Türkiye, Azerbaycan’ı Afrika’ya götürüyor

Türkiye ile Azerbaycan arasındaki “kardeşlik” siyasette olduğu kadar ekonomide de güçlü bağlara sahip. Özellikle 44 günlük Karabağ’ın tekrar Azerbaycan’a katılma mücadelesinde Türkiye’nin verdiği destekle birlikte iki ülke arasındaki ilişkiler geçmiş yılların oldukça üstündeki bir seviyeye çıktı. Son açıklanan 2023 yılı verilerine göre Azerbaycan’ın dünyada yatırım yaptığı ülkeler arasında Türkiye, 19 milyar dolarlık yatırımla birinci sırada geliyor. Türkiye’de 2 bin 800’den fazla Azerbaycan şirketi iş yaparken, Azerbaycan’da da 5 bin 800’ün üstünde Türk firması bulunuyor. Bu şirketlerin yatırımları 12.5 milyar dolara ulaşmış durumda. Ancak nedendir bilinmez, karşılıklı yatırım, ticaret hızla büyürken; “birlikte iş yapma” anlayışı ne yazık ki sıfır denecek kadar az. Özellikle 3’üncü ülkelerde. Türk müteahhitlik şirketlerinin yurtdışında aldığı işlere baktığımızda, Çinli, Fransız, İtalyan firmalarla işbirliği yaparken, Azerbaycanlı şirketlerle iş yapmaması açıkçası çok olumlu bir durum değil. Dünyanın ikinci büyük müteahhitlik ülkesi unvanına sahip Türkiye’nin birikimlerini Azerbaycanlı şirketlerle paylaşması, Türk şirketlerinin enerji, ulaşım gibi alanlarda Azerbaycanlı şirketlere yol göstermesi gerekir.

Neyse ki bu konuda bir adım atılmış durumda. Geç olsa da önemli bir adım aslında. Azerbaycan’ın en büyük madencilik şirketi olan AzerGold, Türkiye ile birlikte Afrika kıtasına adım atmaya hazırlanıyor. Geçtiğimiz günlerde Bakü’de bu konuda önemli görüşme yapıldı. AzerGold Yönetim Kurulu Başkanı Zakir İbrahimov ile Türkiye Dışişleri Bakanlığı Orta ve Batı Afrika Genel Müdürü Şebnem Cenk başkanlığındaki bir Türk heyet, Bakü’de bir araya geldi. Toplantıda, AzerGold ile Afrika kıtasındaki Türk devlet ve özel madencilik şirketleri arasındaki potansiyel ortak işbirliği görüşüldü.

Orta Afrika için görüşmeler yapıldı

AzerGold Başkanı İbrahimov, şirketin stratejik planlarının Afrika ve Orta Asya’da madencilik projeleri yürütmeyi içerdiğini ve bu konuda Kenya, Kongo Cumhuriyeti, Nijer, Mali, Burkina Faso ve Gine-Bissau gibi Afrika ülkelerinden ilgili kuruluşlarla çok sayıda resmi ve iş toplantısı yapıldığını söyledi. AzerGold’un, mineral kaynakları bakımından zengin olan Afrika kıtasında Türk şirketleriyle ortak projelerle ilgilendiğini ve jeolojik keşif ve demir dışı ve demirli metallerin üretiminde iş birliğine hazır olduğunu belirtti. Türkiye Dışişleri Bakanlığı Orta ve Batı Afrika Genel Müdürü Şebnem Cenk ise Türkiye’nin Senegal, Liberya, Cezayir, Nijer ve diğer ülkelerin madencilik sektöründe faaliyet gösterdiğini belirterek, Azerbaycan ile Afrika kıtasında bu alanda iş birliğinin sadece Bakü ve Ankara’ya değil, aynı zamanda Afrika ülkelerine de fayda sağlayacağını söyledi. AzerGold’un resmi sitesinden yapılan duyuruda “Toplantının ardından AzerGold ile Türkiye’deki devlet ve özel sektör şirketleri arasında, Afrika kıtasında belirli iş birliği alanlarının belirlenmesi ve ortak projeler yürütülmesi amacıyla istişareler yapılması konusunda mutabakata varıldı” denildi.

Cengiz Holding’le Karabağ’da altın çıkarıyor

Bildiğiniz üzere AzerGold, 11 Şubat 2015 tarihli Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in aldığı kararnameyle kuruldu. Azerbaycan’da altın ve gümüş madenciliği yapan iki şirketten biri olan AzerGold, 2021 yılında Cengiz Holding yöneticileriyle bir araya gelmiş ve Karabağ’da altın madenciliği için çalışma başlatmıştı. Gashgaçay, Elbeidash ve Ağduzdağ maden yataklarının etüdü, araştırılması, geliştirilmesi ve işletilmesi ile ilgili yapılan anlaşma sonrası altın üretimine başlanmıştı. Karabağ topraklarında maden arayan Türk şirketleri, Azerbaycan’ın yıllık altın üretimini yüzde 1.7 yükseltti. Cengiz Holding’in bölgede başlattığı çalışmalar, Azerbaycan’ın yıllık altın üretimine de yansıdı. 2024 yılı Ocak-Ekim ayları arasında Azerbaycan’da 2.167,1 kilogram altın üretildi.