Türk müteahhitler 2024’ü iyi kapattı, 2025’e hızlı girdi

Türk müteahhitler, 2025’e oldukça güçlü girdi. Limak ve Mapa’nın yer aldığı konsorsiyum 5.6 milyar dolarlık projeye imza atarken Sera Group Dubai’nin en lüks projelerinden birini, IC İçtaş ise Hazar suyunu, Azerbaycan’a içirecek çalışmayı üstlendi. Rixos ise Suudi Arabistan’da 1 milyar dolarlık proje geliştirecek.

 Ticaret Bakanlığı, geçti­ğimiz yılın son gününde Türk müteahhitlerinin küresel iş gücünü yansıtan ra­porunu açıkladı. Yapılan araş­tırmada Türk müteahhitler, 2024 Ocak-Kasım döneminde, Türkiye dışında toplam tutarı 18 milyar 382 milyon dolar tu­tarında 189 proje üstlendi. Söz konusu dönemde alınan işlerin detaylarına bakıldığında kara­yolu-tünel-köprü inşaatlarının müteahhitler için asıl güç ha­line geldiği görülürken, tablo­da ilginç bir veri var… 2023’te üstlenilen işlerin proje başına bedeli 64.8 milyon dolarken, 2024’te bu tutar 97.3 milyon dolara çıkmış. Yani bir anlam­da Türk şirketler, daha büyük ölçekli ve değerli projeler alma­ya başlamış.

Tabloda bir dikkat çekici detay ise son bir ayda im­zalanan projeler. Deyim yerin­deyse, aralık ayı ortasından bu yana Türk müteahhitler, tari­hinin en güçlü bir ayını gerçek­leştiriyor. Limak ve Mapa’nın yer aldığı konsorsiyum 5.6 mil­yar dolarlık tarihin en büyük projesine imza atarken Sera Group Dubai’nin en lüks proje­lerinden birini, IC İçtaş ise Ha­zar suyunu, Azerbaycan’a içire­cek çalışmayı üstlenecek. EN­KA’nın rotasında Ada, Rixos’un hedefinde ise Suudi Arabis­tan’da 1 milyar dolarlık proje geliştirmek var. Toplamda alı­nan projelerin bedeli ise 10 mil­yar dolar civarında. Yani bir ay­da alınan işlerin bedeli, nere­deyse bir yılın yarısına geliyor. 2024’ü hızlı kapatan Türk mü­teahhitleri, deyim yerindeyse 2025’e de oldukça güçlü girdi. Gelin bu projelere birlikte ba­kalım.

Tarihin en büyük projesi

Sadece geçen yılın değil, tüm yılların en büyük işini geçti­ğimiz ay Mapa-Limak-CRRC şirketlerinin kurduğu konsor­siyum kazandı. Dubai Metro­su Mavi Hat Tasarımı ve Yapı­mı ihalesini KDV hariç yakla­şık 5,6 milyar dolar teklif veren konsorsiyum, Dubai'nin hızla gelişen ulaşım altyapısına ye­ni bir halka ekleyerek, mevcut kırmızı ve yeşil hatları birbiri­ne bağlayacak. Toplam uzunlu­ğu 30 kilometre olan Mavi Hat Projesi, 7'si yükseltilmiş olmak üzere 14 istasyondan oluşacak. Bu mesafenin yaklaşık olarak yarısı yer altından, 1,5 kilomet­relik kısmı ise deniz üstünden geçecek. Eylül 2029'da hizme­te açılması planlanan projenin inşasında en yoğun zamanda, farklı ülkelerden 15 bine ya­kın kişiye istihdam sağlanma­sı bekleniyor. Bu arada hatır­latmakta fayda var; daha önce Türk müteahhitleri arasında rekor yine Limak’taydı. Türk şirketi, 4.3 milyar dolarlık be­delle Kuveyt Uluslararası Ha­valimanı’nın terminalini üst­lenmişti.

ENKA’ya Ada’dan 529 milyon poundluk proje

Rusya’da oldukça güçlü olan ENKA, tıpkı Rönesans Grubu gibi Ukrayna savaşıyla birlik­te rotasını daha çok Batı’ya çe­viren şirketlerden birisi. EN­KA İnşaat, Vertex Hydrogen ile Kuzey Batı İngiltere'deki Stan­low Rafinerisi'nde 529 milyon sterlinlik (644 milyon dolar) düşük karbonlu hidrojen tesisi projesi için anlaşma imzaladı­ğını geçtiğimiz hafta duyurdu. Projenin başlangıç sürecinde, “Limitli İşe Başlama” kapsa­mında ön çalışmalar yürütü­lecek ve yatırımcının yatırım kararı almasının ardından tam kapasiteyle çalışmalara baş­lanması bekleniyor. İşe başla­ma bildiriminin ardından 39 ay içerisinde tamamlanması planlanan proje, düşük karbon teknolojilerine geçişte önemli bir dönüm noktası olacak. EN­KA, eylül ayında Time Dergi­si'nin hazırladığı "Dünyanın En İyi Şirketleri - 2024" liste­sinde ilk 1000’e girerek 887’nci sırada yer almıştı.

Sera, Dubai’nin ikon projesini yapacak

Geçtiğimiz ay DÜNYA Gaze­tesi’nin duyurduğu Türk şirke­ti Sera Group’un Birleşik Arap Emirlikleri’nde üstelendiği proje, Dubai’nin en ilginç yapı­larından biri. Daha önce Dubai Emirliği’ndeki 145 metre yük­sekliğindeki 33 katlı Skyview Tower’ı, Burj Khalifa’nın yanın­daki Address Residences Dubai Opera gibi projeleri yapan Sera Group, şimdi de Dubai Internet City’nin en büyük gökdelenine imza atacak. 290 metre ile Du­bai Internet City’deki en yüksek bina olan projede 310 lüks daire yer alacak. Yaklaşık 300 milyon dolarlık proje, 2027’nin 3. çey­reğinde tamamlanacak.

IC, Hazar’ın suyunu Azerbaycan’a içirecek

2.1 milyar dolarlık dünyanın en büyük alana sahip havalimanlarından biri olan ve dönüşüm sürecindeki Suudi Arabistan’ın modern yüzünü temsil eden King Khalid Uluslararası Havalimanı’nın mühendislik ve yapımını üstlenen IC İçtaş İnşaat, önceki gün Azerbaycan’da önemli bir proje aldı.

Suudi Arabistan merkezli ACWA Power ile konsorsiyum kuran IC İçtaş İnşaat, Hazar Denizi’nin suyunu tuzdan arındırarak içme suyu üretecek bir tesis inşa etmeyi planlıyor. Yaklaşık 1-1.5 milyar dolar olarak bütçelenmesi planlanan projeye İsrail'den IDE Water Assets ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden Metito Utilities adlı şirketler katılmıştı. Proje kapsamında konsorsiyumun yatırımları ile Sumgayıt Kimya Endüstri Parkı'nda günlük 300 bin metreküp su kapasiteli bir işletmenin inşa edilmesi planlanıyor.

2.5 yılda tamamlanması planlanan projeyle ilgili anlaşmaya göre, çalışmanın 27.5 yıl sürmesi, ardından tesis yönetiminin Azerbaycan'a devredilmesi öngörülüyor. Yani bir anlamda yap-işlet-devret projesi uygulanacak. Azerbaycan Ekonomi Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Projenin hedefleri, Bakü ve Abşeron Yarımadası'nda artan içme suyu talebini karşılamak, tatlı su kaynaklarını çeşitlendirmek, içme suyu temini alanında uluslararası deneyim ve teknoloji transferini teşvik etmek ve yabancı yatırım çekmek” istenildiğini vurgulandı.

Yeni rota Mısır oluyor

Türkiye’nin en önemli inşaat şirketlerinin yeni gözde pazarı Mısır ola­cak gibi görünüyor. Geç­tiğimiz ay ENKA, Mısır’a çeviren Türk şirketlerin­den. ENKA yöneticileri, Kahire’de Mısır Yatırım ve Dış Ticaret Bakanı Ha­san El-Hateeb ile görüş­tü, yeni yatırım ve fırsat­ları konuştu. Öte yandan bir başka Türk devi TAV Havalimanları Holding yöneticileri de Kahire’ye gidenler arasında yer alı­yor. Mısır Sivil Havacılık Bakanı Sameh El-Hefni, CEO Serkan Kaptan li­derliğindeki Türkiye'nin TAV Havalimanları he­yetiyle bir araya geldi.

El-Hefny, bakanlığın ha­vaalanı sektörünün ge­liştirilmesi, verimliliğin artırılması ve Mısır sivil havacılık sektörünün rekabet gücünü artıra­cak statüye kavuşturul­ması için kaynakların en iyi şekilde kullanıl­masını sağlamak ama­cıyla potansiyel proje­lerin çeşitli yönlerini in­celediğini kaydetti. TAV İnşaat, 2004 yılında Kahire Uluslararası Ha­valimanı TB3 Termina­li işini üstlenmişti. Türk şirket, 490 milyon do­larlık projeyi 2008'de tamamlanmıştı.

Özbekistan ile ön anlaşma tamam

İC İçtaş'ın Azerbaycan’ın ardından yeni hedefi ise Özbekistan. Ülkenin Ekonomi ve Maliye Bakanlığı, Türk şirketi IC İçtaş İnşaat ile bir önemli anlaşma imzaladığını duyurdu. Otoyolların inşası ve yeniden inşasına katılma niyetini dile getiren mutabakap anlaşması için 15 Ocak'ta IC İçtaş İnşaat'tan bir heyet, Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi ve Maliye Bakanı Jamshid Kuchkarov ve Yol Komitesi Başkanı Jamshid Tursunov ile bir araya geldi. Toplantı sonucunda IC İçtaş İnşaat ile Yol Komitesi arasında, Nevai bölgesi üzerinden Semerkant ile Buhara'yı birbirine bağlayacak yeni ücretli yol projesine ilişkin mutabakat zaptı imzalandı.

Semerkant-Buhara ücretli yol yapım projesi, Özbekistan Cumhurbaşkanı tarafından Ağustos 2024'te onaylanan 2030 yılına kadar sürecek kamu-özel sektör ortaklığı geliştirme programının bir parçası. Özbekistan yöneticilerine göre projenin toplam maliyetinin 1 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Çalışmaların 2027'de başlaması bekleniyor ve proje uygulama anlaşmasının 2030'da imzalanması planlanıyor.

Rixos’tan Suudi Arabistan’a proje

Türkiye’nin en güçlü otelcilik zinciri Rixos, Suudi Arabistan'da 1 milyar dolarlık bir projeye ortak olacak. Rixos Otelleri Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince'ye ait FTG Development, Suudi Arabistan borsasına kayıtlı Riyad Kalkınma Şirketi (ARDCO) ile ortaklık yapacak. Yeni ortaklık Riyad'da 3.5 milyar riyallik (yaklaşık 1 milyar dolar) “Urban Wadi” isimli karma projeyi geliştirecek. ARDCO'nun Suudi borsası Tadawul'a yaptığı açıklamaya göre iş, Spor Bulvarı projesi kapsamında yer alacak. 39 bin 759 metrekarelik bir alanı kaplayacak olan projenin inşaat alanı ise 207 bin metrekarenin üzerinde olacak.