Türk yatırım fonları Avrupa’da vitrine çıkıyor

Yatırım fonlarını tek çatı altında toplayan Türkiye Elektronik Fon Alım-Satım Platformu (TEFAS), Avrupa’ya açılıyor. 2015 yılbaşında hizmet vermeye başlayan TEFAS, yabancı yatırımcıların Türk fonlarına yatırım yapabilmesi için düğmeye bastı. TEFAS’ın yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından kullanılmasının teşvik edilmesinin hedefl endiği ‘2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ çerçevesinde çalışmalara başlayan İstanbul Takas ve Saklama Bankası AŞ’nin (Takasbank) biri Avrupalı olmak üzere iki Takas ve Saklama kuruluşu ile görüşmelere başladığı ve bu anlamda teknik altyapı çalışmalarına start verdiği öğrenildi. Böylece Türk fonlarına yatırım yapmak isteyen Avrupalı bireysel ve kurumsal yatırımcı, Türk bankalarını kullanmadan oturduğu yerden alım-satım yapabilecek.

Ekonomik programda yer aldı

303 sayfalık, onlarca başlıkta temel hedef ve amaçlar ile yıl içinde uygulamaya konulacak 444 tedbirin yer aldığı 2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. 2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre, Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu’nun (TEFAS) yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından kullanımının teşvik edilmesine ilişkin mevzuat ve altyapı çalışmaları yürütecek. Bu anlamda SPK, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Merkezi Kayıt Kuruluşu ve Takasbank sorumlu olacak. Hedef tarih Aralık 2019 olarak belirlenirken, Gelir Vergisi ve Merkezi Kayıt Kuruluşuna ilişkin mevzuatta değişiklik yapılacak; Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşunda gerekli altyapı oluşturulacak. Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşüyle Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik ile Emeklilik Yatırım Fonlarına İlişkin Rehberde değişiklik yapılacak.

Yabancıya açılma ilaç olabilir

Mevduata getirilen stopaj düzenlemesinin getirildiği ağustos sonundan itibaren yatırım fonları pazarından yaklaşık 10 milyar liralık çıkış yaşandı. Paranın ağırlıklı olarak TL mevduata kaydığı tahmin ediliyor. Mevduata uygulanan stopaj düzenlemesi bu ay itibariyle bitiyor. Devam edip etmeyeceği henüz belli değil. Ciddi çıkışların yaşandığı fon piyasasında, yatırım fonlarına da bir teşvik getirilmesi gerektiği konuşuluyor. Takasbank’ın bu çalışmalarının ise mevduatla rekabet eden fon pazarına belki de ilaç olabileceği ifade ediliyor.

Fonlar marketlerin rafına çıkıyor

Mevcut durumda Türkiye’de fonlara yatırım yapmak isteyen bireysel veya kurumsal yabancı yatırımcı Türk bankaları üzerinden alım-satım yapabiliyor. Fakat TEFAS’ın Avrupalı veya bir başka emsal kurumla yapacağı anlaşma çerçevesinde mevcut yabancı yatırımcı; kendi bankası aracılığı ile Türk fonlarını alabilecek. Mesela Lüksemburglu bir yatırımcı Türk bankası üzerinden değil de kendi ülkesinin bankası üzerinden Türk fonlarını alıp satabilecek. Görüştüğümüz üst düzey bir yönetici, “Bu çok önemli bir adım. Türk fonları Avrupa’daki fon alt yapısının bir parçası haline gelecek. Böylece Türk fonları Avrupa’daki marketlerin rafına çıkmış olacak. Fakat fon dediğin ürün peynir ekmek gibi satılmıyor. Çok sofistike ve zamana yayılan bir pazarlama gerekiyor. Yani dükkana koymak, rafa koymak kadar pazarlamasını da iyi yapmak; Avrupalı yatırımcılara anlatmak gerekiyor” diye konuştu.

LİKİT FONLARIN GELMESİ KAÇINILMAZ

TEFAS’ta şuanda sadece menkul kıymet yatırım fonları işlem görüyor. Nitelikli yatırımcılara satılan diğer fonlar (serbest fon, koruma amaçlı fonlar, girişim sermayesi yatırım fonları ve gayrimenkul yatırım fonları) ise işlem görmüyor. Ayrıca fon kurucularının isteğine bağlı olarak likit fonlar (para piyasası fonları) ve kısa vadeli tahvil ve bono fonları TEFAS’ta işlem görmüyor. Şuanda toplam yatırım fonları pazarı yaklaşık 47 milyar liralık büyüklüğü sahip. 152 üye sayısına sahip olan TEFAS’ta ise işlem gören 246 fonun büyüklüğü ise 11,23 milyar lira. Görüştüğümüz yöneticiye göre, fon pazarının Avrupa’ya açılması ve böyle bir müşteri kitlesi ile buluşması durumunda likit fonların TEFAS’a gelmesi kaçınılmaz görünüyor.

TEFAS, EMEKLİLİK YATIRIM FONLARINI DA KAPSAMALI

AA Finans Masası konuğu olan Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) Başkanı Erhan Topaç ise, Türkiye’nin BES düzenlemelerinde geç kaldığını söyledi. BES ile yaklaşık 7 milyon yatırımcının sermaye piyasalarına kazandırılarak yaklaşık toplam 85,5 milyar liralık kaynak sağlandığını belirten Topaç, şu önerilerde bulundu: “OKS’de cayma süresi kısa, ortalama 2 ay gibi bir süre... Biz cayma süresinin en az 2 yıl olmasını düşünüyoruz. Özel emeklilik uygulamalarında başarısını kanıtlamış pek çok ülkede, emeklilik yatırımları fon seçimi ve yönetimi modeliyle değil, plan yönetimi/varlık dağılımı modeliyle yönetiliyor. Bu nedenle, ülkemizde de katılımcılara varlık dağılım seçenekleri sunulmalı. Önerimiz, emeklilik şirketlerinin bağımsız olarak emeklilik planlarını (varlık dağılımlarını) oluşturması, yatırım danışmanlığı ve yatırımcı ilişkilerini yönetmekten sorumlu olması. Portföy yönetim şirketleri ise yatırım fonları kurma ve yönetmekten sorumlu olmalı. TEFAS’ın emeklilik yatırım fonlarını da kapsayacak şekilde düzenlenmesiyle varlık dağılımlarının oluşturulması yatırım evreninde tüm fonların dikkate alınmasını mümkün kılacak. Böylece tüm portföy yönetim şirketlerinin kurmuş olduğu yatırım fonları emeklilik sistemi içerisinde yer alabilecek.” Topaç ayrıca, kitlesel fonlama ile ilgili tebliğ taslağının bu ay içinde görüşe açılmasını beklediklerini söyledi.