Türkiye böyle bir listede olmamalı!
TC Merkez Bankası, dün yayınladığı enflasyon raporunda, 2023 yılı sonu için enflasyon tahminini %22,3 olarak açıkladı yeniden.
TÜİK’in yayınladığı enflasyon rakamlarının eksik ve/veya hatalı olarak hesaplandığına ilişkin yaygın kanaate rağmen, gerçekçi olmayan verilerin ve tahminlerin halen yapılıyor olması düşündürücü. Yoksulun enflasyonu, dar ve sabit gelirlilerin geçim sıkıntısı ve geniş toplum kesimlerinin yüzyüze kaldığı hayat pahalılığı, açıklanan rakamlarla örtüşmüyor ne yazık ki.
Özellikle gıda enflasyonun aşırı yükselmesi karşısında, çarşı pazardaki hayat pahalılığı dikkat çekici seviyelere yükseldi. O nedenle, yerli-yabancı ekonomist ve finansal kuruluşlar, TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahmini rakamlarının çok üzerinde, %40- 50 aralığında bir enflasyon beklentisi açıklıyorlar. 2023 yıl sonu için.
***
Genelde enflasyon, özelde ise gıda enflasyonun aşırı yükselmesi, geçmişte tarımda kendi kendine yeten bir ülke olan Türkiye’nin bugün dünyada gıda enflasyonu en yüksek olan 10 ülke arasında girmesine neden oldu maalesef.
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programının geçen yıl hazırladığı “Açlık Haritası"nda Türkiye’de 14.8 milyon kişinin yetersiz gıda tüketimine maruz kaldığı açıklandı. Birleşmiş Milletler, Türkiye’deki çocukların yüzde 1,7’sinin “akut yetersiz beslenmeden” muzdarip olduğunu, %6’sının ise, “kronik yetersiz beslenme” sorunu olduğunu da yayınladı bu raporunda.
***
Konu ile ilgili bilim ve tıp insanlarının açıklamaları ise daha üzücü. Yetersiz beslenmenin 2 riskli sonucuna vurgu yapıyorlar;Çocuklarda, Stunting riski, yani yetersiz beslenme nedeniyle, gıdasızlıktan “bodur” kalma gelişimlerini tamamlayamama riski. Yetişkinlerde ise “Tip2 Diyabet” riski.
Sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenemeyen toplumlarda, et, süt, tavuk, yumurta, balık, meyve-sebze tüketimi yerine, nispeten daha ucuz olan, ekmek-hamur işleri ve unlu gıdalar tüketimine yönelmenin, zaman içinde Tip2 diyabet riskini arttırmasından endişe duyuluyor.
***
Dünya Economic Forumunda J. Wood imzasıyla, 21 Şubat 2023 tarihinde yayınlanan bir araştırma yazısında dünyada en yüksek gıda enflasyonuna maruz kalan ilk 10 ülkenin gıda enflasyonu listesi
yayınlandı. Çok üzücüdür ki, Türkiye bu dünyanın en yüksek gıda enflasyonuna sahip 10 ülkesi içinde 5'inci en yüksek gıda enflasyonuna sahip ülke olarak yer alıyor.
Böyle bir tabloda, Türkiye gibi, geniş verimli toprakları, genç ve dinamik nüfusu, tarımsal birikim ve becerisi, geniş ürün deseni olan bir ülkenin olmaması gerekirdi. Seçim sürecindeki popülist söylem ve vaatlerin ötesinde, en kısa zamanda derli-toplu bir tarımsal üretim, hayvancılık ve gıda politikası tüm bileşenlerin de katkısı ile hayata geçirilmelidir.
Girdi maliyetlerinden, kredi ve teşvik politikalarına kadar, tarımın ihtiyaç duyduğu adımlar ve önlemler acilen atılmalıdır. Çünkü, Türk insanının gıda sorunu yaşaması fikrinin bile asla kabul edilmemesi gerekiyor. Türkiye gıda enflasyonu en yüksek 10 ülke listesinde değil, tarımsal üretimi ve ihracatı en yüksek 10 ülke arasında olmalıdır. Olacak potansiyel ve insan kaynağına ise fazlasıyla sahiptir.