Türkiye endişeniz varsa, iş modelinizi sorgulayın... Benim yok!

Isadore Sharp…

Four Seasons zincirinin kurucusu ve yönetim kurulu başkanı…

Pek de varlıklı olmayan Polonyalı baba ile Musevi bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi…

1931’de…

İnşaat işleriyle genç yaşında hayata atıldı…

Otel işinin temellerini 1960’larda Kanada Toronto’da attı…

Bugün 86 yaşında, dünya turizm sektörünün yaşayan efsanesi…

★ ★ ★

Sharp ile geçen hafta sonu buluştuk…

Türkiye’deki ortağı ve Four Seasons otellerinin sahibi Astay Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Toprak bizimle birlikteydi…

Sultanahmet ve Bosphours olmak üzere İstanbul’daki iki otelin yanında şimdi bir de Bodrum’a Four Seasons geliyor…

Mesut Toprak, projeye 1 milyar dolarlık bir yatırım yapacak. Ayrıca ortaklar bu projeyle birlikte Türkiye’de yeni bir konsepte de imza atacaklar. Bodrum’da Four Seasons markalı rezidanslar da otel projesiyle birlikte devreye girecek. Bunu İstanbul Etiler’deki rezidanslar izleyecek.

Biz sorduk, Sharp samimiyetle yanıtladı…

İşte o sohbetin bir özeti:

★ ★ ★

Bodrum’daki projeyle birlikte Türkiye 3 Four Seasons’a sahip az sayıdaki ülkeden biri oluyor. Sizin gözünüzde Türkiye’nin yeri nedir?

“25 yıl önce Türkiye’ye geldiğimizde o gün konuştuklarımız salt ekonomik veriler değildi. Sadece yatırım da değildi. O dönemki yatırımcımızla birlikte iki noktaya odaklanmıştık. Bir; Four Seasons’ın imajına katacağı katma değere, iki; Türkiye’nin yurtdışındaki algısını yükseltmeye… 20 yıl önce Sultanahmet’i açtık. Çok olumlu reaksiyonlar aldık. Sultanahmet daha sonra Boğaz’ın açılmasına yol açtı. Ve her ikisi sadece iki başarılı otel olmakla kalmadı, aynı zamanda Four Seasons’ın imajına da çok büyük değer kattı. Sadece İstanbul için değil, diğer Four Season’lar için de çok güzel imaj sağladılar.”

★ ★ ★

Araya girdik… Sharp’ın Türkiye ile ilgili son dönemdeki algısını sorduk. Öyle ya, bununla ilgili çok şey konuşuyoruz. Dış basında olumsuz pek çok haber çıkıyor. Bazen uluslararası şirketlerin Türkiye’ye üst düzeyde görevli göndermekten imtina ettiklerini de görüyoruz. O ise yatırıma geliyor…

“Bu iki otel” diye bıraktığı yerden devam etti Sharp, “Four Seasons’a olduğu kadar, ülkenin olumlu imajına da büyük değer kattılar. Şimdi Mesut Bey’in Bodrum yatırımını da değerlendirdiğimizde, çok net olarak markanın Türkiye’ye bakış açısını görebiliriz. Doğaldır, insanların tercihleri yaşananlar doğrultusunda değişebilir. Farklı alternatifl er her zaman mevcut. Ama bir iş modeli olarak baktığınız zaman, özellikle bir otel yatırımı olarak baktığınız zaman, bunu önümüzdeki 50, hatta 100 yıllık vadede düşünürsünüz. Biz, bu dönemleri tam bir fırsat olarak görüyoruz. Doğru yatırımcıyla çok güzel işler yapabileceğimize inanıyoruz. Dünyanın herhangi bir yerinde her an olumsuz bir şeyler olabilir. Bunun endişesiyle yola çıkıyorsanız, sizin kendi iş modelinizi sorgulamanız gerekir…”

★ ★ ★

Devam etti:

“İnsanların tereddütlerine gelince… Ben kendi durumumu değerlendirdiğim zaman, insanların buraya gelmesi için gösterdiğimiz çaba var. Buraya çalışmaları için gönderdiğim insanlar var. Ben nasıl buraya gelmem ki? Bu kabul edilir bir şey olmaz. Tabii sokaklarda asker olsa veya akut bir çatışma olsa beklemeyi tercih ederim. Ki öyle de yaptım. Ama şimdi buradayım… Kısa vadeli yaşanan krizlerin negatif sonuçlarına değil, yatırıma odaklanıyoruz biz. Bugün yaşananlar büyük resme baktığımız zaman bir nokta. Bu da geçecek. 11 Eylül’ü unutmayın. O gün baktığınızda adeta dünyanın sonu gelmiş gibiydi. Her şey altüst olmuştu…”

Ve ardından ekledi:

“Ben sizle bu sohbeti yaparken, karım da şehri keşfe çıktı. Şu anda tek başına İstanbul’un sokaklarını dolaşıyor…”

★ ★ ★

Peki, bugünler için Türkiye markasına önerisi var mı?

“Öncelikle elinizde olanı olduğu gibi, gerçekliği ile pazarlamanız gerekiyor” diye vurguladı Sharp, “Kimseyi kandıramaz ya da yanlış yönlendiremezsiniz. Biz şu dönemde Türkiye’ye gelmenin neden cazip olduğunu bütün ekip olarak anlatıyoruz. Daha avantajlı fiyatlar sunabiliyoruz. Türkiye, benzersiz özellikleri olan bir ülke… Kaç ülkede bu kadar çok medeniyeti bir arada bulabilir, birçok şeyi aynı anda yaşayabilirsiniz? Buradaki cazibeyi anlatmamız gerekiyor…”

★ ★ ★

‘Teşbihte hata olmaz’ diyoruz ve soruyoruz; Siz Türkiye’nin turizm bakanı olsaydınız, bugün atacağınız ilk üç adım ne olurdu?

“Turizmle yolu kesişen ve turizme katkı sağlayabilecek bütün iş kollarını ve temsilcilerini bir araya getirirdim öncelikle. Nasıl bir mesaj verebileceğimiz üzerine odaklanırdım. Tabii zamanlaması çok iyi planlanmalı ve devamlılığı olan bir strateji olması çok önemli. Türkiye’deki en büyük değerin, insanları olduğunu dikkate almak da çok önemli. O nedenle, kapsamlı ve herkesi içine alabilecek koordineli bir sistem üzerine çalışırdım…”

Bodrum yatırımı en anlamlı mesaj

Four Seasons Hotels Yönetim Kurulu Başkanı Isadore Sharp, ”Bugünkü sohbetimizde hep Türkiye algısı ve tanıtımı ile ilgili sorup durdunuz. Son bir ilavede bulunmak istiyorum” dedi ve Astay Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Toprak’a döndü: “Mesut Bey, uzun vadeli iş yapmayı bilen güçlü bir yatırımcı. Mesut Bey’in Bodrum yatırımı, bu ortamda Türkiye’den verilen en önemli pozitif mesaj. Daha güzel bir örnek bulamayız. Bodrum, halen kendini çok olumlu konumlandırmış bir destinasyon. Bilinirliğe sahip bir bölge. Orada yapılacak bir yatırımın çok daha başarılı olacağı muhakkak…”

Ortakları Velid Bin Talal ve Bill Gates

Isadore Sharp, Four Seasons zincirinin kurucusu. Ancak şu andaki payı yüzde 5… Hisselerin yüzde 45’i El Velid bin Talal, yüzde 45’i de Bill Gates’de.. Acaba neden satmayı tercih etti? “Bir kere, yönetim hala bende” dedi gülümseyerek. Ve şu bilgileri paylaştı: “Şirketim benim kontrolümde ve halka açıktı. Bana bir şey olması durumunda ailem farklı bir yola gitmek zorunda kalabilirdi. Kaçınılmaz durumu önceden görüp, erken davrandım. Prens El Velid’le geçmişe dayanan dostluğumuz var. Bill Gates’le de iyi tanışıyordu. Görüşüp, ortaklık konusunda yol aldık. Yönetim Kurulu Başkanı olarak şirkette etkili rolümün sürmesi gerekiyordu. Değişim böyle ilerlemeliydi. Öyle de yaptık.”

Mesut Toprak: Birkaç saat içinde karar verdim

Sohbetimizde söz, Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç’un Miami’deki Four Seasons markalı oteline geldi. Sharp, memnun olduklarını söyledi: "Miami Surf Club’daki Türk ortağımızla çok iyi bir eşleşme oldu. Güzel bir işbirliğimiz var.”

Astay Grubu Başkanı Mesut Toprak söze girdi ve bir anekdot paylaştı: “İş hayatında güvenin, doğru ve dürüst davranışın büyük önemi var. Şimdi üzerinden 10 yıldan fazla zaman geçti. Çukurova Holding’e bağlı Enternasyonel Turizm’le Four Seasons için masaya oturduğumuzda Sultanahmet’teki otel vardı. Beşiktaş’taki Atik Paşa Yalısı’nın otele dönüştürülmesi izinleri alınmıştı. Anlaştık ama ben görüşmede iki şartımı ortaya koydum. Birincisi, Four Seasons’un patronuyla yüz yüze görüşmek. İkincisi de Atik Paşa Yalısı’nın izinlerini kontrol ettirmekti. Bunlarda pürüz çıkmazsa ‘tamam’ dedim. Toronto’ya gittik. Buluşacağımız gün Isadore Sharp’ın babası vefat etmişti. Buna rağmen tam saatinde randevuya geldi, 45 dakika görüştükten sonra içim rahat kararımı verdim."