Trafikte notumuz geçer ama hal ve gidiş zayıf

Önümüz bayram ve yine trafik kazaları kaçınılmaz olarak gündemin en sıcak maddelerinden birisi haline gelecek. Trafik kazaları için gerçek bir terör konumunda. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) son verilerine göre günde ortalama 3 bin 308 tarafik kazası kayda geçiyor. Sadece maddi hasarla atlatılan birçok kazanın kayıtlara da girmediğini biliyoruz. Bu kazalarda geçen yıl her gün ortalama 10.1 kişi hayatını kaybetti, 753 kişi yaralandı. 

TÜİK verilerindeki eğilimlere baktığımızda iyiye giden göstergeler de var, kötüye gidenler de. Türkiye'nin durumunu uluslararası göstergelerle karşılaştırdığımızda ise durumumuz idare eder gözükse de kazaları önleme performansında sınıfta kalıyoruz.

Yıl ortası nüfusa göre geçen yıl her 1 milyon nüfusa karşılık 48.6 kişi trafik kazalarında hayatını kaybetti, 362.5 kişi ise yaralandı. Trafikteki her bin araç başına 67.3 kaza meydana geldi. 

Bu göstergeleri OECD ve Avrupa ülkeleri ile karşılaştırdığımızda Türkiye orta sıralarda ve ortalamalardan biraz daha iyi bir yerde bulunuyor. OECD'nin 53 ülkeyi kapsayan verilerine göre 2012'de Türkiye'nin 1 milyon nüfusta trafik kazalarındaki ölüm sayısı 51. Bu rakam 56 olan Avrupa Birliği ortalamasında iyi, 65 olan OECD ortalamasından ise çok iyi durumda.

Ancak iş trafik kazalarını önleme ve azaltma performansına gelince durum tersine dönüyor. Türkiye'nin performansı çok yetersiz, hatta bazı göstergelerde kötüye gidiş var. OECD verilerine göre 1 milyon nüfusta trafik kazalarında ölüm miktarı, 2008-2012 arasında Türkiye'de yüzde 15 düşerken, OECD'de  yüzde 18.75, AB'de yüzde 29.11 ile daha hızlı düştü. 

Aynı dönemde trafik kazalarındaki ölüm sayısını OECD yüzde 16.86, AB yüzde 28.73 oranında düşürürken Türkiye'deki düşüş yüzde 11.47'de kaldı.
Trafik kazalarındaki yaralı sayısını düşürmede ise Türkiye'nin durumu iyileşmek bir yana daha da kötüleşmiş. OECD verilerine göre Türkiye'de trafik kazalarındaki yaralanma sayısı 2008-2012 arasında yüzde 45.33 artmış. 53 ülkelik listede Türkiye Hindistan'dan sonra en kötü durumda. 

Ülkelerin büyük çoğunluğu trafik kazalarındaki yaralanma sayısını azaltmayı başarmış. Örneğin Danimarka trafik kazalarında ölümleri 4 yılda yüzde 58.87, yaralanmaları ise yüzde 39; Norveç ölümleri yüzde 43.14, yaralanmaları yüzde 24.60 azaltmış. Macaristan ölümleri yüzde 39.26, yaralanmaları yüzde 25.19; Gürcistan ölümleri yüzde 30,22, yaralanmaları yüzde 14.66; Estonya ölümleri yüzde 34.1, yaralanmaları yüzde 28.8; Litvanya ölümleri yüzde 39.48, yaralanmaları yüzde 22.73; Letonya  ölümleri yüzde 44, yaralanmaları yüzde 22.73; Karadağ ölümleri yüzde 48.2, yaralanmaları yüzde 16.1; Meksika ölümleri yüzde 15.6, yaralanmaları yüzde 24.5; Çin ölümleri yüzde 15.1, yaralanmaları yüzde 22.14 azaltmayı başarmış.

Türkiye'deki trafik kazalarında son yıllarda göze batan birkaç gelişme ise şöyle: 

* Trafik kazasına karışan araç sayısı toplamdan çok daha hızlı artıyor. 2008-2013 arasında araç sayısı yüzde 30.3 artarken, kazaya karışan araç sayısı yüzde 86.3 arttı.

* Yerleşim yerlerindeki kazalar karayollarından daha hızlı artıyor. 5 yılda yerleşim yeri dışındaki ölümlü ve yaralanmalı kazalar yüzde 26.2 artarken, yerleşim yerlerindekiler yüzde 67.7 arttı.

* Yol ve araba kusuruna bağlı ölümlü ve yaralanmalı kaza sayısındaki çok hızlı artış dikkat çekiyor. Son 5 yılda sürücü kusuruna bağlı ölümlü ve yaralanmalı kaza sayısı yüzde 7.23 artarken, yol kusurundan kaynaklananlar yüzde 174.1, araç kusurundan kaynaklananlar yüzde 254.9 arttı.