Transfer Fiyatlandırması Formu'nun doldurulması hakkında sıkça soru

Zeki GÜNDÜZ
Zeki GÜNDÜZ VERGİ POLEMİKLERİ [email protected]

1) İlişkili kişilere ilişkin bilgiler bölümünde hangi ilişkili kişilere ilişkin bilgi verilecektir?

İlgili hesap dönemi içinde işlem yapılan ilişkili kişilere ilişkin bilgilere yer verilecektir. Hesap dönemi içinde herhangi bir alım satım işlemi yapılmayan ilişkili kişilere tabloda yer verilmeyecektir. Yurtdışı ilişkili kişisi olup yurtiçi ilişkili kişisi bulunmayan mükellefler diğer bölümü boş geçecektir.

2) Serbest bölgede bulunan şubeler ve yurtdışı şubeler formda ilişkili kişilerin arasında belirtilmeli midir?

Tüm kurumlar vergisi mükellefleri, 01 / 01 / 2008 tarihinden itibaren serbest bölgelerdeki şubeleri dahil, serbest bölgelerde bulunan ilişkili kişilerle yaptıkları işlemleri, Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporuna dahil edeceklerdir. Öte yandan, serbest bölgede faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin de, belirtilen tarihten itibaren ilişkili kişilerle yaptıkları yurt içi işlemlere ilişkin olarak Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu'nu hazırlamaları gerekmektedir. Ancak kurumlar vergisi mükelleflerinin serbest bölgede faaliyette bulunan şubelerinin ayrıca Rapor hazırlamasına gerek yoktur.

Bu açıklamadan hareketle serbest bölge şubelerin ve yurtdışı şubelerin formun "Transfer fiyatlandırması kapsamındaki ilişkili kişilere ilişkin bilgiler" bölümünde ilişkili şirketler arasında belirtilmesi gereklidir.

Mal satışlarına ve alımlarına ilişkin olarak serbest bölge şubeye ve şubeden olan bedeller (yurtdışı şubeye ve şubeden olanlar) alım satım tutarı olarak yöntemleri ile birlikte gösterilmelidir.

Serbest bölge şubelerinin ve yurtdışı şubelerin ayrıca form yükümlülüğü bulunmamaktadır.

3) İlişkili kişilerle gerçekleştirilen alım satım tutarlarının emsallere uygun olup olmadığı form doldurulurken değerlendirilecek midir?

24.04.2008 tarihli Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Formun Doldurulması hakkında sirkülere göre formun doldurulması sırasında emsal fiyat veya bedel üzerinden yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yapılan tüm işlemler, fiili alım satım tutarları dikkate alınarak kaydedilecektir.

4) Serbest bölgelerde kurulu ve teknoloji geliştirme bölgelerinde kurulu şirketler form verecekler mi?

Serbest bölgelerde ve teknoloji geliştirme bölgelerinde kurulu şirketler kurumlar vergisi beyannamesi ekinde transfer fiyatlandırmasına ilişkin formu beyan edeceklerdir.                                             5) İlişkili kişilerle gerçekleştirilen transfer fiyatlandırmasına ilişkin işlemler" bölümünde KDV ve ÖTV gibi vergiler dahil edilecek midir?

Alım ve satım sütunlarında yer verilecek tutarlara Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi dahil edilmeyecek olup, iade, ıskonto ve diğer indirimler düşüldükten sonra kalan net tutarlar yazılacaktır.

İthalatta ödenen gümrük vergisi ve ÖTV, KDV tutarları forma ayrıştırılarak girmelidir. Aynı şekilde BSMV ve ÖTV'nin de ayrıştırılarak yazılması gereklidir.

Özel Tüketim vergisi uygulamaları içeren sektörlerde pazarlama şirketlerinin yine ilişkili şirketlere mal satımı yaptığı durumlarda ÖTV malın bedelinin bir parçası halinde düşünülmektedir. Bu gibi durumlarda her ne kadar sirkülerde ÖTV ayrıştırılmalıdır dense bile Transfer Fiyatlandırması Tebliğ'inde belirtilen emsal bedele ulaşırken dikkate alınan ve mal bedeline dahil edilen durumlarda formda dikkate alınması gerektiği ileri sürülebilir.

6) Gayri maddi haklar (edinilen ve kullanılan) ya da faiz gibi ödemelerin yurtdışı ilişkili kişilere yapılırken (nakden ya da hesaben) üzerinden stopaj hesaplanması durumunda gayri maddi hak ve faiz satırlarına ilişkin olarak brüt tutar mı net tutar mı dikkate alınacaktır?

Dar mükellef adına ödenen stopajlar dahil brüt tutarın alım sütununda dikkate alınması gereklidir. Ödenen stopaj da formu dolduran şirket açısından gider niteliği taşıdığından transfer fiyatına dahil düşünülmesi gereklidir.

7) Alınan ve verilen avanslar 2009 Yılı Transfer Fiyatlandırması formunda ilişkili işlem olarak beyan edilmelidir?

Alınan ve verilen avans işlemlerinde henüz bir mal alı satım işlemi gerçekleşmemiştir. Dolayısıyla transfer fiyatı da oluşmamıştır. Bu nedenle Forma dahil edilmemeleri gerektiğini düşünüyoruz.

8) Yoldaki mallar (faturası gelmesine rağmen kayıtlara alınmayan stoklar) için TF formunun ticari mallar alım sütununa belirtilecek rakam ne olmalıdır?

Fatura kayıtlara alındıysa transfer fiyatlandırması oluşmuştur. O nedenle yoldaki mallar için ödenen tutarları faturası 2009 yılında ulaşmış ise 2009 yılının formunda mal alımları satırında belirtmek gerekir.                                                                                            

9) Mal alımları ile ilgili ciro primleri ve iadeler varlıklar alım/satım bölümlerinde nasıl belirtilecektir?

Alım satım sütunlarına iade, iskonto ve diğer indirimler düşüldükten sonra kalan net tutarlar yazılacaktır.   Ciro primi faturasının aynı yıl içinde kesilmesi durumunda forma netleştirilerek dahil edilmelidir. İadeler için de aynı kural geçerlidir.

Ciro primi faturaları 2009 yılında gelmemesine rağmen şayet ilişkili şirketten alınıyor veya ilişkili şirkete veriliyorsa formda 2009 işlemi olarak (prime konu işlemin bedelini netleştirmek için) yer almalıdır.

Kurumda ayrı bir hizmet olarak değerlendirilen ciro primleri formun "Hizmetler-Diğer" bölümünde gösterilmelidir.

10) Credit note ve debit note uygulamaları formda nasıl belirtilecektir?

Mala ilişkin credit note/debit note uygulamaları varlıklar bölümünde ticari mal alımına ilave ya da ticari mal alımı tutarından indirim olarak netleştirilerek gösterilmelidir.

11) Mali işlemler bölümünde yer alan "ödünç para/kredi-faiz" bölümünde ödünç paranın bir unsuru olarak kabul edilen cari hesap borçlarının bakiyesi belirtilecek midir?

Ödünç Para Kredi-Faiz bölümünde mali borçlar ile birlikte ödünç paranın bir unsuru olarak kabul edilen cari hesaplarda bulunan sene sonu bakiyelerinin toplamı ve bulunması durumunda bu tutarlara ilişkin faiz tutarları da yazılmalıdır.

12) 2009 yılından önce alınan ancak 2009 yılında devam eden ödünç para / kredilerin formda yer alması gerekli midir?

2009 yılından önce alınan ancak 31.12.2009 da devam eden kredilerin de formda mali işlemler satırında dönem sonu bakiyesinin belirtilmesi ve 2009 yılında ödenen faiz tutarının toplamının alım faiz satırında belirtilmesi gereklidir.

13) Transfer fiyatlandırması formunda yanlış rakam belirtilmesi, tutarların saklanması, formun verilmemesi durumları ile ilgili yaptırım ne olur?

1 Seri No'lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtüklü Kazanç Dağıtımı Genel Tebliğ'ine göre bu tebliğ ile İdare'ye ibraz etme zorunluluğu getirilen bilgi ve belgeleri Tebliğde belirlenen sürelerde vermeyenler hakkında da 'Vergi Usul Kanununun cezalara iliskin hükümlerinin uygulanacagi tabiidir.  <http://www.gelirler.gov.tr/gelir2.nsf/5c3a932d5207bbc086256aa4002edcd7/89abd528773a9a6686256aa80049613d?OpenDocument>

Yanlışlığın yapılan bir hatadan kaynaklandığı durumlar açıklanabilir olduğundan böyle bir yargıya varılmaz. Fakat kasıt ve gizleme çabası var ise durum "muhasebe hilesi" suçlamasına kadar gidebilmektedir. Bu fiil de 3 kat ceza ve yargılama gerektiren, sonucu hapis cezasına kadar uzanabilen bir durum yaratmaktadır.

14) Krediye ilişkin faiz tahakkuk yolu ile kaydediliyorsa forma ne şekilde dâhil olmalıdır?

Tahakkuk yolu ile kaydedilmiş olan faiz stopajı ile birlikte formda yer almalıdır.

15) Döviz cinsinden borçlanmalarda ödünç para satırında dönem sonu bakiyesi ne şekilde belirtilecektir?

Yabancı para cinsinden borçlanmalarda dönem sonu bakiyesi değerlenmiş olarak TL cinsinden belirtilecektir.

Faiz satırında yer alan tutar dönem içinde ödenen döviz cinsinden faizin ödeme esnasındaki TL karşılığını belirtmelidir.

16) İlişkili kişiler ile gerçekleştirilen ticari mal/mamul/hizmet/ alım-satım tutarları bölümüne yazılan tutarlar cari hesaplarda dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkları (pozitif ya da negatif) dikkate alınarak mı yer almalıdır?

Satın alınan ticari mal/mamul/hizmetlerin satın alındığı tarihte kayıtlara intikal ettirildiği kur ile forma yazılması, geçici vergi dönemleri itibariyle yapılan değerleme sonucunda oluşan kur farkı gelir-giderinin ayrıştırılarak formda yer almaması gerekmektedir.

Diğer yandan mal hizmet alım satımından sonra ortaya çıkan kur farkları için yurtiçi ilişkili kişiler tarafından fatura kesilmiş olması durumunda bu tutarlar bir finansman işlemi olarak değerlendirilmeli ve mali işlemler bölümünde ayrıca belirtilmelidir.

17) İkramiye ve benzeri ödemeler satırında yönetim kuruluna ödenen huzur hakları beyan edilmeli midir?

Yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakları bordro üzerinde gösteriliyor ise formun kapsamı dışındadır. Diğer hallerde verilen ikramiye ve benzeri ödeme olarak bu satırda yer almalıdır.

18) Masraf yansıtmaları transfer fiyatlandırması formunda yer almalı mıdır? Örnek olarak elektrik, kira, temizlik, güvenlik gibi benzeri giderlerin yansıtılması sonucu grup firmalarına fatura kesilmesi söz konusu olduğunda formun transfer fiyatlandırmasına konu işlemler bölümüne yazılması gerekli midir?

Transfer fiyatlandırması Genel tebliğ'ine göre kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içerisinde ilişkili kişilerle gerçekleştirdikleri tüm işlemlerine ilişkin alım ve satım tutarlarının yazılması gerekmektedir.

Bu açıklama nedeniyle esasen bir yönteme göre tespit edilmeyen türde bu işlemlerin ve tüm masraf yansıtmalarının faturalaşma olduğu takdirde formda beyan edilmesi gereklidir. Diğer işlemler/diğer bölümünde beyan edilmeleri uygundur.

Transfer fiyatlandırması raporunda bu tür işlemler ile ilgili transfer fiyatlandırması yönteminin ne olduğu izah edilmelidir.

19) Özel hesap dönemlerine sahip olan mükellefler formu doldururken hangi tarihler arası işlemlerini dikkate alacaklar?

Özel hesap dönemlerine sahip şirketler kendilerine tahsis edilen özel hesap dönemi itibariyle verdikleri kurumlar vergisi beyannamesi ekinde formu alim/satım tutarları toplamı özel hesap dönemleri olacak şekilde vereceklerdir.

20) Hangi işlemler Grup İçi Hizmetler satırında değerlendirilmelidir?

Grup içi hizmet, ilişkili şirketler arasında gerçekleşen, genellikle ana şirketin bağlı şirketlerine veya aynı gruba bağlı şirketlerden birinin diğerlerine verdiği hizmetleri ifade etmektedir. Bu hizmetler tüm grup için yönetim, koordinasyon ve kontrol işlevlerinin sağlanmasını da içermekte olup, bu tür hizmetleri sağlamanın maliyeti, ana şirket, bu amaç için görevlendirilen bir grup üyesi veya diğer bir grup üyesi (grup hizmet merkezi) tarafından üstlenilebilmektedir.

"Grup İçi Hizmetler" satırına 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğin "11- Grup İçi Hizmetler" başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde, ilişkili kişiler arasında gerçekleşen grup içi hizmet sözleşmelerine ilişkin bilgiler yer alacaktır. Dolayısıyla, grup içi hizmet kapsamında alınan hizmete ilişkin tutar alım sütununa, verilen hizmete ilişkin tutar ise satım sütununa yazılacaktır.

Belirli bir dağıtım anahtarı ile yansıtılan grup içi hizmet bedelleri grup içi hizmetler bölümüne yazılacaktır.

Dağıtım anahtarı olmadan doğrudan yansıtılan grup içi hizmet bedelleri diğer satırında gösterilebilir.

21) Ortaklara yapılan kar payı ödemeleri forma dahil edilecek midir?

Kar dağıtımı işlemi bir mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilmeyeceğinden, söz konusu işlemlere Form'da yer verilmesine gerek bulunmamaktadır.

22) Formun işlem toplamı ile yöntemler satırı toplamları eşit mi olmalıdır?

Yapılan işlemlerin toplamı varlıklar, hizmetler ve diğer işlemler bölümlerinde yer alan tutarların toplamı ile mali işlemler bölümünde anapara ve faiz bölümlerinde yazılı tutarlar toplanarak yazılacaktır.

Formun III-Yöntemler bölümünde yer alan alım ve satım sütunlarına ilişkin "Toplam İşlem Tutarı", "II- İlişkili Kişilerle Gerçekleştirilen Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İşlemler" bölümünde yer alan "Yapılan İşlemlerin Toplamı" satırının alım ve satım sütunlarında yer alan tutarlara eşit olmalıdır.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar