TCMB’ye Fed’in güvercin üyelerinden destek lazım

Dünkü 25 baz puanlık faiz indiriminin ardından Merkez Bankası’nın manevra alanı tartışılır. Dönemsel olarak enfl asyonun artış eğiliminde olduğu güz dönemine giriyoruz. Bankaların fonlama maliyeti yüzde 8 civarında. Enflasyon rakamı yüzde 8.8 düzeyinde bulunuyor. Kısacası reel faiz negatif. Tasarruf açığı olan bir ülkede tasarrufl arı artırmanın ana yolu pozitif reel faizdir. Zorunlu hale getirilen bireysel emeklilik sistemi de tasarrufl arı artırma konusunda bir yoldur. Politika yapıcılar belki de bireysel emeklilik sisteminin tasarruf oranını yükselteceğini düşünerek faiz tarafında esneme olabileceğini düşünüyorlar. Ekonomi yönetiminin büyümeye odaklandığı söylenebilir. 

TCMB’nin faiz dışında para politikası araçları var. Bunlar yavaş yavaş kullanılıyor. Bunlardan ziyade ben genişletici maliye politikasının para politikasına büyük destek vereceğini düşünüyorum. Geçtiğimiz haftalarda ekonomi yönetiminden bu yönde açıklamalar vardı. Özellikle vergi indirimleri çok etkili olabilir. Maliye politikasının etkisi, Amerika’nın keşfi değil. ABD 2008 krizinden gevşek para politikası ve genişletici maliye politikasıyla çıktı. 2012’den itibaren Obama hükümeti maliye politikasını sıkılaştırdı. Para politikası tek silah olarak kaldı. Ekonomi kalıcı ve güçlü büyümeye geçemedi. AB ülkeleri, tahvil alım programları ve negatif faiz politikasına rağmen zorlanıyor. Çünkü maliye politikası yeterince gevşetilmiyor. Para politikasının büyüme konusunda çare olmadığı ortadadır. Merkez’in üzerinde baskı oluşuyor. Özel sektörün zorlandığı bir dönemde, çok sıkı bir bütçe disiplinine gerek var mıdır? 

Gelişen ülke piyasalarına para girişini faizlerin durumu belirleyecek. Türkiye’nin tahvil faizleri aynı kategorideki ülkelerin faizlerinden daha yüksek durumdadır. Amerikan faizlerinde önemli bir yükseliş olmazsa, Türkiye gibi gelişen ülkelere bakış pozitif olur. Bunun dışında mevcut risklere göre ülkeden ülkeye değerlendirmeler yapılır. Amerikan faizleri konusunda, Başkan ve Başkan Yardımcısının görüşleriyle, piyasadaki fiyatlamalar çelişiyor. Fed Başkan Yardımcısı Fischer’ın faiz artırımı konusunda eylülü işaret etmesi, cuma günü başlayacak Jackson Hole toplantıları öncesinde piyasaları tedirgin etti. Başkan Yellen’ın açıklamaları önem kazandı. Bu endişe genel olarak döviz piyasalarında görülüyor. Amerikan 10 yıllık tahvil faiziyle 2 yıllık tahvil faizi arasındaki fark dün 80 baz puan civarındaydı. Yani Amerikan tahvil piyasası bir faiz artırımını fiyatlamıyor. Çok iyi bir iktisatçı olan Fischer’ın, Fed içindeki tartışmalardaki etkisi mevcut konjonktürde soru işaretidir. Fischer şahin görüşlerini 1.5 yıldır dile getiriyor. Bu zaman zarfında büyüme ve enflasyon konularında iddialı açıklamalar yaptı. Yaptığı tahminler tutmadı. Fed içinde bugün için bir önem sıralaması yapılsa, Yellen’dan sonra New York Fed Başkanı Dudley öne çıkar. Kaldı ki Dudley de Amerikan ekonomisini son dönemde yanlış okuyor. Dudley’nin önemi, New York Fed’in, Fed’in piyasa operasyonlarını gerçekleştirmesinden kaynaklanıyor. Finans medyası bölgesel Fed Başkanlarının açıklamalarına çok önem veriyor. Oysa ABD Başkanı tarafından atanan Fed guvernörlerinin açıklamaları bölgesel Fed başkanlarının açıklamalarından daha önemlidir. Bu grup Fed içinde ağırlığını hissettirmeye başladı. Güvercin görüşlere sahip olan, yani faiz artırımı konusunda acele edilmemesi gerektiğini düşünen bu guvernörler az ama öz konuşuyorlar. Hedefin hala altında olan çekirdek enflasyon güvercin üyelerin elini güçlendiriyor. Aralık 2015’te birlik olamayan güvercin üyeler faiz artışı konusunda bu sefer zor teslim olurlar. 

Fed’in faiz artırımlarını ertelemesi gelişen ülkeler için olmazsa olmaz şarttır. TCMB’nin önünü görebilmesi, diğer politika araçlarının kullanılması, zaman kazanılması açılarından kritiktir. Fed içindeki güvercin üyelere her zamankinden fazla ihtiyaç var.