Cengiz, Mezopotamya’nın en büyük yatırımını yapıyor

4 bin yıllık tarihiyle medeniyetlerin olduğu kadar işsizliğin de beşiği; Mardin. Yaklaşık 200 bin kişinin 18 yaş üstünde olduğu şehirde işsizlik oranı yüzde 25. Bu oranla Mardin, Türkiye’nin en yüksek işsizlik rakamına sahip şehri. Son dönemde turizmle hareketlenen kent, sanayiye olan ihtiyacını gizlemiyor. Sanayide de bilinen tek büyük yatırım çimento alanında. İşte bu rakamları düşürmek adına Cengiz Holding, sadece kentin değil, bölgenin de en büyük sanayi yatırımı için düğmeye bastı. Cengiz Holding, yapımı devam eden Eti Bakır Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri’ni bu yıl faaliyete geçirmeyi planlıyor. Tesisin başında yer alan Genel Müdür Emre Kayışoğlu ile konuşunca, bu yatırım daha da değerli hale geliyor. Kayışoğlu, 1.1 milyar dolarlık yatırımla kurulan bu tesisin tarihi bir rekor kırdığını şu sözlerle anlatıyor: “Mezopotamya tarihinde bu büyüklükte özel sektör yatırımı daha önce yapılmadı...”

Tesisi 5 bin kişi inşa etti

5 ana fabrika ve 12 yardımcı üniteden oluşan entegre gübre tesisinin inşaatında 5 bin kişi çalışıyor. Bu da dolaylı olarak 25 bin kişinin iş imkanı elde etmesini sağlıyor. Kayışoğlu, “Tesis üretime başlayınca bin 100 kişiyi doğrudan istihdam edeceğiz. Yan sanayi ve oluşturduğu ekosistemle birlikte 25 bin kişiye denk geliyor. Bir anlamda Mardin’deki işsizliği yüzde 25’ten yüzde 12’ye indirecek bir tesisten bahsediyoruz” diyor. Mardin’deki entegre tesisin dünyada örneği olmadığını anlatan Kayışoğlu şunları anlatıyor: “Metal geri kazanım ile entegre olan tek tesis Türkiye’de. Dünyada metal geri kazanım tesisleri var. Ancak gübre ile entegre tek tesis bizimki.”

‘Cari açığa da merhem olacağız’

Bu tesisin cari açığa da etkisi var. Kayışoğlu bununla ilgili olarak ise şu sözleri ifade ediyor: “Fabrika yılda 350 milyon dolarlık gübre, 270 milyon dolarlık metal ithalatının da önüne geçecek. Türkiye gübre üretiminde kullanılan hammaddede yüzde 95 oranında dışa bağımlı. Türkiye yıllık 5 milyon ton olan gübre tüketiminin yarısını ithal ediyor. İthalata yılda 1.1 milyar dolar para ödüyoruz. Kaldı ki; bu fabrika tamamlandığında hammaddesinin yüzde 85’ini yurt içinden sağlayacak. Geri kalan yüzde 15’ik bölüm ise doğalgaz.”

Türk çeliğinin lobisini eski New York Valisi üstlendi

ABD Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, geçen yıl ithal ettiği 34.6 milyon ton çelikle bu alanda dünyanın en büyük ithalatçısı. Her yıl çift hanelerle büyüyen bu ithalatta ilk sırada 5.8 milyon tonla Kanada yer alıyor. Yüzde 17’lik paya sahip bu ülkeyi yüzde 14 ile Brezilya, yüzde 10 ile Güney Kore, yüzde 9 ile Meksika ve yüzde 8 ile Rusya izliyor. Türkiye’nin ise yüzde 6’lık payı bulunuyor. Yaklaşık 1.2 milyar dolarlık ihracatla Türkiye, 6’ncı sırada yer alıyor. Son dönemde dengeleri bozan bir karar alan Washington yönetimi, demir-çelikte yüzde 25, alüminyumda ise yüzde 10 ilave gümrük vergisi getirdi, bazı ülkeleri ise bu karardan muaf tuttu. Bazı ülkeler süreli, bazıları da kota uygulamasıyla muafiyet alırken Avrupa Birliği, Güney Kore, Brezilya, Meksika ve Kanada uygulamanın dışında kaldı. Türkiye, Hindistan, Çin gibi ülkeler ise söz konusu muafiyete dahil edilmedi. Bunun için de çeşitli temaslar gündeme geldi.

Borusan ile çalışacak

Resmi ilk temas Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’den geldi. Hem ABD Hükümeti ile hem de Dünya Ticaret Örgütü nezdinde bazı girişimlerde bulunduklarını açıklayan Zeybekci, karşı adımların da atılacağını ifade etti. İşte bu resmi girişimlere sektörden de katılım oldu. Sektörün önemli oyuncularından Borusan, ABD’de Türk çeliği lobisi oluşturmak için çalışma başlattı. Bunun için de ABD’de önemli bir isimle anlaştı: Eski New York Valisi George Pataki.
Borusan Mannesmann’ın anlaştığı Pataki Cahill Group, Türk çeliğine yönelik lobi faaliyeti yürütecek. Borusan Holding’e konunun detaylarını sorduğumda anlaşma gereği bilgi verilemeyeceği ifade edildi. George Pataki, New York’ta 1994 ile 2006 yılları arasında 12 yıl valilik görevini üstlendi. New York’un 3’üncü Cumhuriyetçi Valisi olan Pataki, 11 Eylül olaylarında görevdeydi. ABD Başkanlığı için Cumhuriyetçi Parti’den aday olan Pataki, 2015’te kampanyasını sona erdirdi ve çekildi. Bu seçimi de şimdiki başkan olan parti arkadaşı Cumhuriyetçi Donald Trump kazandı. Kısa bir bilgi daha... Pataki, 2002 yılındaki New York Valiliği seçimleri öncesinde oy avcılığı yaparak 6 Ekim Deklarasyonu’nu yayınlamıştı. Bu deklarasyonda Pataki, Türklerin Yunanlı azınlığa soykırım uyguladığını ve 9 Eylül’de İzmir’in Türkler tarafından yakıldığını ileri sürerek, New York Eyaleti’nde, her 6 Ekim günü, ‘Yunanlı Azınlığın Katledilmesini Anma Günü’ etkinlikleri yapılacağını açıklamıştı.