Türkiye fintek ekosistemi durum raporu
2024 yılı Türkiye Fintek Ekosistemi Durum Raporu, geçtiğimiz günlerde T.C. Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından yayımlandı. Raporda, küresel ve Türkiye fintek ekosisteminin durumu, sektördeki gelişmeler, insan kaynağı durumu ve geleceğe dair projeksiyonlar detaylandırıldı.
Raporda da vurgulandığı üzere dünya genelinde fintek ekosistemi, pandemi sonrası büyüme hızını yavaşlatarak olgunlaşma sürecine girdi. 2024 yılında fintek girişimlerine yapılan risk sermayesi yatırımları 29,5 milyar dolara ulaştı. Ancak, bu rakam 2023 yılına kıyasla %13’lük bir düşüş göstermiş durumda. Küresel çapta fintek girişimlerinin B2B ve B2C modellerine yöneldiğini görüyoruz. Özellikle B2B fintek girişimleri toplam yatırımın %41’ini oluşturdu. Türkiye, gelişmekte olan fintek ekosistemleri içinde regülasyonların hızlanması ve girişimlerin büyümesi ile dikkat çekiyor.
Türkiye'de fintek sektörü, 2024 yılında gerçekten büyük bir ivme kazandı. Toplam fintek girişimi sayısı 901'e ulaşırken, bunların 731'i aktif olarak faaliyet göstermeye devam ediyor. Sektörde en çok yatırım çeken alanlar arasında borsa ve yatırım hizmetleri öne çıkıyor. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’deki lisanslı ödeme ve e-para kuruluşu sayısının 89’a yükseldiğini görüyoruz. Türkiye fintek sektörüne yapılan toplam yatırım miktarı 2024 yılı sonunda 194 milyon dolara ulaştı.
Rekaberlik gelişiyor
Bankalar fintek ekosisteminin önemli bir paydaşı olmaya devam ediyor. 2024 yılında bankalar, fintek girişimlerine yönelik yatırımlarını artırarak sektöre daha fazla entegre oldu. Bankaların teknoloji iştirakleri, hızlandırma programları ve girişim sermayesi fonları aracılığıyla fintek girişimlerine destek verdiğini görüyoruz. Bankalar, geleneksel finans hizmetlerini dijitalleştirmek için fintek iş birliklerine yöneliyor. Türkiye’de açık bankacılık uygulamaları hız kazanırken, bankaların servis modeli bankacılığına daha fazla yatırım yapmaya başladığını söyleyebiliriz.
Yine yakından takip ettiğimiz Dijital Türk Lirası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yürütülen bir proje olarak gelişmeye devam ediyor. 2024 yılında birinci faz çalışmaları tamamlandı. Pilot uygulamalar ve teknik altyapı testleri başarıyla gerçekleştirildi. Projenin ikinci fazında daha geniş çaplı testler yapılması ve ekosistemin genişletilmesi planlanıyor. Bu projenin finansal kapsayıcılığı artırarak ekonomiye yeni bir boyut kazandırmasını bekliyoruz.
Fintek sektöründe insan kaynağı konusu büyük önem taşıyor. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’de yetenek açığının %76 seviyesine ulaştığını görüyoruz. Üniversitelerde fintek alanına yönelik programlar artarken, Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği (TÖDEB) gibi kurumlar gençleri sektöre kazandırmak için projeler geliştiriyor. TÖDEB Fintek Çırağı Programı, nitelikli iş gücü yetiştirmek amacıyla hayata geçirilmiş ve sektöre yeni yetenekler kazandırmayı hedefliyor. Bu konuda hakikaten büyük emekler veriliyor.
Sektördeki gelişmeler açısından 2024 yılı önemli adımların atıldığı bir yıl oldu. TÖDEB’in öncülüğünde kurulan Türk Devletleri Fintek İş Birliği Platformu, Türk devletleri arasındaki finansal iş birliğini artırmayı amaçlıyor. Türkiye’de kripto varlıklarla ilgili düzenlemeler hız kazanırken, Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan değişikliklerle kripto varlık hizmet sağlayıcılarının daha sıkı regülasyonlara tabi tutulduğunu görüyoruz.
Ben de bu raporda fintek sektörünün geldiği nokta ve gelecekteki fırsatlar üzerine düşüncelerimi paylaştım. Türkiye fintek ekosisteminin büyüme potansiyeli taşıdığına ve inovasyon gücünü artırarak bölgesel bir finansal teknoloji merkezi olabileceğine inanıyorum. Hem bu raporun hazırlanmasında hem de ekosistemin kaliteli bir gelişme göstermesinde emeği geçen tüm paydaşlara gönülden teşekkürler.