Türk Akımı ne kadar stratejik?
Son 45 günden bu yana, Türkiye açısından geleceğe yönelik sağlıklı öngörülerde bulunmak isteyenlerin ve de meraklıların en çok sorduğu sorulardan biri şu:
Türkiye ile Rusya arasındaki yakınlaşma neleri getirecek?
Konu geniş. Ama biz enerji özelinde biraz daraltalım.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rus Lider Vladimir Putin'in, geçen hafta St. Petersburg'ta yaptıkları görüşmenin ardından düzenlenen toplantıdaki açıklamalarından, Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi ile Akkuyu Nükleer Santrali'nin hayata geçirilişinin hızlandırılacağı mesajı çıktı.
İzleyen günlerde Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesi’ne Stratejik Yatırım statüsü verileceği haberleri geldi.
Ancak aynı şey Türk Akımı Gaz Boru Hattı Projesi için söz konusu edilmedi.
Nedenini tam olarak bilemiyoruz. Ama iki proje arasındaki farklara bakarak akıl yürütebiliriz. Akkuyu NGS'nin tamamı Türkiye sınırları içinde kurulup işletilecek bir tesis.
Türk Akımı'nın ise büyük bölümü Türkiye'nin karasuları ile münhasır ekonomik bölgesinin dışında kalacak. Türk Akımı'nın sahiplik meselesinin de çözüme kavuşturulması daha karmaşık süreçlere ihtiyaç gösteriyor olabilir.
Ancak Akkuyu'ya stratejik yatırım statüsü tanınacaksa, aynı statüyü Türk Akımı projesine de tanımak işe yarayabilir. En azından projenin Türkiye'nin egemenlik alanında kalacak kısmı için bu yapılabilir.
Hatta meselenin bu boyutunu, projenin diğer partneri Rusya (Gazprom) ile görüşmeler sırasında masada tutmak da mümkün.
Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin güvenlik riskleri bir tarafa, Türkiye'ye enerji alanında ticari manevra alanı kazandıracağını söylemek de zor. Hatta üreteceği elektriğe verilen alım garantisinin, Türkiye'nin elektrik ticaretinde serbestlik ilkesinin hayata geçirilmesini fiilen zora sokacağını söylemek için kahin olmaya gerek yok.
Spot elektrik fiyatları şu anda 150 TL/MWh seviyelerinde gezinirken ve yakın beride fiyatların yükselmesi beklenmezken, nükleer elektriğine bunun neredeyse 3 katı bir fiyattan alım garantisi vermiş durumdasınız.
Oysa Türk Akımı, hem Ukrayna by pas edileceği için kış aylarında Kiev kaynaklı olarak gaz kesilir mi kesilmez mi endişesini ortadan kaldıracak, hem de Rusya ile anlaşma sağlanabilirse Türkiye'ye gaz ticaretinde de manevra alanı kazandırabilecektir. Tabii tüm bunlar pazarlık masasında çözülecek işler. Antenleri açık tutmakta ve her türlü manevra imkanını göz önünde bulundurmakta yarar var.