TCMB faiz indirimi döngüsü yaklaşırken Para Piyasası Fonları

2023 yerel seçim öncesi Merkez Bankası politika faizi yüzde 8,50 seviyesindeydi. Seçim sonra­sı ise sıkı para politikasına geçiş yapıldı ve politika faizi kademeli olarak artmaya başladı ve dokuz top­lantıda toplam 4 bin 150 baz puan faiz artışı yapıldı.

İlk etapta piyasa, sıkı para politikasının etkisi ile enflasyonun 2024’ün ilk yarısında zirve yaptıktan sonra düşmeye başlayacağını fiyatladı. TCMB’nin ise faiz indirimine başlaması fiyat­lanan ikinci beklentiydi. Enflasyon, zirvesini 2. çeyreğin sonuna doğru gördü.

Mayıs ayındaki yüzde 75,5 sonrasında ise düşüş evresi başladı. Sürecin paralelinde dış tarafta FED’in faiz indi­rimi beklentisi olumlu argüman olarak takip edi­liyordu ancak FED, faiz indirimini hemen baş­latmadı, çünkü emin olmak istiyordu. İçeride ise Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TC­MB) faiz indirmek için enflasyon ana eğilimi­nin, enflasyon beklentilerinin ve aylık enflasyo­nun istenen soğumayı göstermesini beklemeyi tercih etti.

Böylece doğal olarak FED’e benzer temkinli bir duruş sergilendi. Bu sırada, sıkı para politikasının iç finansal ve reel piyasalardaki et­kileri görülmeye başlandı. Reel sektör kredi ma­liyetleri arttı, krediye erişim zorlaşmaya başladı. Finansal taraf ise ticari faaliyetlerin yavaşlaya­cağı, şirket kârlarının düşüş kaydedeceği ve al­ternatif getirinin cazibesi dikkat çekmeye baş­ladı. BIST, sıkı para politikasının etkilerinin göl­gesine girmeye başlarken TL faiz getirisi daha da dikkat çekmeye başladı.

Ticari taraf ise ekonominin resmini, eldeki nakdi faaliyet dışı tarafta tutmak ve TL faizin­den yararlanmak şeklinde okudu ve faiz kazancı­na yöneldi. Benzer okuma bireyler için de geçer­li oldu ve yaz ortasından itibaren TL faizi talebi artmaya başladı.

Para Piyasası Fonları

Yatırım fonları; yatırımcılarına riskin azal­tılması, profesyonel hizmet, operasyonel kül­fetin minimize olması gibi faydalar sunan yatı­rım araçları. Üstelik bu araçların yasal çerçeve­si çok sıkı, yani güven unsuru son derece önemli. Fonlar, getiri arayışındaki yatırımcılar için vade, risk-getiri, ürün çeşitliliği açısında geniş yelpa­ze sunarlar. Fonlar arasında, risk seviyesi en dü­şük ve en likit araçlara yatırım yapan fon çeşidi ise para piyasası fonlarıdır. Eski adı ile likit fon­lar diyebiliriz.

Konjonktür ile likit fonların kesişmesi

En üst bölümde ifade ettiğimiz, dışarıda FED’in faiz indirimini ötelemesi, özellikle içeride TCMB’nin faiz indirim döngüsünün gecikeceğinin görülmesi yatırımcıların risk iştahının azalmasına, daha kısa vadeye geçmek istemelerine ve nakitte kalmayı tercih etmele­rine neden oldu. Yani normalleşme programının çıktılarının somutlaşması görülmek istendi ve bu istek gün geçtikçe daha da fazla taraftar çek­ti, neredeyse konsensüs haline geldi. Somutlaş­ma yavaş olunca ve vakit alınca, bireysel ve ticari yatırımcıların nakitte kalma istekleri karşısında mevduat veya para piyasası fonları hacmi artma­ya başladı. Sıkı duruşun yavaşlatıcı etkisi dışın­da döviz kurlarındaki sakinlik de TL’ye geçiş ta­lebi yarattı. 80-100 milyar dolar tutarında döviz TL’ye geçti ve oluşan nakit de çoğunlukla faizi tercih etti. 2023 sonunda 150 milyar TL büyük­lüğündeki para piyasası fonları bugünlerde 1,1 trilyon TL hacmine ulaştı.

Konjonktürde değişme sinyali

Sıkı para politikasının çıktıları gittikçe so­mutlaşıyor. Enflasyon Raporu ve son Para Politi­kası Kurulu toplantısı sonrası faiz indirimi bek­lentisi de güçlendi. Normalleşmenin sonuçları ortaya çıktıkça şu an baskı altında olan iç varlık­ların üzerindeki baskıların azalmaya başlayabi­lir. Söz konusu varlıkları menkul ve gayrimenkul olarak ifade edebiliriz. Bu dönemde konut-em­lak, taşıtta ertelenen talepler satın almaya ev­rilebilir. Ticari yatırımcılar, faaliyet alanları­nı canlandırmak isteyebilir. Finansal araçlar­da ise nakit dışındaki araçlara yönelim artabilir. Özetle, normal şartlarda taktiksel-geçici-emanet bir araç olan para piyasası fonları oldukça büyü­dü ama yavaş yavaş döngü terse dönebilir. Süreç bu yönde sinyali veriyor.

Olası çözülme ne zaman ne hızda olabilir?

Likit fonlardan diğer varlıklara geçiş talebi için “tetikleyici” ilk faiz indirimi olabilir ve önü­müzdeki aydan itibaren çözülmeler başlayabilir. Bu noktada yatırımcıların risk iştahı, aynı resme bakıp farklı sonuçlar çıkarmanın parametresi olacak. İştahı yüksek olanlar daha evvel, iştahı az olanlar daha geç veya daha az tetiklenebilir diye düşünüyoruz. Normalleşmenin sonuçları ortaya çıktıkça, iyileşmeye dair kanaat güçlendikçe ya­tırım tercihinin likit fonlardan uzaklaşması ve başta hisse fonlar ve bono fonlar olmak üzere di­ğer fonlara geçiş yapmasını bekliyoruz. Progra­mın başarısı arttıkça geçiş hızlanabilir.