Trump sonrası olası gelişmeler

ABD Başkanı yalnızca ülkesinde değil, kü­resel dengelerde de belirleyici bir etki­ye sahip. 2030’a kadar neler olabileceğini, farklı katmanlardan bakarak derlediğim bu listede bulabilirsiniz. Kesin olan bir şey var: Trump’la ekonomik, teknolojik ve jeopoli­tik açıdan büyük değişimlerin yaşanacağı bir döneme giriliyor. Öne çıkacakları şöyle özetleyebiliriz:

Dünya

-Göçmen ve yabancı girişlerinde daha sıkı kontroller, sert kısıtlamalar ve toplu sınır dışı et­me operasyonları,

-Başta Çin menşeli olmak üzere stratejik it­halat ürünlerine ek vergiler, kotalar konması,

-ABD-Çin teknoloji ve patent savaşları­nın arması, teknolojik bağımsızlık yarışının hızlanması,

-Küresel ticaret anlaşmalarında ABD lehi­ne düzenlemeler için müzakere süreçlerinin başlanması,

-ABD’nin AB’den ithal ürünlere ek vergi­ler koyması, dijital hizmet vergilerine karşılık vermesi ve AB’nin karbon vergisi uygulamaları nedeniyle ticari gerilimlerin tırmanması.

-ABD’nin iklim fonları ve çevre projeleri fi­nansmanlarının kesilmesiyle, Avrupa ve Çin’e daha fazla sorumluluk yüklenmesi, sürdürülebi­lir kalkınma projelerinin yavaşlaması,

-Uluslararası kurumlara finansal katkıların kesilmesi, NATO ve BM gibi küresel kuruluşla­rın etkisinin zayıflaması,

ABD dolarına alternatif rezerv para arayışla­rının, kripto varlıklara geçişin hızlanması, diji­tal para birimlerinin küresel rezerv için günde­me gelmesi,

-Otoriter rejimlere yakınlaşma eğiliminin be­lirginleşmesi,

-Ukrayna’ya yapılan desteğin kısıtlanması, İsrail-Gazze gerginliklerinde daha mesafeli bir ABD duruşu, Tayvan konusunda ABD müdahale­sinin azalması.

ABD

-İç pazarda yerel işletmelerin büyümesini ve istihdam artışı sağlamak amacıyla üretimi teşvik için yerli sanayiye sübvansiyonlar, ithalata yüksek vergiler uygulanması,

-Merkez Bankası’na müdahalelerle borçlan­ma maliyetlerini düşürme çabaları,

-Federal ve yerel yönetimlerde göçmen kar­şıtı politikaların artması, çalışma izinleri ve va­tandaşlık başvurularında zorluklar yaratılması,

-Silah yasalarında gevşeme, güvenlik ve bi­reysel haklar arasında çatışma artışı yaşanması,

-Eğitim ve sağlık reformlarının geri çekilme­si, toplumun daha geniş kesimlerinin bu hizmet­lere erişiminin zorlaşması,

-Dış borçlanmada kısıtlamalara gidilmesi, iç borç oranının artması, bütçe açığının büyümesi,

-İşgücü piyasasında milliyetçilik politikala­rına ağırlık ve ABD vatandaşlarına öncelik veril­mesi.

-Teknoloji devlerine anti-tröst hamleler ve re­gülasyonların, vergilerin artması,

-Hükümet harcamalarında kısıtlamaya gidil­mesi ve bürokratik işlemlerin basitleştirilmesi,

-Yapay zeka alanında agresif büyüme stratejilerinin yürürlüğe konması, ancak etik kontrollerin ve düzenlemelerin sıkılaştırılması,

-Kripto paralara sıkı denetimlerin ve vergilen­dirme gelmesi. Finansal sistem üzerindeki olum­suz, kontrolsüz etkilerinin sınırlanması,

-Transgender ve “WOKE” kültür (toplumsal adaletsizlikler, ırkçılık, cinsiyetçilik ve LGBTQ+ topluluğuna yönelik aşırı duyarlılık) karşıtlığının yükselmesi, kapsayıcılık karşıtı tutumun güçlen­mesi.

-Enerji bağımsızlığı için fosil yakıt yatırımla­rının artırılması, yenilenebilir enerji projelerin­de yavaşlama.

Türkiye

-S-400 krizi ve F-16 modernizasyonu ve sa­vunma sanayi yaptırımlarında yumuşama için uz­laşma fırsatı,

-Suriye’de yeni operasyon alanı ve PKK/ YPG’ye karşı ortak hareket imkanı,

-Savunma sanayi işbirliğinde kısıtlamalar ne­deniyle bağımsız üretim arayışının hızlanması,

-Doğu Akdeniz’de yeni denge arayışı ve İsrail ile yakınlaşma baskısı,

-Rusya ile ilişkilerde ABD toleransı, ancak fi­nans ve ticarette ABD yaptırımları nedeniyle al­ternatif pazarlara yönelim ihtiyacı,

-ABD ithalat vergileri ve turizmde ABD paza­rına yönelik teşviklerin azalmasıyla Türk ürünle­rinin pazar erişiminde zorluklar yaşanması,

-Orta Doğu’da ABD’nin çekilmesiyle Türki­ye’nin bölgedeki etkinliğini artırma olasılığı,

-NATO işbirliğinin zayıflamasıyla güvenlik stratejilerinde BRICS gibi yeni ittifak arayışları,

-Enerji yatırımlarında ABD desteğinin azal­ması; Rusya ve Çin ile enerji projelerinde işbirliği,

-Dış ticarette dolar dışı ödeme sistemleriyle Türk lirası ve yerel para birimleriyle ticarete yö­nelim.

Genel olarak da 2030’a doğru dünya yeni bir Çağ’a resmen geçiş yapacak…

Rönesans 2.0’a herkes hazırlansın…