Trump, DeSantis ve kritik mart
ABD seçim sattı mahalline girdi. Bu süreçlerde ilgimi çeken dönem her zaman, ön seçimler ve öncesinde yaşanan süreçler olmuştur. 2024 Başkanlık seçiminin ilk aşamaları, iki partinin de ama daha çok Cumhuriyetçi Partili adayların isimlerini açıklamaya başlamasıyla hızlandı.
Cumhuriyetçi Parti’de ve Demokrat Parti’de önümüzdeki günlerde seçime dair konuşacağımız çok şeyler olacak. Muhtemel adaylar, Biden’ın aday olup olmayacağı, Trump’ın durumu ve bunun gibi daha birçok konu. Bu haftaki yazımda sizlere, seçimin belki de ilk kırılma noktalarından biri olan, mart ayını ele alacağım.
Cumhuriyetçi Parti’de adaylığını kesin olarak açıklayan ve açık ara en önemli isim Başkan Trump. An itibariyle adaylığını açıklayan en yakın rakibinin çok ilerisinde. Ama unutmamak gerekir ki, daha ön seçimlerin başlamasına ve bitmesine çok uzun bir zaman var.
Bu süreçte belki ismi hiç duyulmamış kişiler gündeme gelecek, belki de Trump aradaki farkı açarak partisinin adayı olacak. Söylemek için erken ancak, bu mart ayında öyle önemli bir dönemeç var ki dediğim gibi ilk kırılma noktası.
Yapılan birçok ankette Trump’ı zorlama ihtimali olan ve muhtemel Trump’ın elinden Cumhuriyetçi Parti adaylık ihtimalini alması en yüksek isim, adaylığını açıkladığı takdirde Ron DeSantis. Son seçimlerde Florida’da valilik koltuğuna oturmayı yeniden başardı.
Trump’a ve Biden’a göre çok genç bir isim. Kökenleri dolayısıyla azınlıkların da sevdiği, karizmatik, önemli bir figür. Son yaşanan Disneyland hadisesi ile biraz yara almış olsa da Florida’daki eğitim sistemine dair yapmış olduğu son çıkışları müspet yönetebilirse, Trump’ın karşına çıkan en güçlü aday olacaktır.
Bugün kamuoyu yoklamalarına bakıldığında, Cumhuriyetçi Parti’de Trump’a destek yüzde 44’lerdeyken, DeSantis’e olan destek yüzde 28. DeSantis’e en yakın isim yüzde 9 ile eski Başkan Yardımcısı Mike Pence. Eski Büyükelçi Nikki Haley ise yüzde 7. Şunu unutmamak lazım ki, bu anket sonuçları birçok farklı araştırma şirketinin bir ortalamasıdır ve net bir fikir sahibi olmak için çok erken.
Şu an için söylenebilecek tek şey DeSantis adaylığını resmen açıklarsa, Cumhuriyetçi Parti’nin adayı ve Amerikan Başkanı olabilmek için Trump’la birlikte en güçlü aday.
Ama Trump ile arasında hiç küçümsenmeyecek bir fark var. Bu aradaki rakamlara bakıp çok büyük fikirlere kapılmamak lazım. Bu sürece en güzel örnek, 2008 Başkanlık seçimlerinde Hillary Clinton, Barack Obama ve John Edwards adaylıklarını resmen açıkladıklarında, (ki bugünden 6 ay ileri bir tarihten bahsediyoruz) Hillary Clinton, Trump ve DeSantis’in arasındaki farktan çok daha büyüğünü anketlerde 2’nci sırada bulunan Edwards’a atmıştı.
O tarihlerde Obama’nın esamesi bile okunmuyordu. Çok kısa zamanda, Obama önce Edwards’ı sonra Hillary’yi geçerek Demokrat Parti’nin Başkan adayı oldu. O nedenle DeSantis aday olduğu takdirde yukarıda belirttiğim birçok parametreyi de hesaba kattığımızda Trump’a karşı açık ara en güçlü aday. DeSantis aday olmak için önemli bir dönemde neyi bekliyor?
DeSantis, 2022 Kasım ayında yeniden Florida Valisi olarak seçilmiş olması hasebiyle daha ikinci dönemine yeni başlamış bir vali. Florida kanunları gereği, ki her eyalet için bu kanun geçerli değildir, başkan adayı olabilmeniz için valilik görevinizden istifa etmeniz gerekiyor.
Florida’ya ve birkaç eyalete has bu kanunun değişmesi için Florida Eyalet Kongresi’nde kanun teklifi hazırlıkları başladı ve Kongre de buna gayet sıcak bakıyor.
Florida Kongresi’nin başkent Tallahassee’de bir araya gelip yasama sürecine başlaması mart ayıdır. İşte tam bu sebepten ötürü bu ayın sonuna kadar bu doğrultuda yaşanacak gelişmeler DeSantis’in, Trump’ın ve Biden’ın kaderini belirleyebilir. Trump şimdiden DeSantis’e hakarete varan sataşmalara başladı.
DeSantis ise cevap vermeyor. DeSantis, bu seçim sürecine girmeden, kendisini 2024'te yıpratmayarak, Biden ve Trump’ın son çarpışmasına Amerikan halkı ile birlikte şahitlik edip, ikisi de sahneden çekildikten sonra 2028 seçimlerinde, hala 40’lı yaşlarındayken daha kuvvetli bir başkan adaylığını tercih edebilir.
Öte yandan, Amerikan Başkanlığı yapmış iki isimden birini ön seçimde, birini de genel seçimde yenip bunu başaran ABD’nin ilk başkanı olarak, Amerikan tarihine geçmek de yine DeSantis’in elinde. Mart ayı ABD siyasetini kökten değiştirecek birçok başlangıcın sessiz adımları olacaktır.