Türk yazılım startupları yabancı yatırımcıların radarında (1)
Son yıllarda etki alanını arttıran Türk Startup’lar, bu yılın ilk çeyreğinde 164 yatırım turunda, 162 girişim toplamda 218 milyon dolar yatırım almış olup (Startup centrum, 2023), satın almalarda tohum ve erken aşama yatırımları öne çıkmakta.
2023’te toplam işlem hacminde yüzde 43’lük bir pay alarak en büyük payı satın almalar alırken, tohum aşaması yatırımları yüzde 39, erken aşama yatırımları ise yüzde 18’lik bir paya sahip. İşlem sayısı bakımından tohum aşaması yatırımları 42 işlemle ilk sırada, bunu 9 satın alım işlemi takip ediyor. İki erken aşama yatırımı toplam 14,5 milyon dolara ulaşmış durumda.
İlk 10 işlem, satın alımlar da dâhil olmak üzere toplam işlem hacminin yüzde 80’ini oluşturuyor. Bu yatırımlar, Türkiye’nin büyüyen bir Startup kültürü olduğunu da açıkça göstermekte. Giderek değişen iş yapma kültürü ve ekonomik nedenlerden gençlerin çoğu girişimciliğe soyunurken, büyük şirketlerde gerek girişimci gerekse yatırımcı olarak bu ekosistemin içine girmiş durumda.
Kıtalar Arası Startup Köprüsü
Türkiye Jeopolitik konumu nedeniyle kıtalar arası bir Startup köprüsü kuran Türkiye, nitelikli genç nüfusuyla özellikle son birkaç yılda teknoloji, savunma, sağlık, bilişim, siber güvenlik, yapay zekâ, blokzincir, oyun, e-ticaret vb alanlarındaki girişimler uluslararası yatırım şirketlerinin ilgisini çekmekte. Risk sermayelerindeki artış birçok Startup’ı Scaleup aşamasına taşımakta ve gerek yerel gerek bölgesel ve gerekse ulusal/ uluslararası çapta etkinlik göstermesine katkı sağlamakta. Kurumlarımız da hibe, fon, teşvik vb. destekler sağlayarak Startup’ların özellikle erken aşamalarına destek olmakta. Kuluçka merkezleri, hızlandırıcılar Startup’ların network oluşturmasında, mentorlük hizmeti almasında, faaliyetlerini sürdürmeleri için alan tesisi konusunda kolaylıklar sağlamakta.
Türkiye Startup Ekosistemi Yabancı Ülkelerin Radarında
İngiltere, Avrupa, ABD, Suudi Arabistan, Katar, BAE gibi ülkeler bir yandan Türkiye’deki Startup ekosistemindeki bu hızlı gelişimi yakından izliyor, bir yandan da yatırım yapmak üzere aracılar veya direk girişimlerde bulunarak hisse alıyorlar, satın alıyorlar ya da bu girişimi ülkelerine çekmek için destekler, teşvikler veriyorlar. Son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız bir durum olan, ülke içi destek ve yatırım alamayan Startup’lar başka ülkeler arayışına girip cazip teklifler karşılığında girişimini taşıyorlar.
Girişimci ve yatırımcı ekosisteminde sorunlarımız da yok değil
Yatırım almaya yönelik gelişmeler Startup ekosisteminde girişimciler ve yatırımcılar açısından oldukça iyi olmakla beraber Türk yatırımcısından destek görmeyip satılan ya da yabancı ülkelere taşınan değerlerimizin de millilik ve stratejik boyutları açısından yakından izlenilmesi gerekiyor. Girişimlerin bir kısmı tohum aşamasında tozlu raflara kalkıyor, şirketleşme aşamasına gelmeden dağılıyor, bazıları da giderek popülaritesi artan bu ekosistemde nitelik veya alanda uzmanlık yetersiz olup, girmek istediği pazarı analiz etmeden yola çıkıp, sonra da başarısız oluyorlar.
Ayrıca girişimcileri ümitlendirip, lisansı olmayan bir kısım mentorlar ya da aracılar ve bazı melek yatırımcılar konusu ile de ilgilenip, müdahale edilmesi gerekiyor. Asıl önemli konulardan biri de girişimcilerin üniversitelerle, teknoparklarla, bilimsel kuruluşlarımızla iş birliğiyle daha inovatif, geleceğe dönük özellikle de patent alınacak nitelikte ar-ge çalışmaları ve girişimlere de yönlendirilmesi gerekiyor. Bir sonraki yazımda da Türk yazılım Startup’ları aldıkları yatırımlar, satın almalar ve ekosistem oyuncuları ile ilgili bilgiler paylaşacağım.