Telafi edici vergi zamanında ödenmelidir

Türkiye’nin taraf olduğu anlaşma hükümlerine göre Dahilde İşleme Rejimi (DİR) altında elde edilen Türk menşeli eşyanın anlaşmalara taraf ülkelere ithalinde tercihli tarife uygulamasından yararlanılması bunların bünyelerine giren serbest dolaşımda olmayan eşyanın ithalat vergilerinin ödenmesi ve buna ilişkin belgelerin onaylanması koşuluna bağlı olması halinde ithalata ilişkin bir yükümlülük Telafi Edici Vergi (TEV) doğuyor.

Bu halde gümrük yükümlülüğü, söz konusu eşyanın ihracına ilişkin gümrük beyannamesinin gümrük idaresi tarafından tescil edildiği tarihte başlıyor.

TEV'in ihracat beyannamesi konusu eşyanın Türkiye gümrük bölgesi dışına çıktığı tarihe kadar ödenmesi zorunludur. Bu tarihten sonra ödenen ithalat vergileri için ayrıca bu tarih itibarıyla tespit edilen gecikme zammı uygulanır.

Bu Telafi Edici Vergi'nin (TEV) ihracat beyannamesi konusu eşyanın Türkiye gümrük bölgesi dışına çıktığı tarihe kadar hiç ödenmemiş veya eksik ödenmiş olduğunun gümrük idarelerince yapılan kontrol sonucunda tespit edildiği durumda faizi ile birlikte tahsilinin yanı sıra yükümlüsü hakkında bu vergilerin dörtte biri tutarında para cezasına hükmediliyor.

İdarenin tespitinden önce bildirilmesi (ödenmesi) durumunda ise bu cezaya hükmedilmiyor. Sadece gecikme zammı ödeniyor.

Eğer; DİR kapsamında bir ihracat beyannamesine ilişkin olarak beyan edilip de fazla ödenen TEV var ise ve bu TEV aynı DİİB kapsamında başka bir ihracat beyannamesine ilişkin eksik ödenen ithalat vergilerine mahsup işlemi yapılmış ise, bu mahsup işlemi sonrasında TEV'in tamamı ödenmiş olması halinde gecikme zammı ve dörtte bir tutarında para cezasına hükmedilmiyor

Görüleceği üzere, Gürcan Akkoç’un da belirttiği gibi TEV'in eşyanın Türkiye gümrük bölgesi dışına çıktığı tarihe kadar ödenmesi gerektiği halde genellikle firmalarca DİB kapatma müracaatına kadar ödenmediği anlaşılıyor. Şirketler açısından bu büyük bir hata olarak görünüyor. Çünkü; gecikme nedeniyle ek bir mail külfete girilmiş oluyor. Diğer yasal durumlar da söz konusu olabiliyor. Bu itibarla, uzman kişilerden şirketlerin danışmanlık hizmeti almasında da yarar bulunuyor.