Trump'ın 'Demir-çelik ithalatına vergi gelebilir' sözü üzerine

Trump, Amerika’nın 100 milyon tonluk demir-çelik tüketimi içerisindeki 30 milyon tonluk ithalat için vergi artırımına gideceklerini açıkladı. Bundan etkilenecek 10 ülke arasında Türkiye de yüzde 7’lik pay ile yer alıyor. ABD’nin bu korumacılık girişimine karşı diğer ülkeler koruma kararları alırken Türkiye'nin de ABD pamuk ihracatına karşı önlem alabileceği belirtiliyor.

ABD Başkanı Trump, geçen hafta başı da kendisini ziyaret eden üreticilerin yakınmaları üzerine, demir çelik ve alüminyum ithal ürünlerine yüzde 25-30 oranında vergi koyabileceklerini açıklayarak bu konuda düzenlemenin bir hafta içinde başlayacağını belirti. Hafta sonunda ise Avrupa’dan otomobil alımına kısıtlama getireceğini düşündüğünü açıkladı. Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı olacağı belirtilen bu düzenleme Amerika’ya demir çelik ürünü ihraç eden ülkemizin de aralarında bulunduğu 10 ülkeyi yakından ilgilendiriyor.

Bu karar sözden fiiliyata geçerse, ABD kullandığı 100 milyon ton demir-çeliğin ithalatında yer alan yaklaşık 30 milyon ton ürün için vergi uygulamasına geçecek. Bu 10 ülkeden biri olan Türkiye’nin bu alandaki payı yaklaşık 2 milyon ton ile yüzde 7’ler seviyesinde. 2016 yılında Amerika’ya demir-çelik ihracatımız 2 milyon 304 bin ton iken, 2017 yılında yüzde 25 düşüşle miktar olarak 1 milyon 807 bin tona düşmüş. Değer olarak ise yaklaşık yüzde 1 artışla, 1 milyar 116 milyon dolardan 1 milyar 127 milyon seviyesine yükselmiş durumda.

Çelik İhracatçıları Birliği Başkanı Namık Ekinci, konuyu değerlendirirken, "İki alternatif vergi uygulaması söz konusu. Yüzde 24-25 eşit vergi uygulaması gündeme gelirse, bu bizi diğer uygulamaya nazaran daha az etkiler. Ama bizim de içinde yer aldığımız 12 ülkeye yüzde 53 vergi uygulanırken, kalan ihracatçı ülkelere öngörüldüğü gibi belli oranda kota uygulaması getirilirse, bu bizim açımızdan daha kötü sonuç getirir” değerlendirmesini yapıyor.

Demir Çelik Üreticileri Derneği Başkanı Fuat Tosyalı ise kunuyu değerlendirirken, “Bu karar özellikle uzun ürün ihacatımızı olumsuz etkiler. Bunun için alternatif pazar Afrika’dır. Ama diğer rakipler de bu karardan etkilenecekleri için orada ve diğer alternatif pazarlarda rekabet daha da kızışacaktır.

Türkiye 15-16 milyon ton ihracat yaparken, 15-16 milyon ton demir-çelik de ithal ediyor. Ukrayna bu alanda kendi sanayicisine destek veriyor. Bize demir-çelik ürünü boca ediyorlar. Bu tür konulara önlem almalıyız. İhracatçılarımıza yeni pazarlar için de destek vemeliyiz.”

Amerika’ya karşı yaptırımın ne olabilaceğini sorduğumda aldığım cevap ise, karşılığını benzer şekilde vermek oldu. Pamuk bu konuda ilk akla gelen ürünler arasında. Türkiye, son yıllarda pamuk ekim alanlarını daraltırken Amerika ve Yunanistan başta olmak üzere yılda 800 bin ton pamuk ithal ediyor.

Amerika’ya önemli demir-çelik ürün ihracatı olan Borusan CEO'su Agah Uğur, Trump’un kararını değerlendirirken, bu ülkede üretimlerini artırarak, soruna karşı tavır alabileceklerini belirtiyor.
Trump, geçen hafta sonunda Avrupa’dan otomobil alımlarının sınırlanması için yeni vergilendirme uygulamalarına da gidebileceklerini belirterek bir korumacılık adımından daha söz etti.

Trump bu açıklamalarıyla dünya ticaretinde korumacılığı artırıcı adım atmış oldu. Yapılan yorumlarda, ABD’nin 100 milyon çelik tüketiminin içindeki 30 milyon tonluk ithalatı kısa sürede içeride üretim artırarak karşılamasının mümkün olamayacağını, bu tür kararların fiyat artışlarına yol açarken, dünya ticaretinde karşılıklı olarak korumacılığın artmasına yol açacağını belirtiyorlar.

Doğaldır ki Amerika’nın gündeme gelen korumacılığı karşısında diğer ülkeler gibi biz de yeni önlemler almak durumunda kalacağız. Bunun ilk adımı pamuk ithalatını Amerika yerine başka ülkelerden temin etme girişimi olabilir.