THY, Türkiye için önemli bir yumuşak güç unsuru
İlk kez Harvard Üniversitesi Profesörü Joseph Nye tarafından 1990 yılında kullanılan Soft Power (Yumuşak Güç) kavramı, bir ülkenin diğer ülkeleri, askeri ve ekonomik güç yerine, sosyal bütünlük ve kültürle etki alması anlamına geliyor.
Yumuşak güç, güç dengelerinin hızla değiştiği bir dünyada, hiçbir zaman olmadığı kadar etkin bir rol kazanmaya başladı. Bunun en büyük nedeni ise bilginin her an her yerde paylaşılabiliyor olmasıyla birlikte, yumuşak gücün dış politikanın en önemli unsurlarından biri haline gelmesi.
Dünyanın önde gelen iş, kültür, tasarım dergisi Monocle, dışişleri bakanlarının bu gerçeği farketmeleri ile birlikte, batının tekelinde olan yumuşak güç kavramının son on yıldır Çin, Türkiye ve Brezilya gibi ülkelerde yükseldiğini, hatta Rusya gibi bir ülkede bile önem kazandığına yer veriyor.
Akademik bir teoriden, somut bir politikaya dönüşen yumuşak güce kimler sahip ve kimler bu gücü başarıyla uyguluyor?
Monocle, son üç seneden bu yana Yumuşak Güç Araştırması gerçekleştiriyor.
Bu araştırmada ülkelerin diplomatik altyapısı, dünya genelindeki büyükelçilik ve kültürel misyon sayıları; kültürel ürünleri ve uluslararası festivallerdeki başarıları; dünya genelindeki yabancı muhabirleri; yabancı üniversitelerde okuyan öğrenci sayısı; eğitim sistemleri; iş ortamlarının çekiciliği; düşünce kuruluşlarının sayısı; internet kullanıcı sayısı; havayollarının kalitesi gibi unsurlar dikkate alınıyor.
Monocle tarafından 2012 yılında gerçekleştirilen Yumuşak Güç Araştırması, 2011'e kıyasla dikkat çekici farklıklar içeriyor.
Bu senenin araştırmasında üç ülke ön plana çıkıyor.
Brezilya, Türkiye, Güney Kore
Bunlardan birincisi Brezilya. Brezilya'nın küresel yumuşak gücünün temelinde, herkesin Brezilyalıları sevmesi yatıyor. Brezilyalılar, barışçıl, misafirperver, farklı kültürlerin bir arada yaşayabildiği bir toplum olarak tanınıyor. Bunun yanı sıra, yolsuzlukla mücadele adılan atılan önemli adımlar, Brezilya'nın iyi bir yatırım ülkesi olarak görülmesini sağladı.
Monocle'un Yumuşak Güç listesinde ilk kez bu sene ilk 20 arasına giren Türkiye, öne çıkan ikinci ülke. Küresel yatırımcıların İstanbul görünümünde olan yeni yatırım alanları aradığına yer verilen araştırmada, Türk Hava Yolları'nın hızla yayılan ulaşım noktalarına ve Türk dizilerinin Avrupa ekranlarındaki başarısına dikkat çekiliyor. Ülkedeki muhafazakar yaklaşımın, demokratik gelişim, ekonomik büyüme ve sosyal liberalizasyonu engellememesi gerektiğine dikkat çeken dergi; Türkiye'nin komşularında yaşanan istikrarsızlığın da ülkenin yumuşak gücü açısından tehdit oluşturabileceğine dikkat çekiyor.
Araştırmada ön plana çıkan üçüncü ülke ise, 11. sırada yer alan Güney Kore. Çok sayıda uluslararası organizasyonun yanı sıra, Olimpiyatlara ev sahipliği yapan ülkenin, son günlerdeki Gangnam Style başarısı da oldukça etkili bir yumuşak güç unsuru oldu. Bugüne kadar teknoloji ile adını duyuran Güney Kore, bundan sonra kültürünü de tüm dünyaya duyurmaya kararlı gözüküyor.
Yumuşak güçte lider İngiltere
Monocle'a göre, İngiltere yumuşak güç açısından dünyanın lider ülkesi konumunda. Bunun nedeni ülkenin, "futboldan pop müzik, filmden ulusal sağlık sistemine kadar birçok alanda ağırlığa sahip olması.
Londra'nın ev sahipliği yaptığı 2012 Olimpiyatları; WWW'nin yaratıcısı Tim Berners-Lee'nin İngiliz olması; dünyaca ünlü Harry Potter serisi; kraliyet ailesi ya da bu yıl ilk Grand Slam'ini kazanan tenisçi Andy Murray, İngiltere'nin "yumuşak güç" unsurları arasında yer alıyor. Tabii ki İngiltere'nin yumuşak güce sahip olması, bu gücü nasıl kullanması gerektiğini bildiği anlamına gelmiyor. İngiltere'nin AB'li ortaklarına karşı takındığı tavır veya hükümetin eski altyapıya yatırım yapmaması, İngiltere'nin yumuşak gücünü zayıflatabilecek unsurlar arasında.
Bu arada Monocle'un yumuşak güç sıralamasında kriter aldığı rakamlara bakacak olursak; İngiltere'de 150 elçilik var. Ülkenin turist sayısı yılda 29 milyona ulaşıyor. Ülkedeki yabancı muhabir sayısı bin 500; yabancı öğrenci sayısı 370 bin; düşünce kuruluşu sayısı 286. İngiltere'nin son yaz ve kış olimpiyatlarında elde ettiği madalya sayısı ise 66.
Obama-Romney yarışı ABD yumuşak gücünü olumsuz etkiledi
Monocle listesinde ikinci sırada ABD'de geliyor. Dergiye göre Barack Obama ve Mitt Romney arasında geçen başkanlık yarışının sertliği, ülkenin yumuşak gücüne zarar verdi. NBA basketbol ligi, ABD'li pop yıldızları, dünyanın dört bir yanında seyredilen Homeland dizisi ABD'nin yumuşak gücünün önemli unsurları arasında sıralanırken, ülkenin dünya genelindeki askeri gücünü sınırlaması gerektiği ifade ediliyor.
ABD'nin yumuşak güce yönelik rakamlarına bakacak olursak; ABD'nin dünya genelinde 169 elçiliği bulunuyor. Üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar 72'ye, imzaladığı çevre anlaşmaları ise 23'e ulaşan ABD'yi her sene 62 milyon turist ziyaret ediyor. Ülkedeki yabancı muhabir sayısı ise 2 bin 918.
Almanya iş dünyasındaki markaları ile güçlü
Monocle'un 3. sıraya yerleştirdiği Almanya'nın yumuşak gücü euro Bölgesi krizindeki liderliği ve iş dünyasındaki markalarından kaynaklanıyor. Dünyaca etkili düşünce kuruluşu Goethe Enstitüsü ve Alman futbol ligi Bundesliga, Almanya'nın yumuşak gücünün önemli unsurları arasında yer alıyor.
Yumuşak Güç Sıralaması
1. İngiltere
2. ABD
3. Almanya
4. Fransa
5. İsveç
6. Japonya
7. Danimarka
8. İsviçre
9. Avustralya
10. Kanada
11. Güney Kore
12. Norveç
13. Finlandiya
14. İtalya
15. Hollanda
16. İspanya
17. Brezilya
18. Avusturya
19. Belçika
20. Türkiye
21. Yeni Zelanda
22. Çin
23. Portekiz
24. İrlanda
25. Polonya
26. Singapur
27. Meksika
28. Rusya
29. İsrail
30. Tayland