TL'ye reel faiz mazide kaldı!

Türk halkı TL cinsi mevduatta reel faizi adeta unuttu. TÜİK'in dün açıkladığı tasarruf araçlarının reel getirisine ilişkin veriler, mevduatın haziranda yüzde 1.98 gibi çok önemli bir reel getiri sağladığını gösteriyorsa da, bunun hazirandaki TÜFE gerilemesinden kaynaklandığı biliniyor. Haziranda mevduat faizinde yüzde 0.52'lik bir getiri oluştu; ancak TÜFE yüzde 1.43 gerileyince reel getiri yüzde 1.98'i buldu. Bu, biraz da bir hesaplama cilve si! Mevduatın aylık brüt getirisi mayısta da yüzde 0.52 olarak dikkate alınmış, ne var ki söz konusu ayda TÜFE yüzde 2.42 arttığı için yüzde 1.86'lık reel kayıp oluşmuştu.

Yani, reel getiri hesaplamasında aylık tablo yanıltıcı olabiliyor. Dolayısıyla daha uzun sürelere bakarak değerlendirme yapmakta yarar var.

Tasarruflarını TL cinsi mevduatta tutarak değerlendirenler ya da değerlendirmeyi amaçlayanlar, pek de arzuladıkları gibi bir sonuç alamadılar, alamıyorlar. Mevduat, haziran itibariyle son üç ayda reel olarak yüzde 0.22 kaybettirdi. Yılın ilk yarısındaki reel getiri yalnızca yüzde 0.18 oldu, son bir yılda oluşan getiri ise yüzde 1.57 düzeyinde gerçekleşti.

Yani, elindeki parasını TL olarak tutup, bunu da faiz almak amacıyla bankaya yatıranlar reel anlamda hemen hemen hiç getiri elde edemedi.

Euro kazandırdı, ama…

 Euro, orta vadede en çok kazandıran tasarruf aracı konumunda. Euronun hazirandaki yüzde 3.50'lik getirisini, biraz önce belirttiğimiz nedenle, fazla önemli bulmuyoruz. Euronun üç aydaki yüzde 2.41, altı aydaki yüzde 10.78 ve yıllık bazdaki yüzde 12.67'lik getirisi ise elbette önemli düzeylere işaret ediyor.

Ancak, euro son bir yılda iyi kazandırdı kazandırmasına ama, AB üstünde giderek yoğunlaşan kara bulutlar euronun güç yitirmesine yol açabilecek. Yunanistan ekonomisi euro bölgesi için çok fazla önemli sayılmazdı. Oysa şimdi gündeme gelen İtalya, gerek ekonomisinin büyüklüğü, gerek söz konusu olan borcun boyutu açısından çok daha önemli. Bu da, euro bölgesine ve euronun geleceğine ilişkin kaygıları artırıyor.

Dolayısıyla, euronun son bir yıldaki performansına bakarak gelecekte de aynı eğilimin korunacağını düşünmek yanıltıcı olabilir.

Dolar, mevduattan da kötü!

Amerikan Doları, son üç ayda yüzde 0.34, son bir yılda ise yüzde 4.39 kaybettirdi. Dolar, yılın ilk yarısında ise yüzde 1.83 düzeyinde reel getiri sağladı.

Dolar, bu performansıyla yatırımcısına TL mevduat kadar bile getiri sağlayamıyor. Ama, Türk halkı döviz tasarrufundan vazgeçmiyor. Adeta iliklerimize işlemiş bir döviz tutkusu var. Bitmez bir şekilde, gün gelip dövizin fırlayacağını bekleyip duruyoruz…

Ne varsa altında var!

Altın, hiç de yabana atılmayacak ölçüde reel getiri sağlamaya devam ediyor. Üç ayda yüzde 7.07, altı ayda yüzde 11.70, son bir yılda yüzde 18.47 gibi yüksek düzeyde getiriler oluştu.

Tasarrufunu altın alarak değerlendiren ya da altın almayı düşünenlerin kafası ise hep meşgul… Sürekli olarak "altın fiyatlarının nereye kadar yükseleceği" sorusuna yanıt aranıyor.

Biraz da parası olmayanların züğürt tesellisidir ya, "paran var mı, derdin var" sözü; bu kez haklılık payı varmış gibi görünüyor bu sözde. Daha doğrusu, fiyatı oynak bir tasarruf aracına yatırım yapıldığında, bu sözdeki doğruluk payı sanki daha belirgin hale geliyor.

Borsa'da "oynayanlar"!

İMKB'ye ilişkin en tipik niteleme "Borsa'da oynamak" olsa gerek. Doğrusu Borsa da, "oynayanlara", yani öyle neredeyse günübirlik hareketlerle para kazanacağını sananlara pek de getirisi sağlamıyor. İMKB 100 endeksi bazında son üç ayda yüzde 2.35, son altı ayda yüzde 8.54 kayıp oluştu; son bir yılda ise yüzde 5.97'lik kazanç söz konusu.

Kuşkusuz, Borsa'daki kayıp ve kazancı endeks bazında izlemek de pek sağlıklı değil. Hisse senedi bazında çok daha yüksek getiri elde edilmesi de mümkün, çok daha büyük kayıplara uğranılması da. Endeks, bir ortalama sonuçta. Spekülasyondan uzak durup, vadeyi de uzun tutmak suretiyle Borsa'da elbette reel kazanç sağlamak mümkün…