Tükenmişlik

Amerika Psikoloji Derneği’nin (American Psychological Association) yaptığı bir araştırmaya göre Amerikalıların yüzde 48’i son 5 yılda streslerinin arttığını, yüzde 31’i işlerini yönetme ve aile sorumluluklarında sorunlar yaşadıklarını, yüzde 53’ü işlerinin kendilerini aşırı yorduğunu ve kendinden geçirdiğini söylemiş. Bizde benzer bir araştırma yapılsa, acaba rakamlar ne olurdu?
İş stres yaratıyor ve bazen kişileri tüketebiliyor. “Emotional Intelligence 2.0” yazarı Travis Bradbery’nin bir makalesi “ 10 Signs You’re Burning Out” (inc.com) ilgimi çekti. Yılın bu son yazısında bu önemli konuyu dile getirmek istedim. Yazar, tükenmişliği (Burned out) ortaya koyan 10 gösterge veriyor.

1- Sağlık sorunları

Beliniz sık sık ağrıyor mu? Kendinizi çökmüş hissediyor musunuz? Sık sık hasta oluyor musunuz? Aklınıza geldikçe yemek yiyor ve doymuyor musunuz? Aynada kendinizi görünce “Kim bu hastalıklı kişi?” demek içinizden geliyor mu? Mide asidinizin arttığını hissediyor musunuz? Eğer bu göstergelerin bir kısmını yaşıyorsanız, en büyük dostunuz, bedeniniz, size bir şeyler anlatmaya çalışıyor demektir.

2- Öğrenme ve zihinsel faaliyetlerde zafiyet

Araştırmalar, stresin beynin icra fonksiyonunu olumsuz etkilediğini gösteriyor. İcra fonksiyonun hafıza, karar verme yeteneği, duyguları kontrol ve odaklanma üstünde etkileri var. Aptalca hatalar mı yapıyorsunuz? Önemli şeyleri unutuyor musunuz? Kötü kararlar mı veriyorsunuz? Bu soruların cevabı evet ise, icra fonksiyonunuz örselenmiş olabilir.

3- İlişkilerde zorluk

Stres, sizi ilişkilerinizde zor durumda bırakır. Kişilerle gereksiz çekişmelere girersiniz. İşte sabrınızı kontrol edebilseniz bile, evde patlayabilirsiniz. Ya da yoldaki sürücülerle çekişebilirsiniz.

4- İşi eve taşımak

Gece yatağınıza uzanınca işi düşünmek kötü bir duygudur. İşten gelmişsiniz, kafanızdaki bilgisayarda iş dosyası kapanmış olmalı, ama olmuyor. Kapatmaya çalışıyorsunuz, bir dosya karşınıza çıkıyor, bilgisayarı kapattırmıyor.

5- Yorgunluk

Stres, bedeninizi ve ruhunuzu, yorulmadan yormaktadır. Bütün gece uyuyorsunuz ve yataktan yorgun kalkıyorsunuz. Sanki, bütün gece tüm dünyayı omuzlarınızda taşıdınız. İşe geldiğinizde asansörde karşılaştıklarınız “Yorgun gözüküyorsunuz” diyorlar.

6- Olumsuzluk

Aslında iyimser ve olumlu bir kişisiniz. Ancak son zamanlarda bir huysuzluk başladı. Her şeyin olumsuz yanını görüyorsunuz. Başkaları hakkında hüküm veriyorsunuz. Çevreye küçümseyen gözlerle bakıyorsunuz.

7- Doyumda düşüş

Bir doyumsuzluk rüzgârı esiyor. Sizi heyecanlandıran projeler, insanlar sanki birden ortadan kalktı. Bu doyumsuzluk işleri zora sokuyor. İşe ne kadar asılsanız da istediğiniz verimi alamamak gibi bir sorununuz var.

8- Motivasyonu kaybetmek

Bir işi yapmak, bitirmek artık zevk vermiyor. İşleri bitirebilirsiniz. Ancak bu, yapmanız gerektiğini düşündüğünüz içindir. İşe, bir angarya olarak bakmaya başladınız.

9- Performans konuları

Genelde işte “tükenenler” üstün performanslı kişilerdir. Tükenme sonucu performanstaki düşüş, çevredekiler tarafından ilk aşamalarda hissedilmeyebilir. Ama kişi hissedebilir. Geçmiş dönemlerdeki performansına bakınca, düşüşü hisseder.

10- Kendine bakamama

Stres, kontrol mekanizmalarını zayıfl atır. Bu nedenle, tükenen kişi, kendine dikkat etmemeğe başlar.

Sonuç

Siz, değerlisiniz. Hiçbir şeyin, iş başta olmak üzere, sizi tüketmesine izin vermeyiniz. Eğer yukardaki belirtileri yaşıyorsanız, tükeniyorsunuz demektir; tedbir alınız.
Not: Sağlıklı, mutlu, bol kazançlı, sevgi dolu bir yıl dilerim.