Teşvikli illere de asgari geçim indirimi geldi!

İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK (Sorular-Cevaplar) / Resul KURT [email protected] www.resulkurt.com 5766 sayılı kanunun 8'inci maddesinin (ç) bendi ile Gelir Vergisi Kanunu'na geçici 73'üncü madde eklenmiştir. Söz konusu maddede; "29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu'n 3'üncü maddesi kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki uygulanan ücretlerin vergilendirilmesinde, öncelikle kanunun 32'nci maddesinde yer alan asgari geçim indirimi dikkate alınır. Bu madde hükümlerinin uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir" hükmü getirilmişti. Gelir İdaresi Başkanlığı da konuyla ilgili 69 sayılı Gelir Vergisi Sirküleri'nde yaptığı açıklamada Mayıs/2008 dönemine ilişkin verilecek muhtasar beyannamelerde asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden öncelikle asgari geçim indirimi tutarı mahsup edildikten sonra kalan tutarın 5084 sayılı kanun kapsamında terkine konu edilmesi gerekeceğini, mevcut beyannamenin bu husus göz önünde bulundurularak doldurulması gerektiğini duyurmuştur. Aynı sirkülerde Mayıs/2008 dönemine ilişkin muhtasar beyannamenin mevcut e-beyanname programı çerçevesinde verilmesi, Haziran/2008 dönemine ilişkin muhtasar beyannamenin ise 01/07/2008 tarihinden itibaren e-beyanname programında yapılacak değişiklik çerçevesinde verileceği belirtilmiştir. Yapılan bu düzenleme ile teşvikli illerde çalışanların uzunca bir süredir yapılması beklenen değişiklik gerçekleştirilmiş oldu. İstihdam paketi işsizliğe çare mi, yoksa işsizlik nedeni mi? İstihdam paketinde yer alan 18-29 yaş arası kişilerin işveren SSK priminin Hazine'ce karşılanması (ilk yıl tamamı, 5 yıllık periyot çerçevesinde yüzde 20 aralıklarla Hazine'ce karşılanması) maddesinde 29 yaş üstü çalışanların işsiz kalma mevcut çalışanlarınsa işten çıkarılma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı kuvvetle muhtemeldir. Zira; işveren kendisi açısından daha avantajlı olan 18-29 yaş aralığındaki kardeşlerimizi tercih edeceklerdir doğal olarak, 29 yaş üstü çoğu da evli olan kardeşlerimizin haklarını zayi etmeyecek düzenlemeler yapılması konusunu gündeme getirip, köşenizde irdelemenizi istirham ediyorum. Kadri Delikanlı Kanunla getirilen düzenleme ile; 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlardan; 1/7/2008 tarihinden önceki altı aylık dönemde prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olması şartıyla, 1/7/2008 tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde işe alınan ve fiilen çalıştırılanlar için; prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin; a) Birinci yıl için yüzde yüzü, b) İkinci yıl için yüzde sekseni, c) Üçüncü yıl için yüzde altmışı, d) Dördüncü yıl için yüzde kırkı, e) Beşinci yıl için yüzde yirmisi, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. Ancak, kötü niyetli kullanımların önüne geçilmesi için, öncelikle 1/7/2008 tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılacak işçiler bu düzenlemeden faydalanabileceğinden, 29 yaşından büyüklerin işsiz kalmaları gerçekçi bir düşünce değildir. kaldı ki, işverenler bu yönde bir girişimde bulunduğunda hem kıdem tazminatı ödemek zorunda kalacak, hem de işçiler iş güvencesi kapsamındaysa işe iade davası açabilecektir. Ayrıca, özel sektör işyerlerinde bu teşvike konu erkek işçilerin 18-29 yaşları arasında olması yetmeyecek, kadın da olsa, erkek de olsa 01.07.2008 tarihinden önceki son altı aylık dönemde aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmaları, son altı ayda herhangi bir işte çalışmamış olmaları ve yine 01.07.2008 tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak, 01.07.2009 tarihine kadar yeni işe alınmış ve fiilen çalıştırılmış olmaları aranacak. Kapatılarak değişik bir ad veya unvan olarak aynı faaliyette açılan işyerleri bu teşvikten faydalanamayacak. Bu koşulların sağlanması halinde SGDP'li çalışan emekli işçilerle, yurtdışında çalışanlar hariç olmak üzere 18-29 yaş arası erkek işçilerle, 18 yaşından büyük kadın işçilerin sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak sigorta primi işveren hissesinin yukarıda belirtilen oranlardaki kısmı Hazine'ce karşılanmış olacak. Desteklenen prim miktarı çalışana verilen ücret değil de prime esas kazanç matrahının alt sınırı baz alınarak hesaplanacak. Ücretin SPEK'i aşan kısmı üzerinden hesaplanacak sigorta primi işveren payının ödemesi işverenlerce ayrıca yapılacaktır. Görüldüğü gibi, yasa ile getirilen düzenlemeler kötü niyetli girişimleri önlemeye yönelik bazı düzenlemeler içeriyor.