Tüketim eğilimleri gelir gruplarına göre nasıl değişiyor?
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) gelir ve yaşam koşulları araştırması, gelir dağılımı ve yoksulluk göstergelerinin yanı sıra, nüfusun eşya sahiplik oranlarına ilişkin veriler de üretiyor. Sosyolojik ve kültürel değişimi yansıtan bu veriler, üretici ve pazarlamacılar için de önemli.
Evlerde bulunan temel eşyalara ilişkin sahiplik oranlarındaki değişime göre toplamdaki satın alma eğilimlerinde son yıllarda gözlenen eğilimler şöyle sıralanabilir:
• Evinde sabit telefon olan bireylerin oranı sürekli düşüyor. 2006’da kurumsal olmayan nüfusun yüzde 80’inin evinde sabit telefon varken, şimdi bu oran yüzde 26’ya kadar düştü. Maddi yetersizlik yüzünden sabit telefonu bulunmayanların oranı yüzde 13. Bu veriler nüfusun yaklaşık yüzde 61’inin artık cep telefonu sahibi olduğuna işaret ediyor. Temel mallarda sahiplik eğilimi en hızlı artan ürün cep telefonu.
• Sahiplik oranı en hızlı artan ikinci temel ürün bulaşık makinesi. Evinde bulaşık makinesi bulunan bireylerin oranı 2006’ya göre 36.43 puan artarak yüzde 26.17’den yüzde 62.60’a çıktı. Bunda yalnız yaşayanların sayısının yanı sıra çalışan kadın sayısındaki artışın belirleyici olduğunu söyleyebiliriz. Orta gelir gruplarının yanı sıra en yoksul kesimde bile aynı eğilimin varlığı, bu tespiti destekliyor.
• Sahiplik oranı artışında bilgisayar üçüncü sırada geliyor. Evinde bilgisayar bulunan bireylerin oranı 2006’ya göre 30.7 puanlık bir artışla yüzde 19.6’dan yüzde 50.3’e çıktı. Ancak artış hızının 2012’den itibaren yavaşladığı görülüyor. En yoksul kesimde artış hızı düzeyini korurken orta gelir gruplarında yavaşlaması, akıllı telefon sahipliğindeki artışın bilgisayar satın alma eğilimini baskı altına aldığını gösteriyor.
• Evinde otomobil bulunanların oranının yüzde 42.3 ile bilgisayarla yarışıyor olması ülkedeki “araba sevdası”nın gücünü gösteriyor. 2014’de aylık ortalama eşdeğer fert geliri 520 TL’nin altında olanların bile yüzde 21.1’inin evinde otomobil var.
• Çamaşır makinesi ve buzdolabı olmayan ev neredeyse kalmamış durumda.
