Teknolojideki değişim, dünyayı ve Türkiye’yi nasıl şekillendirecek? Neler yapılmalı?
MEF Üniversitesi’nin kurucu rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin’i İTÜ Rektörlüğü yaptığı 2008-2012 döneminde katıldığım toplantılarda tanıdım. Yıllar dostluğumuzu hep pekiştirdi, yaşamımda iyi ki tanıdım diyebileceğim insanlardan oldu..
Akademik ve yöneticilik yaşamı hep başarılarla dolu, ülkemizin yetiştirdiği, bilim dünyasında kendi alanında tanınan değerli bilim insanlarımızdan biri. Söylenmesi gerekenleri kendine özgü harika bir üslupla çekinmeden anlatan, sevecen tipik Karadenizli pardon Pazar’lı gerçek hocalarımızdan..
Tatilde yakaladığım Prof. Dr. Muhammed Şahin’den ‘Teknolojideki değişim, digital dönüşüm eğitimi ve yaşadığımız şehri hatta dünyayı nasıl şekillendireceğini anlatmasını rica ettim.
İlginizi çekeceği düşüncesi ile Prof. Dr. Muhammed Şahin’in anlatımını “Teknolojideki değişim", "Digital dönüşüm eğitimi nasıl etkileyecek” başlığı ile iki bölüm olarak sizlere sunmak istiyorum.
Teknolojideki değişim, dünyayı ve Türkiye’yi nasıl şekillendirecek?
Başlığını verdiğimiz ilk bölüm, Prof. Dr. Muhammed Şahin’in şu sözleriyle başlıyor..
“Çok değil 5-10 yıl öncesine kadar teknolojideki gelişim ve değişim tahmin edilebiliyordu, değişim doğrusal bir çizgide artıyordu, bugün ise çok hızlı ve değişken olarak gerçekleşiyor. Yaşam biçimimiz, ilişkilerimiz, iş modellerimiz ve süreçler, kısaca her şeyimiz tamamen değişiyor.
Dijital dönüşüm hızlı ve kaçınılmaz bir şekilde devam ediyor.
Sürekli değişen ve gelişen dijital dünyada bir değer yaratmak ve aynı anda bu değere sahip olmak için büyük bir mücadele var.
Dünya bugün;
- Gezegenlere seyahat,
- Roketle seyahat,
- Yapay zeka,
- Robotların yönettiği dünya,
- Endüstri 4.0,
- Otonom araçlar,
- Uçan otomobiller,
- 1200 Km hızla seyahati sağlayacak hyperlooplar,
- Yeni enerji kaynakları ve uzun süre depolanması,
- İnsan beynine ve vücuduna çiplerin yerleştirilmesi,
- Yaşamın uzaması,
- Doktorların ve hukukçuların yerini yapay zeka ile donatılmış akıllı süper bilgisayarların veya robotların alması,
- 3D yazıcılarla insan vücudu için organ üretimi,
- Akıllı kentler,
- Toprak gerektirmeyen çiftliklerin kurulması,
- Başka gezegenlerde kolonilerin kurulması,
- Çevre, iklim, sürdürülebilir daha iyi bir yaşam,
- Adaletli gelir dağılımı,
gibi konularını konuşuyor.
Sektörler bu gelişmeleri sürekli takip ederek gelecek için kısa ve uzun vadeli planlar yapıyor. Yok olmamak için değişiyor.
Artık birçok şirket değişimin kaçınılmaz olduğunu çok iyi biliyor.
Dünya Ekonomik Forum'un 800 uzman arasında yaptığı araştırmaya göre gelecek 10 yıldaki değişim şu şekilde sıralanıyor:
1. Robotlar
Robotlar şu anda mavi yakalıların işini elinden alarak sanayileri dönüştürmüş durumda. Bu dönüşüm beyaz yakalıları da etkilemeye başladı. Gelecekte birçok önemli mesleğin eczacılık gibi robotlar tarafından yapılacağı öngörülüyor.
2. Sensörler
Eşyaların interneti hızla büyüyor. Yakın gelecekte daha da yaygınlaşarak yürüdüğümüz kaldırımlardan giydiğimiz elbiselere kadar kullanılacak. Yaklaşık 1 trilyon farklı sensörün 2022’ye kadar internete bağlanacağı öngörülüyor.
3. Tıp
3D yazıcılar, tıp endüstrisinde devrim yaratacak. Şu anda vücudun bazı kemiklerinin parçalarının üretildiği açıklandı. 2024’e kadar organ naklinde de 3D yazıcıların kullanılacağı öngörülüyor.
4. İnternet
2024’e kadar internete erişimin herkesin yasal hakkı olacağı düşünülüyor.
5. Telefon
Telefonların elektronik parçaları boyut olarak küçülecek ancak daha güçlü olacak. %80’i, 2024’e kadar vücuda yerleştirilebilen telefonlar üretilmesi ve konuşma yerine beyindeki dalgaların düşünceleri ileteceği öngörülüyor.
6. Otomobiller
Otomobil başta olmak üzere paylaşım ekonomisi tüm dünyada yaygınlaşacak, araba sahibi olma düşüncesini değiştirecektir. 2026’ya kadar özel araçlardan daha fazla paylaşımlı araçlar ile yolculuk yapılacağı öngörülmektedir.
7. Yapay zeka
Yapay zeka, geçmiş hatalardan öğrenir ve büyük veriyi kullanarak karmaşık kararları otomatikleştirir. Uzmanlar, 2026’ya kadar şirket yönetim kurullarında yapay zeka makinelerinin yer alacağını düşünmektedir.
Değişimin en etkilendiği alanlardan birisi de Dünya Ekonomik Forum’un anketinde de belirtildiği gibi kuşkusuz ulaşımdır.
Bugün birçok araba markası gelecek yıllar için alacağı aksiyonları planlıyor. Gelecekte ulaşım; sürücüsüz otomobiller, dikey havalanan uçaklar, uçan otomobiller, yükseltilmiş altı trafik alanı olarak kullanılan ‘‘Transit Elevated Cars’’lar ile yapılacak.
Bugünün ulaşım sistemleri büyük bir değişime uğrayacak.” Sözleriyle Prof. Dr. Muhammed Şahin’in anlatımın ilk bölümünü burada noktalayacağım.