Torba tasarıda gümrük ve dış ticaret
Kamuoyunda da bilindiği üzere üzere Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” adlı yeni tasarı, Başbakanlık tarafından hazırlanılmasını müteakip TBMM’ye sevk edildi. Yeni Torba Yasa tasarısı ile ilgili olarak TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu hali hazırda görüşmelerini sürdürmekte ve kısa bir süre içinde tasarının yasalaşması beklenmekte.
Daha önceki pek çok torba yasa tasarılarında da olduğu gibi bu tasarının da temel amacı yatırım, üretim, istihdam, Ar-Ge faaliyetleri, tasarım ve yeniliklerin geliştirilmesi ve vergi tabanın genişletilerek ekonomik canlılığın arttırılmasının sağlanması. Peki ama bu seferki torba yasa tasarısında gümrük ve dış ticaret ile ilgili neler var? Gelin hep birlikte kısaca bir göz atalım.
İhracatçı Birliklerine Ödenen Nispi Aidatlar Yeniden Düzenleniyor
Torba Yasa Tasarısındaki 72’inci madde ile ihracatçılara sağlanan kolaylıklardan ilk dikkat çeken mal ihracatı yapan firmalar için nispi aidat uygulamasında alt sınırın kaldırılmasıdır. Ayrıca hizmet ihracatı yapan firmalar için ise nispi aidat sistemine son verilmekte ancak hizmet sektörü için uygulanacak giriş aidatı ile yıllık aidatın aylık asgari ücretin brüt tutarı ile bu tutarın 5 katı arasında belirtilen tutarda olması öngörülmektedir.
İhraç Kayıtlı Teslimlere Ek Süre Getiriliyor
Torba Yasa Tasarısının 54’üncü maddesi ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun “Verginin Tecili” başlıklı 8’inci maddesinin ikinci fıkrasına yeni bir düzenleme eklenerek, ihraç kayıtlı teslimlerde ÖTV’ye tabi olan malların mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle 3 ay içerisinde ihracının tamamlanamaması halinde en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren başvuran ihracatçılara Maliye Bakanlığınca veya vergi dairelerince üç aya kadar ek süre verilmesi imkanı getiriliyor.
Taşıtların İmalat Sürecinde Kullanılan ÖTV’ye Tabi Bazı Mallar için İade Mekanizması Getiriliyor
Tasarının 55’inci maddesi ÖTV Kanunu’na 9/A maddesini eklemek suretiyle taşıtların imalat sürecinde kullanılan ve ÖTV Kanunu ekindeki II sayılı listede yer alan hoparlör, radyo, navigasyon cihazı ve monitör gibi eşyalar için imalatçıların ödediği ancak indirimi mümkün olmadığından indiremediği ÖTV’lere iadesi imkanı getirmektedir. Dolayısıyla imalatçıların eğer bu eşyaları ithalat sürecinde ÖTV ödeyerek ithal etmesi halinde bu eşyaların ithali için ödedikleri ancak indiremedikleri ÖTV’yi daha sonra belirlenecek usul ve esaslar dahilinde iadesini talep edebilecekleri belirtilmektedir.
ÖTV Kanunu ekindeki GTİP Listeleri Türk Gümrük Tarife Cetveli ile Uyumlaştırılıyor
Tasarının gerekçesinde belirtildiği ve hepimizin malumları olduğu üzere 4760 sayılı ÖTV Kanunu eki listelerde yer alan GTİP numaraları en son 2011 yılında güncellenmiş durumdaydı. Ancak aradan geçen 7 yılda Türk Gümrük Tarife Cetvelinde pek çok değişiklikler yapıldı ve bazı eşyaların GTİP’leri bu kapsamda değişikliğe uğradı ancak her nedense bunların ÖTV Kanunu’na uyumlaştırılması bir türlü yapılamadı. Hatta ÖTV’ye tabi olan her GTİP değişikliği sonrasında eşyanın kendisi aynı kalsa bile GTİP’inin değişmesi sebebiyle gümrük idareleri arasında aynı eşyanın ithalinde ÖTV tahsil edilip edilmeyeceği noktasında teredütler ve farklı uygulamalar yaşanmaktaydı.
Torba Tasarı’nın 51’inci maddesinde yer alan düzenleme ile 2018 yılında yürürlükte olan Türk Gümrük Tarife Cetveli dikkate alınmak suretiyle ÖTV Kanunu eki listelerde yer alan eşyaların GTİP’leri güncellenmekte ve bu konuda tereddüt ve farklı uygulamalara son verilmek istenmektedir.
Akaryakıt Kaçakçılığında Kullanılan Bazı Eşyalar ÖTV Kapsamına Alınıyor
Torba Yasa Tasarısının 51’inci maddesi ile yıllardır kamuoyunda kanaatimce kanayan bir yara haline gelen ve akaryakıta karıştırılmak suretiyle yıllardır kaçakçılık faaliyetlerine konu edilen bazı yağlama müstahzarları ile biodizel niteliğindeki ürünler ÖTV kapsamına alınmaktadır.
Bu çerçevede tasarı ile Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 3826 tarife pozisyonunda kayıtlı olan bazı malların “biodizel” ile teknik olarak birbirine çok yakın özellik göstermesi ile 3801.20.10.00.00 ve 3819.00.00.00.00 GTİP numaralarında kayıtlı malların akaryakıta karıştırılarak veya doğrudan akaryakıt olarak kullanılıyor olması sebebiyle söz konusu mallar ÖTV Kanunu eki I sayılı liste kapsamına alınarak ÖTV’ye tabi kılınmaktadır.
Sonuç
Genel itibariyle yeni torba yasa tasarısındaki gümrük ve dış ticaret alanını ilgilendiren düzenlemelerinin olumlu olduğunu ifade etmek gerek. Özellikle ÖTV Kanunu eki GTİP listesinin Türk Gümrük Tarife Cetveli ile uyumlaştırılması yıllardır bekleyen kronik bir sorunun çözüme kavuşturulması anlamını taşıyor. Aynı şekilde yıllardır usulsüz şekilde kullanımlara ve vergi kaybına konu olan akaryakıt benzeri ürünlerin ÖTV kapsamına alınması da yine aynı şekilde yıllardır süregelen sorunu çözmeyi amaçlamakta. Umarız en söz konusu tasarı en kısa sürede yasalaşır ve iyi bir şekilde uygulanması ilgili makamlarca gözetilir.