TÜFE tam bir zikzak çizdi
TÜFE, mayıs ayında yüzde 2.42 artmış ve bu oran, 2008 yılının ekim ayındaki yüzde 2.60'tan sonraki en yüksek artış olarak kayıtlara girmişti. Haziranda ise düşüş rekoru kırıldı. Tüketici fiyatları geçen ay tam yüzde 1.43 düştü. Hem zaten daha önce tüketici fiyatlarında yüzde 1'in üstünde düşüş hiç kaydedilmemişti.
TÜFE'nin nisandaki düzeyini 100 kabul edersek, mayısta 102.42'ye çıkıldı, haziranda ise 100.96'ya inildi. Bir başka ifadeyle nisandan hazirana, yani iki ayda yüzde 0.96'lık bir fiyat artışı oldu. Yüzde 0.96, iki ay için normal sayılabilecek bir artış. Ancak bu oran müthiş bir dalgalanma sonucu oluştu. Önce yüzde 2.42 artış, ardından yüzde 1.43 düşüş yaşandı.
Mayıstaki rekor artışla hazirandaki tahminleri aşan düşüşün nedeni taze meyve fiyatındaki hızlı dalgalanma. Bu gıda maddelerinin mayısta piyasaya hem geç, hem de arz yönüyle eksik çıkmasından kaynaklanan yüksek fiyat düzeyi, mayıs ayında TÜFE'nin çok hızlı artması sonucunu doğurmuştu. Haziranda da tam tersi oldu. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun haziran toplantısına ilişkin tutanaklarda da "mayıs ayında sıçrama gösteren işlenmemiş gıda fiyatlarının haziran ayında belirgin bir düşüş göstereceği ve bu düzeltmeyle yıllık enflasyonun, enflasyon raporunda öngörülen seviyelere döneceği" görüşüne yer verilmişti.
Merkez temkinli davranmış
Merkez Bankası'nın son enflasyon raporunda 2011 için tahmin edilen enflasyon yüzde 6.9. Yıllık bazda yüzde 6.9'a inilmesi için de hazirandaki gerilemenin yüzde 0.80 dolayında olması gerekiyordu. Belli ki Merkez Bankası temkinli davranmayı tercih etti. Hazirandaki gerileme yüzde 1.43'ü buldu, yıllık oran da 2011 sonu için tahmin edilen yüzde 6.9'un da altına inerek haziran sonu itibariyle yüzde 6.24 oldu.
Gerileme yalnızca gıdada
Haziranda TÜFE yüzde 1.43 gerilerken, bu gerilemeyi sağlayan tek harcama grubu gıda oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatlar haziran ayında yüzde 6.40 geriledi. Diğer ana harcama gruplarının hiçbirinde fiyat gerilemesi görülmedi.
Haziran ayında yedi gıda maddesinin fiyatı yüzde 10'un üstünde geriledi. Bu maddeler ve gerileme oranları şöyle:
"Kiraz yüzde 68.05, erik yüzde 37.10, kuru soğan yüzde 32.43, patates yüzde 30.84, domates yüzde 22.08, kabak yüzde 12.19 ve salatalık yüzde 10.91."
Daha durağan seyreder
Eğer fiyatlar mayısta çok hızlı artış kaydetmemiş olsaydı, haziranda da böylesine bir gerileme ortaya çıkmayacaktı. Dolayısıyla bundan sonraki aylarda mayıs ve hazirandaki gibi bir zikzak görülmesi beklenmiyor. Belli ki fiyatlar daha durağan seyredecek.
Enflasyonda Merkez Bankası'nın yıllık hedefi yüzde 5.5 düzeyinde. Merkez Bankası, hedefi sabit tutmak suretiyle tahminini önce yüzde 5.9'a yükseltmişti. Son enflasyon raporunda bu tahmin biraz önce de belirttiğimiz gibi yüzde 6.9 olarak değiştirildi.
Haziran sonunda yıllık oran yüzde 6.24 düzeyinde. Bu oranın, yıl sonuna kadar çok fazla dalgalanma göstermeden, hele hele mayıs ve hazirandaki kadar dalgalanmaya hiç konu olmadan seyretmesi ve mevcut gidişata göre yılın yüzde 7 dolayında bir TÜFE artışıyla tamamlanması şaşırtıcı olmayacak.