TÜİK’e göre ekonomide güven yükseliyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekonomik Güven Endeksi’nin seçim ayı mayısta yüzde 1,4 artarak 103,7 olduğunu açıkladı. Buna göre endeks, son 20 ayın en yüksek düzeyine çıktı. Endeks ayrıca son 1 yılda yüzde 6,3 arttı.
Aralarında Nobel ödüllü olanların da bulunduğu yerli ve yabancı ünlü ekonomistlerin Türkiye ekonomisinde “krizin derinleşebileceği” uyarıları giderek artarken, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ulusal ekonomideki ana kesimlerin ekonomiye güveninin yükseldiğini ortaya koyan görüşlerini yansıtan verileri, akademi ve ekonomi çevrelerindeki kötümser senaryolarla ayrıştı. TÜİK, Ekonomik Güven Endeksi’nin, mayıs ayına ait sonuçlarını açıkladı.
Buna göre nisan ayında 102,2’ye yükselmiş olan endeks, seçim ayı mayısta yüzde 1,4’lük daha yükselişle 103,7 değerini aldı. Böylece güven endeksi pandemi koşullarının yoğun yaşandığı Eylül 2021’den bu yana geçen son 20 ayın en yüksek düzeyine ulaştı. Güven endeksi 98,1 düzeyinde bulunduğu Aralık 2022’ye göre yüzde 5,7, bir yıl önceki 97,6’lık düzeyine göre de yüzde 6,3 arttı.
Endeksin bileşenlerinin seyri
Ekonomik Güven Endeksi’nin bileşenlerini oluşturan alt endekslerden Tüketici Güven Endeksi, mayısta önceki aya göre yüzde 4 artarak 91,1 değerini aldı. Bu endeksin bu yılın ilk beş ayında yüzde 20,4, son bir yılda yüzde 34,8’le yüksek oranda arttığı dikkati çekti. Alt endekslerden Reel Kesim Güven Endeksi (imalat sanayi) mayıs ayında 105,1’le nisandaki düzeyinde kalırken, 2022 sonu düzeyinin yüzde 3,4 üzerinde, bir yıl öncekinin ise yüzde 1,8 altında bir değer aldı.
Hizmet Sektörü Güven Endeksi mayısta yüzde 0,6 oranında azalarak 117,4 değerini aldı. Bu endeks, bu yıl ilk beş ayda yüzde 2,3, son bir yılda yüzde 3,5 düşüş kaydederek genel güven endeksini aşağı çekti. Son aylarda gerilemekte olan Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi seçim ayı mayısda yüzde 0,4 oranında artarak 116,7 değerini aldı. Böylece endekste kümülatif gerileme mayıs itibariyle 2022 sonuna göre yüzde 8,5, bir yıl önceye göre yüzde 3,9 düzeyinde oluştu.
İnşaat Sektörü Güven Endeksi mayısta yüzde 4,3’le en çok artan oldu. Bu artışla 92,2 değerini alan endeksin, 2022 sonu düzeyinin hala yüzde 0,5 altında kalırken, bir yıl önceki düzeyinin ise yüzde 12,9 üzerinde olduğu belirlendi.
Ekonomistlerde güvensizlik giderek artıyor
TÜİK’in güven endekslerine göre ulusal ekonomideki tüketiciler ve başlıca üretici sektörlerin ekonomiye güveni giderek artarken, yerli ve yabancı ünlü ekonomistler ile ekonomi ve akademi çevrelerinde hızla eriyen döviz rezervleri, yeni kur şokları olasılığı, ödemeler dengesi ve büyüyen cari işlemler açığı gibi göstergelerden hareketle Türkiye’ye ekonomik kriz uyarıları da giderek artıyor.
Bunların başında “Türkiye’nin topyekûn kur ve finansal krize gireceği”ni söyleyen Nobel ödüllü ekonomist Nuriel Roubini geliyor. Roubini’nin, “Merkez Bankası’nın net rezervleri eksi 60 milyar dolar seviyesinde, cari açık artıyor ve enflasyon da kontrolden çıkmış durumda. Sermaye kontrolü bu tren kazasını ancak geciktirebilir” yorumu dikkati çekiyor.
MIT’den Prof. Dr. Daron Acemoğlu da ekonomik krizin temel etkeninin azalan rezervler olduğunu vurgulayarak, gerekli yapısal önlemlerin alınmaması durumunda “Türkiye ekonomisinde krizin derinleşebileceği” uyarısında bulunuyor.