Trans-Caspian rotası ile iki ülke arasındaki ticaret bağı güçlenecek

ZHENİS KASSYMBEK - Kazakistan Cumhuriyeti Yatırımlar ve Kalkınma Bakanı

Kardeş devletler Türkiye ve Kazakistan, 25 yılı aşkın bir süredir çeşitli alanlarda daha da güçlenip gelişecek gerçekten samimi, yakın ve karşılıklı olarak ödüllendirici bir ilişkiden faydalanıyor. Bu yıllarda Kazakistan ve Türkiye; politika, ticaret ve ekonomi, eğitim ve kültür alanlarında işbirliğini geliştirmek ve güçlendirmek için çeşitli anlaşmalar imzaladı. Bu yıl ikili ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olan Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in Türkiye'ye resmi ziyareti olacak.

Kazakistan bugünlerde sistemsel modernleşme reformları aşamasında. Endüstriyel-yenilikçi gelişme programı uygulanıyor, ulaşım ve lojistik altyapısı aktif olarak gelişiyor. Kazakistan, Avrasya'nın merkezinde modern bir ulaşım merkezine dönüşüyor. Bugün itibarıyla Avrupa Birliği ve Çin arasındaki tüm kara yollarının yüzde 70’i bölgemizden geçiyor. Bu gösterge sadece yeni İpek Yolu geliştikçe artacak.

Yük trafiğinin artmasıyla rotanın etkinliği de artacak

Son zamanlarda, çok modlu bir ulaşım merkezi, yani Hazar Denizi'ndeki Kuryk Limanı’nın feribot kompleksinin sunumunu gerçekleştirdik. Halihazırda bu kompleks, Trans-Caspian Uluslararası Taşımacılık Rotası (TITR) dahil olmak üzere uluslararası transit koridorlarından oluşan ağın bir parçası.

Trans-Hazar rotası bölgesinde satış cirosundaki büyüme potansiyeli, 2020 yılında 646 milyar dolardan 922 milyar dolara, yani kargo kapasitesinde 300 bin konteynere denk geliyor. Yük trafiğinin artmasıyla birlikte rotanın etkinliği de artacak. İstanbul'a trenle doğrudan ulaşım sağlayan yeni Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının inşasının tamamlanmasının ardından Mersin (Türkiye) limanına ulaşan ilk tren, Kazakistan tahıllı demiryolu treni oldu.

Trans-Caspian rotası tarihsel olarak Büyük İpek Yolu’nun ticaret yolunun devamı niteliğinde. Kazakistan-Bakü-Tiflis-Kars'ın beklendiği gibi Karadeniz üzerinden kara ve deniz trafiğine ek olarak Kazakistan ile Türkiye arasında ihracat, ithalat ve transit kargo taşımacılığının daha da artmasına katkıda bulunacak.

Öte yandan sivil havacılık alanında ikili işbirliği aktif olarak gelişiyor. Bu yıl Kazakistan ve Türkiye'nin havacılık makamları Aktau - İstanbul ve Shymkent - İstanbul güzergahlarına sık sık katılmayı kabul etti. Böylece iki ülkenin havayolları sekiz uluslararası rotada haftada 70 uçuş gerçekleştirmeye başladı.

Günümüzde değişim her yerde, bu yüzden de zamana ayak uydurmaya çalışarak yatırım mevzuatımızı gerçeğin gereklerine uygun hale getiriyoruz. 2017 yılında Kazakistan, OECD Yatırım Komitesi'nin bir üyesi oldu ve bu da Kazakistan'ın yatırım ortamının uluslararası gereksinimlere uygunluğunun ve güveninin yüksek olduğuna işaret ediyor.

4.4 milyar dolarlık 68 Kazak-Türk yatırım projesi bulunuyor

Son yıllarda lisanslama sistemini sadeleştirdik. Verimliliği artırmaya yönelik yatırımları çekmek için yeni yaklaşımlar benimsendi. Tüm devlet kurumları ve kuruluşları, elçilikler ve bölgeler arasında tam teşekküllü bir etkileşim sistemi kuruldu. Yabancı yatırımcılara tek elden ulaşma temelinde eşlik eden ve yatırım projelerinin uygulanmasını destekleyen bir ulusal yatırım cazibe şirketi ‘Kazak Invest’ kuruldu. 1993'ten 2017'ye kadar olan dönemde Türkiye'den Kazakistan'a yapılan doğrudan yatırımların brüt akışı 3.1 milyar dolar oldu. 2017 yılında ülkemizdeki projelerin uygulanmasında Türk yatırımcıların özel ilgisini teyit eden yüzde 7.7 (256.7 milyon dolar) büyüme oldu.

2015 yılında Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kazakistan'a yaptığı ziyaret çerçevesinde ‘Yeni Sinerji’ yatırım işbirliği programı kabul edildi. Bu program çerçevesinde pek çok yoğun çalışma gerçekleştirildi. Günümüzde, Kazakistan’da toplamda yaklaşık 4.4 milyar dolar olan 68 Kazak-Türk yatırım projesi bulunuyor. Türk tarafı ile birlikte kimya sanayii, makine imalatı, inşaat malzemeleri üretimi, jeoloji ve madencilik ve metalurji, yenilenebilir enerji kaynakları, tarım-sanayi kompleksi, hafif sanayi ve tüketim malları üretimi gibi öncelikli sektörler belirlendi.