Titanikte birinci mevki yolcusu olmak
Avro bölgesinde yaşanan borç krizi Titaniğin ağır çekim batışına benzemeye başladı. Titanik faciasında gemisinin gücüne ve kullanılan çeliğin kalitesine güvenen kaptan buzdağı uyarılarını dikkate almamış ve trajik bir sona yol açmıştı.
Avro bölgesindeki borç krizi de benzer bir yola giriyor. Durumun ciddiyetinin farkında olan İtalya Maliye Bakanı Giulio Tremonti geçen hafta Titanik benzetmesi ile Avrupa Birliğini, "birinci mevki yolcusu" benzetmesi ile Almanya'yı uyardı.
Avro bölgesi borç krizi 2010 yılı Nisan ayında Avrupa'nın en zayıf halkalarından Yunanistan ile başladı. Yunanistan'ın küçük bir ekonomi olması AB yönetiminin sorunu yeterince önemsememesine yol açtı. Yunanistan yönetiminin vurdumduymazlığı müdahale sürecinin daha da gecikmesine ve ülkenin iflasın eşiğine gelmesine yol açtı.
Yunanistan'ın buzdağının suyun üstünde görülen küçük kısımı olduğu farkedilmedi. Yunanistan'da başlayan kriz önce İrlanda ve Portekiz'e yayıldı. Son aylarda İspanya'nın borçlarını ödeyemeyeceğinden endişe edilmeye başlandı. Geçtiğimiz hafta ise borç krizi İtalya'yı vurarak tepe noktasına ulaştı.
Yunanistan'ın kurtarılması sürecinde ortaya çıkacak faturanın özel kesim tahvil yatırımcılarına da kesileceğini gören küresel yatırımcıların satışlar piyasaları salladı. 10 yıllık İtalyan tahvillerinin faizi 100 baz puana yakın artarak %6'ya (Almanya borçlanma faizinin neredeyse iki katına) yaklaştı.
Durumun ciddiyetinin farkında olan İtalyan Hükümeti kademeli olarak devreye girecek 45 milyar avroluk bir tedbir paketi ile sorunu çözmeye çalışıyor. Ancak İtalyan Hazine'si geçen hafta yaptığı boçlanmalarda önceki ihalelere göre yaklaşık 100bp yukarıda borçlanmak zorunda kaldı.
Titanik benzetmesinden yola çıkarsak İtalya buzdağının suyun altında kalan büyük kısmını oluşturuyor. İtalya 2.1 milyar dolarlık milli geliri ve 60 milyonun üzerinde nüfüsu ile Avrupa'nın dördüncü büyük ekonomisi.
İtalya'nın kamu borçları 1.9 trilyon avro ile milli gelirinin %120'sine ulaşıyor. İtalyan kamu borç piyasası 2.1 trilyon avroluk Almanya'nın hemen ardından Avrupa'nın en büyük piyasası.
İtalya mali krizi ile karşı karşıya olan Yunanistan (327 milyar), İrlanda (148milyar) Portekiz (144), ve İspanya'nın (639milyar) toplamından çok daha büyük bir borç stokuna sahip. Dolayısıyla İtalyan kağıtlarında yaşanabilecek bir iflas Titaniği batıracak bir faciya yol açacak güçte.
Kısa vadede İtalyan devlet kağıtlarında iflas riski düşük. İtlayan borç stokunun görece uzun vadeli yapısı, ağırlıklı olarak İtalyan bankaları tarafından taşınması ve hükümetin bütçe açığını kapatmak için önlemler almaya başlaması krizin kontrol altında tutulmasını sağlıyor.
Ancak orta vadede riskler küçümsenmeyecek düzeyde. Milli gelirin %120'sine yaklaşan kamu borçlarının sürdürülebilir bir patikaya indirilmesi için milli gelirin %3'üne ulaşan bir faiz dışı fazla elde edilmesi ve %6'ya yaklaşan faiz oranlarının yenidien %4-5 aralığına inmesi gerekiyor.
Titaniğin batması riskini engellemenin yolu Yunanistan sorununu (buzdağının suyun altında kalan kısmı) çözmekten geçiyor. Bunun yolu birinci mevki yolcusu Almanya'ya Avrupa'nın kalanı ile aynı gemide olduğunun anlatılmasından geçiyor.