Trumpistleri ilk şok dalgası vurdu
ABD Başkanı Donald Trump’ın öngörülemez adımlarını ilk seçildiği dönemde biraz da “yok canım daha neler” rahatlığı ile izlemiştik. Tüm dünya zaten içinde olduğumuz belirsizlikler çağına sürüklenirken Trump da ana sürükleyici olmaya çalışan bir kişilik olduğunu herkese göstermişti.
Gün oldu devran döndü, akli melaikeleri tartışma konusu olan Biden yönetiminin de büyük desteği ile Trump; güçlenerek, üstelik tüm dünyada artan sağ ve muhafazakâr eğilimlerin rüzgarını da arkasına alarak geri döndü. Üstelik Trump, uğradığı suikast girişiminden sağ çıkmış bir yarı tanrı olarak karşımızda artık. Donald Trump, geçtiğimiz Cumartesi günü komşuları Meksika, Kanada ve coğrafyasından bağımsız rakibi Çin’den yapılan ithalata sert gümrük vergileri getirilmesini öngören bir kararname imzaladı.
Böylece ilk seçildiği dönemdeki gibi bir ticaret savaşı başlatmış oldu. Trumpistleri ilk şok dalgası vurmuşken bu şok dalgasının tsunamiye dönüşmesi ise an meselesi. Uzmanlara göre, gelişmekte olan piyasaların yerel para cinslerinden tahvil piyasaları için görece umut verici başlayan yıl, Trump’ın yeni vergi tarifeleri ve doların güçlenmesiyle hızla bozulma eğiliminde.
Tedarik zincirleri tehlikede
Trump’ın dengesini bozduğu bir başka konu da pandemi sonrası yeni yeni düzene oturmuş tedarik zincirlerinin bozulma tehlikesi. Tedarik zincirleri konusu sadece Amerika ile ilgili bir konu da değil. Tam tersine hızlıca domino etkisi ile küresel piyasaları vurma tehlikesi var. Trump’ın bu hamlesine içeriden sesler de yükselmeye başladı.
ABD Ticaret Odası adına John Murphy, alınan kararın Amerikan ekonomisine zarar vermesinin kesin olduğunu söylüyor, “Başkan, sınır güvenliği ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi büyük sorunlara odaklanmakta haklıdır. Ancak, Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası (IEEPA) kapsamında uygulanan bu gümrük vergileri, sorunları çözmek yerine Amerikalı aileler için fiyatları artıracak ve tedarik zincirlerini bozacaktır” diyor.
Yaptırımlar sıradan Amerikalıların belini bükecek
Şimdi basitçe Trump’ın son hamlesinin sokaktaki Amerikalıyı nasıl etkileyeceğine bakalım. Trump elindeki araçları kullanarak Amerikan halkının güvenliğini ve ulusal güvenliği ön planda tutan kararlı adımlar attığı ifade ediyor etmesine ama ulusun cebindeki para azalacaksa pek öyle olmaz.
Seçim kampanyasındaki popülist söylemlerin peşine takılanlar Kanada, Meksika ve Çin’e uygulanacak yeni vergi politikasından sadece adı geçen ülkelerin etkileneceği yanılgısındalardı. 335 milyon Amerikalının her birinin cebinden ortalama bin 200 dolar daha fazla çıkacak. Ama gelin görün verilere göre 150 milyona yakın Amerikalının banka hesaplarında 500 dolar ve daha az tasarruf var.
Amerikan toplumu önümüzdeki birkaç hafta içerisinde günlük alışverişlerinde bu etkiyi sert bir şekilde hissedecek. Trump’ın uzun süredir ‘gelin bizim vilayetimiz olun’ dediği Kanada Başbakanı Justin Trudeau, cumartesi günü yaptığı açıklamada, Kanada’nın Amerika’ya cevap olarak 30 milyar dolarlık Amerikan alkol ve meyve ticaretine gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı.
'Temps sombres' – Karanlık Zamanlar
Görev süresi biterken bir de Trump’la uğraşan Justin Trudeau, Amerikalı tüketicilere “Bunun siz Amerikan halkı için gerçek sonuçları olacak” diyerek seslendi.
Trudeau, vergilerin hızlı tüketim ve diğer ürünlerde fiyatların artmasına neden olacağını net bir şekilde dile getirdi. Peki politik psikoloji alanından bakarsak sıradan bir Kanadalı’nın hissayeti ne dersiniz? Trudeau’ya göre Kanadalı’ların komşuları ve uzun süreli müttefikleri ABD tarafından ihanete uğradıklarını hissediyor. Justin Trudeau Amerikalılara Kanadalı askerlerin Afganistan’da kendileriyle birlikte savaştığını hatırlatarak duygusal ve toplumsal bir yerden de konuyu değerlendiriyor.
“Beyaz Saray’ın bugün attığı adımlar bizi bir araya getirmek yerine birbirimizden ayırıyor” diyen Trudeau, Fransızca olarak bunun pek çok insan için “Temps sombres” - “karanlık zamanlar” anlamına gelebileceği uyarısında bulundu. Başta Kanada olmak üzere dünya ekonomisi bölgesel bir resesyon riski ile karşı karşıya. Donald Trump’ı sorarsanız o şu an Panama kanalına doğru yola çıktı bile.