Ticaret savaşlarının piyasalara olası etkileri
Ülkeler arası ticaret savaşları aslında kur savaşlarından sonra yaşanan bir süreçtir. Özel tüketimin zayıf olduğu bir ortamda, ihracatı artırmak için merkez bankaları para birimlerini değersizleştirmeye çalışır. Tabii her ülkenin parasını zayıflatıp net ihracatçı durumuna geçmesi matematiksel açıdan olanaksızdır. Trump yönetiminin korumacı politikalarına diğer ülkeler karşılık verebilir. Bu tarz saldırgan politikalar genelde resesyona yol açar. Sonrasında farklı yapıda bir küresel çatışma yaşanır. Kısacası bu işlerin sonu kimse için hayırlı olmaz.
ABD’nin korumacılığının ve olası global ticaret savaşlarının euro/dolar paritesi üzerinde etkileri olur. Dolar endeksinin yaklaşık yüzde 60’ını euro/dolar oluşturuyor. Bu paritedeki gidişat normal şartlarda Türk Lirasının (TL) değerine yansır. İçeride siyasi bir gerginlik yoksa euro yükselirken TL dengelenir. Ülkenin içi hareketliyse, euro/dolar'daki yön ne olursa olsun TL üzerinde baskı oluşur. 2017’nin Eylül-Kasım döneminde euro/dolar yatay bir seyir izlediği halde euro/TL yüzde 15, dolar/TL yüzde 17 yükseldi. euro/TL ve dolar/TL’nin oluşturduğu sepet kurun sertçe yükseldiği dönemlerde enflasyonun da arttığı görülüyor. Ticaret savaşlarının ilk tahlilde doları zayıflatacağı, tahvilleri destekleyeceği, hisse senetlerini zorlayacağı söylenebilir. Dinamik bir yapıya sahip olan finans piyasalarında mutlak doğrular yoktur. Bizim için önemli olan hangi küresel senaryoda TL cinsi varlıkların olumlu etkileneceğidir. Görünen o ki 2017’de olduğu gibi bu yıl da döviz açığını ağırlıklı olarak portföy yatırımlarıyla finanse edeceğiz.
Spekülatörlerin euroda hala aşırı alım pozisyonunda olduklarını belirteyim. Almanya’daki koalisyon görüşmelerinin ve İtalya’daki seçimin damga vurduğu son bir ayda spekülatör grubu net alım pozisyonunu sadece 1.7 milyar euro düşürdü. Halihazırdaki euro net alım pozisyonlarının toplamı 17 milyar euro civarındadır. Fed Başkanı Powell’ın geçen haftaki konuşmasından sonra güçlenen doların dengesi Trump’ın hamlesinden sonra bozuldu. Dow Jones endeksi üç günde yüzde 6 düştü. Endeks bu hafta toparlanmaya çalışıyor. Dow Jones’un gerilediği bu zaman diliminde euro yaklaşık yüzde 2 yükseldi. Euro son dönemde güvenli liman olarak görülüyor. Kritik nokta hisse senedi yatırımcılarının risk alma iştahlarının yüksek kalıp kalmayacağıdır. Hisse senedi yatırımcıları gelişmelerden gerçekten tedirgin olmuş olsa, Dow Jones ve diğer endekslerdeki düşüşlerin daha sert olması gerekirdi. Hisse senedi piyasalarındaki kararsızlığın bir süre daha süreceği söylenebilir. Yatırımcıların hem hisse senetlerinde hem de euroda aşırı alım pozisyonunda olmalarına dikkat edilmelidir. Kısa vadedeki euro ataklarının sınırlı olacağını düşünüyorum. Eğer hisse senetlerinde ciddi bir satış dalgası yaşanırsa, euronun güvenli liman özelliğini görebiliriz.