TCMB para kur metni ve PPK kararı

Merkez Bankası 2025 Para Politikası metnini açıkladı. Bu metin ile TCMB yıl boyunca izleyeceği para ve kur politika­sının çerçevesini çizer. Yıl içerisinde alınan kararlar, olağanüstü bir durum olmadığı sü­rece, bu metinde açıklanan çerçeveye uygun alınır.

2025 yılı için açıklanan metinde en dikkat çekici gelişme PPK toplantı sayısının on ikiden sekize düşürülmüş olması. Daha önce de Başkan Murat Çetinkaya dönemin­de PPK toplantı sayısı on ikiden sekize indi­rilmişti.

Bu nedenle 2017, 2018 ve 2019 yılla­rında sekiz adet toplantı yapıldı. 2020 yılın­dan itibaren, pandemi döneminin de etkisi ile daha sık toplantı yapılması ihtiyacı doğdu ve toplantı sayısı tekrar 12’ye çıkartıldı. Bu­radan da anlaşılacağı gibi, yılda sekiz toplan­tı ekonomik ve finansal çalkantı dönemle­rinde yetersiz kalabiliyor. Bu nedenle, bu tür dönemlerde acil toplantı ihtiyacı doğuyor.

Daha az PPK toplantısı yapmanın ne tür faydaları olabilir?

Akla gelen ilk faydası piyasalarda daha az volatilite yaratılması. Özellikle merkez ban­kalarının iletişim politikalarında yeterince şeffaf ve net olmadığı/olamadığı dönemler­de toplantı öncesi ve sonrasında varlık fiyat­larında oynaklıklar artabilir.

Toplantı sayı­sının azalması bu tür oynaklıkların yıl için­deki sayısını azaltacaktır. Akla gelen diğer bir fayda da hem TCMB hem de piyasa pro­fesyonelleri için kurul tarafından alınan ka­rarların sonuçlarını görme ve daha kapsamlı analiz yapma fırsatı yaratmasıdır. Dünya ör­neklerine baktığımızda ekonomik ve finan­sal istikrara sahip ülkelerin toplantı sayısı­nın daha az olduğu söylenebilir.

Örneğin, ge­lişmiş ülkeler arasında ABD, Avrupa Birliği, İngiltere, Kanada merkez bankaları yılda se­kiz defa toplanmaktadır. Gelişmekte olan ül­keler arasında Brezilya, Meksika Rusya mer­kez bankaları da yılda 8 defa toplanmaktadır. Dolayısıyla, TCMB’nin de bu ülkelere benzer toplantı sayısına sahip olması makul görün­mektedir. Fakat, makroekonomik dengelerin henüz normalleşmeye başladığı bir dönem­de sekiz toplantıya düşürülmesi kararın er­ken alınmış olma ihtimalini akla getirmekte.

Toplantı sayısının azalması politika faizi kararlarının nasıl etkiler?

Toplantı sayısının azalması düzenli ara­lıklarla politika faizinde değişim yapılabil­mesi ihtimalini ortadan kaldırmaktadır. Ya­ni, merkez bankaları yılda dört ay pas geç­me fırsatına sahip olmaktadır. Fakat, daha az toplantı politika faizi kararında yapılan ha­taların telafisini zorlaştırmaktadır. Bir baş­ka deyişle, karar verenlerin manevra alanını daraltmaktadır.

Bu nedenle, kurul üyelerinin karar alırken ileriye dönük kapsamlı strate­ji geliştirmelerini zorunlu kılar. Aynı durum piyasa profesyonelleri için de geçerlidir. Ni­tekim, Çarşamba akşamı yayınlanan 2025 Para Politikası metni sonrasında piyasa pro­fesyonellerinin politika faizi tahminlerinde değişiklik meydana geldi. Politika faizinde 150 baz puan indirim bekleyenler tahminle­rini 250 baz puana güncellediler.

TCMB politika faizini neden düşürdü?

Son dönemde TCMB’nin politika faizinde indirimi değerlendirmesi için bazı gelişme­ler oldu. Bunlardan ilki sıkı para politikası ve finansal koşulların bir sonucu olarak ekono­minin teknik resesyona girmesi. Dış talebin de zayıf seyrettiği bir ortamda iç talebin da­ha fazla baskılanmaması fikri ağır basmaya başladı. Diğer bir neden ise asgari ücretin ge­lecek enflasyon tahminine göre belirlenmesi oldu.

Bu karar TCMB’ye faiz indirimi açısın­dan alan sağladı. Çünkü, bu politika yakın dö­nem enflasyon beklentilerinin düşmesinde etkili olacaktır. Açıklanan metne göre PPK üyelerinin aşağı ve yukarı yönlü riskleri de­ğerlendirdikten sonra 250bp faiz indirimi­ne gitmeyi uygun gördükleri anlaşılıyor. Di­ğer taraftan, kurul faiz koridorunu simetrik olarak 300bp’den 150bp’ye düşürmeye karar verdi. Piyasada likidite fazlasının olduğu bu dönemde piyasa faizlerinin %46’nın altına inmemesini garanti etmiş oldu.

Bu bağlamda kararı politika faizinde şahin bir indirim ola­rak değerlendirebiliriz. Kurulun enflasyon ile iletişimi temkinli iyimserlik yönünde ve kurul geçmiş politika metinlerine göre enf­lasyonun gidişatı hakkında kendinden daha emin. Bu çerçevede biz de mart ayında enf­lasyonun %40 seviyesinin altına düşmesini ve %37-38 aralığında gerçekleşmesini bek­liyoruz.