Türk tekstilcisinden Belgrad seferi

Avrupa’nın tekstilde yeni üretim merkezi Sırbistan oluyor. Bu merkezi oluşturan en önemli oyuncular ise Türkler. Son bir yılda peş peşe bir çok Türk yatırımcı Sırbistan’da üretim kararı aldı. Bir çoğu da Belgrad yönetimiyle fırsatları ve teşvikleri görüşmeye başladı. Türk şirketlerin Sırbistan tercihini de İstanbul Tekstil ve Konfeksiyoncuları İhracatçılar Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi özetliyor: “260 euroluk asgari ücret. 5 milyon euronun üzerinde yatırım yapana yüzde 30 nakit iadesi ve diğer teşvikler...”

Hal böyle olunca asgari ücretin 360 euro olduğu Türkiye yerine Sırbistan daha cazip duruma düşüyor.

Jeanci, Aster, Tibet Moda gibi firmaların açtığı bu yola şimdilerde sektörün en önemli oyuncularından biri daha katılıyor: İşadamı Mesut Toprak’ın firması Taypa Tekstil... 10 Temmuz’da Belgrad’a giden Tay Group’un patronu Mesut Toprak ve ekibi, Sırbistan Devlet Başkanı Aleksandar Vucic ile görüşme yaptı.

Sırbistan Başkanlık Ofisi’nde yer alan bilgilere göre Taypa, bin 500 ila 2 bin kişilik bir tesis kurmak istiyor. Yapılacak yatırım sadece tekstil ile sınırlı kalmayacak. Yapılan açıklamada Mesut Toprak’ın Kraljevo, Raska ve Loznica gibi şehirlerde de turizm tesisi kurmak istediği kaydediliyor.

İlk giden Jeanci oldu

Sırbistan yolunu ilk açan şirket Türk firması; Jeanci Tekstil, Leskovac şehrinde 2010 yılında yatırım kararı alarak ülkeye adım attı. Buradan İtalya başta olmak üzeri Avrupa’ya ihracat gerçekleştiren Jeanci, 10 milyon eurodan fazla yatırım yaptı ve şu anda binden fazla kişiye de istihdam sağlıyor. Jeanci bununla da kalmayarak Krupanj şehrinde de bir üretim tesisi açtı ve 150 kişiye iş imkanı verdi. Jeanci’nin ardından irili ufaklı birkaç Türk firma da küçük küçük üretim tesislerini hizmete aldı.

Ülkenin en önemli tekstil yatırımlarından biri olan Jeanci’nin öncül olduğu bu yolu şimdilerde İstanbul merkezli Aster Tekstil ve Tibet Moda firmaları genişletmek üzere. Aster Tekstil, ülkenin güneyindeki Niş kentinde 2 milyon eurosu devlet desteği olmak üzere toplam 8 milyon euroluk yatırımla yeni bir tesis kuruyor. Tesiste ilk etapta 250 kişi çalışacak. Sayı daha sonra 2 bine ulaşacak.

25 yıllık bir geçmişi olan Tibet Moda ise Sırbistan’ın Cuprija kentinde eski bir yapı üzerine yeni bir tesis kurmaya hazırlanıyor. Fabrika için ilk planda yaklaşık 5 milyon euroluk yatırım yapılacak. Tibet Moda’nın hedefi 2017’de 200’le başlayacak olan istihdamı 600’e, 2018’de ise 1000’e ulaştırmak.

Birleşik Tekstil 300 kişilik tesis kuracak

Türkiye'de İstanbul ve Yozgat'ta bulunan iki fabrikasında 400'ün üzerinde bir istihdamla dış giyim üretimi yapan Birleşik Tekstil, Sırbistan'ın Lazarevaç bölgesinde atıl durumdaki Beko adlı yerel bir üreticiye ait fabrikayı satın aldı. Sırbistan Ticaret Bakanı Rasim Lyayiç, sırada 3 Türk şirketinin daha olduğunu ifade ediyor. İstanbul’a mart ayında gelen Sırp Bakan, Türk şirketlerine ülkesindeki “olağanüstü” şartları anlatmış ve destek vereceklerini söylemişti. İşte bu kervana katılmaya hazırlanan şirketler ise Hugo Boss, Diesel, Mango, Massimo Dutti gibi küresel markalarla çalışan İstanbul merkezli Uğur Balkuv, TYH ve Ormo Group.

40 yıl önce kuruldu

Taypa Tekstil, Tay Group’un lokomotif şirketlerinden biri. Bu yıl 40’ncı yılını kutlayan Taypa, 1977’de Sultanhamam’da Mesut Toprak tarafından kuruldu. 50 ülkeye ihracat yapan, 6 bin kişiye istihdam sağlayan Taypa’nın sadece Ar-Ge biriminde 100’den fazla mühendis çalışıyor. Şirketin Kuzey Afrika’da üretim birimleri oldukça büyük. Mısır’da 2 bin 500 kişiyle üretim yapan firma, Cezayir’de de Tayal SPA adlı firmayla üretim yapmaya hazırlanıyor. Geçen yıl temeli atılan toplamda 2.5 milyon metrekarelik alana kurulan tesis, 2018 sonunda tamamlanacak ve en az 10 bin kişiye iş imkanı yaratacak. Sahibi olduğu 4 tesisle geçen yıl 81 milyon euroluk ihracat yapan Taypa’nın bu yıl ki hedefi 95 milyon euro. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sınıf arkadaşı olan işadamı Mesut Toprak, Zeytinburnu'ndaki 16/9 projesi ile gündeme gelmişti. Sultanahmet Camii’nin hemen arkasında görünen ve İstanbul’un silüetini bozduğu için Erdoğan’ın “çok kırıldığını” söylediği Toprak’ın İstanbul İmam Hatip Lisesi’ni yeniden tadil edeceği ifade ediliyordu. Erdoğan ve Toprak’ın birlikte okuduğu lisenin yıkılıp yeniden yapılacağı ifade edilmişti.

Sabancı, gemide rotayı Çin’e kırdı

Hacı Ömer Sabancı’nın kardeşi Hacı Mehmet Sabancı’nın oğlu Yalçın Sabancı, aile içinde denizciliğe merak saran ilk üyelerden... 39 yıl Sabancı Holding bünyesinde çalıştıktan sonra 1999’da denizciliğe yönelen Yalçın Sabancı, bunun için YA SA Holding’i kurdu.
Şirketin amiral gemisi ise YA SA Denizcilik. Türkiye’nin en genç gemilerini barındıran şirketlerden biri olan YA SA’nın filosunda tamamı Güney Kore ve Japonya yapımı superhandymax, aframaxların dışında 20’ye yakın dökme gemi bulunuyor. YA SA Denizcilik’in şimdi de 8 gemi için görüşmeler yaptığı iddia ediliyor.

8 gemi sipariş edecek

Bu kez ise Asya’nın bir başka denizcilik devi Çin’deki bir firmayla görüşülüyor. Firmanın adı Yangzijiang Shipbuilding. Dünyanın en büyük gemicilik şirketlerinden olan Yangzijiang'la yapılan anlaşmanın 8 adet ultramax tipi gemi olduğu kaydediliyor. Gemilerin 2019’da tesliminin de gündemde olduğu ifade ediliyor.
Hisseleri Pekin Borsası’nda işlem gören Yangzijiang Shipbuilding’in 10 binden fazla çalışanı var. Forbes’un açıkladığı listede Yangzijiang, dünyanın en büyük bin 997’nci şirketi. Şirketin cirosu 5 milyar dolar civarında.