Trafikte "eşik" beşik gibi sallanıyor
Zorunlu Trafik Sigortaları'nda bir tarife belirleniyor ve bütün şirketler bunun üzerinden fiyat uyguluyorlardı. Zorunlu Trafik Sigortası son yıllarda özellikle Kaza Tespit Uygulaması sonrası sigorta şirketlerinin elini yakmış durumda. Ciddi zararlar söz konusu. Hazine bunun üzerine fiyat serbestisi için çeşitli uygulamaları hayata geçirmeye karar verdi. Serbest ekonomilerin gereği olarak fiyatların piyasa koşullarına göre bu iş kolunda iş yapan şirketler tarafından belirlenmesi için baskılara dayanamayıp Hazine serbest tarife uygulaması ile yeni bir uygulama başlattı. Ama bunu yaparken fiyatların yukarı çıkmasına olanak sağlarken, aşağı inmesini engellemek için "eşik değer" uygulamasını hayata geçirdi. Sigorta sektöründeki fiyat odaklı rekabet nedeniyle fiyatların, yukarı değil aşağıdaki "eşik" civarında verildiği de biliniyor. Bu uygulama tabii ki sigorta şirketlerini kesmedi. Aslına bakılırsa bir serbest fiyat uygulaması demek de çok zor.
Sonrasında fiyatların tümden serbest bırakılması için Hazine'ye baskı yapılmaya başlandı. "Hasarı biz ödüyorsak, fiyatı da biz belirlememiz gerekir" ya da "Davul kucağımızda, tokmak Hazine'de" söylemleri sıkça duyulmaya başlandı. Hazine bu konuda çok titiz, çünkü bir hata sektör şirketleri arasındaki tüm dengeleri bozabilir. Bu nedenle Hazine eşiğin kaldırılıp kaldırılmamasını sigorta şirketlerinin genel müdürlerine anket ile sordu. Elementer taraftaki şirketlerin bir çoğu eşiğin kaldırılması yönünde görüş bildirmiş olacak ki Sigortacılık Genel Müdürü Ahmet Genç eşiğin 2013 yılının başında kaldırılabileceğinin sinyalini verdi. Bunu gören eşiğin kaldırılmasını istemeyen 8 şirketin genel müdürleri bir araya gelip Hazine'yi ziyarete gittikleri ve bu işin sakıncalarını Hazine'ye anlatmaya çalıştıkları kulislerde konuşulmaya başlandı. Hatta eşiğin kaldırılmasını istemeyen birçok şirket genel müdürünün de bulunduğu, bir sonraki lobi girişimlerinde 8 kişilik bu gruba diğerlerinin de katılacağı da bir başka söylenti.
Eşik kaldırılırsa ne olur ?
Eşik kaldırılırsa, bir kesime göre serbest piyasa ekonomisinin gerekleri yerine getirilmiş olacak, isteyen istediği fiyatı uygulayacak. Aslında fiyatların ilk etapta düşmesi öngörülüyor ki, bu tüketicinin lehine bir durum. Bu sigorta branşından zarar edilmesine karşın fiyatları aşağı çekmek ilk etapta anlamsız gelebilir ama. Zorunlu Trafik Sigortası (ZDS) tüketiciye ulaşmak için sigorta şirketleri için anahtar bir ürün. ZDS'sini yaptığın müşterinin kaskosunu da konutunu da yapabilme olanağı var. Sermaye gücü yüksek şirketler eşik kaldırılsın istiyor. Fiyatlarını düşüremeyen, ya da zararı göze alamayan şirketler artık ZDS kesemez olacak, bu nedenle eşik kalkmasın diyorlar. Çünkü ayakta kalmaları zorlaşacak. Hatta elenip gidecekler. Bakkal ve market arasındaki rekabetin benzeri düşünülebilir. Marketler açıldıktan sonra mahalle arasındaki bakkallar nasıl ekmek, gazete ve süt satarak ayakta kalmaya ve gelen müşteriye de yanında birşeyler satmaya çalışıyorlarsa, şimdi bu durum sigorta sektörü için de geçerli olacak belki. Çünkü orta ve küçük ölçekli şirketler Trafik-kasko keserek ağırlıklı ayakta kalmaya çalışıyor. Serbest piyasa ekonomisi koşulları acımasız. Ne yazık ki "Ölen ölsün, kalan sağlar bizimdir" mantığı geçerli.
Tüketiciler için avantaj mı ?
Eşiğin kalkması ilk etapta tüketici için bir avantaj. Çünkü hizmet kalitesi değişmeden daha az prim ödeyerek sigorta yaptırabilecek. Burada bir sorun yok. Eşiğin kaldırılmamasını isteyen şirket yetkililerinin de senaryosu şöyle; Eşik kaldırılacak, fiyatlar aşağı gidecek, buna ayak uyduramayan şirketler batacak, müşterileri toplayan sermayesi güçlü şirketler, alternatifsiz kalan sigortalılara istediği fiyatı uygulayacak. Bakalım göreceğiz..