,1 olan çocuk nüfus oranı, 27 ülke içinde en düşük yüzde 15,6 ile İtalya, en yüksek ise yüzde 23,6 ile İrlanda’da.

- En yüksek Şanlıurfa, en düşük Tunceli: 2022’de en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan iller yüzde 44,9’la Şanlıurfa, yüzde 41,4’le Şırnak ve yüzde 39,3 ile Ağrı; en düşük iller ise yüzde 16,9’la Tunceli, yüzde 17,7 ile Edirne ve yüzde 18,4’le Kırklareli.

- Canlı doğum oranı: 2021’de canlı doğan bebek sayısı 1 milyon 79 bin 842; bunların 554 bin 41’i erkek, 525 bin 801’i ise kız oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 96,9’unu tekil, yüzde 3’ünü ikiz, yüzde 0,1’ini ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturdu.

- Hastanede doğum: Hastanede gerçekleşen doğumların oranı 2010 yılındaki yüzde 91,6 düzeyinden 2021’de yüzde 97,5’e yükseldi.

- En popüler adlar: 2022 yılında doğan bebeklere konulan en popüler erkek bebek adları, Alparslan, Yusuf ve Miraç; en popüler kız bebek isimleri ise Zeynep, Asel ve Defne oldu. 2022 yılında 0-17 yaş grubundaki çocuklarda en çok bulunan erkek isimleri Yusuf, Mustafa ve Mehmet; kız çocuk isimleri ise Zeynep, Elif ve Yağmur.

-Çocuk bağımlılık oranı: 2022 yılında, her 100 kişi başına düşen, 0-14 yaş grubundaki çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı yüzde 32,3 oldu.

- Okullaşma oranı: Okul öncesi eğitim düzeyinde, 2020/’21 öğretim yılında yüzde 56,9 olan beş yaş net okullaşma oranının, 2021/’22 öğretim yılında yüzde 81,6’e çıktığı dikkati çekti. 2021/’22 öğretim yılında net okullaşma oranı ilkokul düzeyinde yüzde 93,2, ortaokul düzeyinde yüzde 89,8 ve ortaöğretim düzeyinde yüzde 89,7 oldu.

-Diş fırçalama: Günde en az bir kez diş fırçalayan 3-17 yaş grubundaki çocukların oranı yüzde 66,5. Bu oran kız çocuklarda yüzde 73,4, erkek çocuklarda yüzde 60.

- Konsantrasyon güçlüğü: Konsantre olmada zorluk yaşayan 5-17 yaş grubundaki çocukların oranı yüzde 1,4.

-Ders tresi: Okul derslerinin baskısı altında hisseden 6-17 yaş grubundaki çocukların oranı yüzde 13,4.

- Dışlanmışlık hissi: Okulda kendini dışlanmış hissettiğini belirten 13-17 yaş grubu çocukların oranı yüzde 6,8.

-Mutluluk oranı: Kendini mutlu veya orta seviyede mutlu hissettiğini belirten çocukların oranı yüzde 96,7.

-Çocuk hakları bilinci: Çocuk Hakları Sözleşmesini duyduğunu belirten 13-17 yaş grubu çocukların oranı yüzde 45,1.