TCDD’de sigorta yok “fon” var
Türkiye’de sigortacılığın, gelişmiş ülkelerdeki seviyelere gelmesi için devletin bu sektörü desteklemesi şart. Sigortanın önemini anlayıp Tarım Sigortası’nda özel sigortacılara riskleri devrederek büyük bir yükten kurtulan devletimiz, Bireysel Emeklilik Sistemi’ni destekleyerek Türkiye’nin uzun vadeli fonlara kavuşmasının önünü açmıştı. DASK ile de depremlerde oluşacak riskleri özel sigorta sistemine devretmişti. Bütün bu projeler çok da başarılı sonuçlar verdi ve devletimiz birçok riski özel sektöre devretmiş oldu. Buraya kadar her şey güzel. Ama bazı kamu kurumlarının da sigorta olgusuna yaklaşımının pozitif olmadığına tanık oluyoruz. Devletimiz bu kurumların da sigorta yaptırmasını teşvik etmeli diye düşünüyorum.
TCDD son yıllarda birçok dev projeyi hayata geçirdi. Bu projeler ile risklerin de arttığı unutulmamalı. Hayatımız Sigortalı Dergisi’nin ağustos sayısında yer alan habere göre TCDD sigorta yaptırmıyor; kurum sigorta yaptırmak yerine bir Dahili Sigorta Fonu oluşturmuş. Dahili Sigorta Fonu’nun miktarı 165 milyon TL ve son 4 yılda ödenen tazminat tutarı 445 bin TL. Yani sigortacıların bir trafik kazasında ödediği tazminat kadar.
Geçen gün gazetelerde yayımlanan bir habere göre, bir henzemin geçit kazasında gerçekleşen kaza için TCDD’ye dava açılmış ve dava 4 yıl sürdükten sonra davacı lehine 15 bin TL tazminat ile sonuçlanmış. Zarar tabii ki bu fon ile karşılanmış. Konunun uzmanı Eksper Mustafa Nazlıer bu fon sisteminin dünyanın hiçbir ülkesinde uygulanmadığını belirtmiş. Ve söylenen fon miktarının da sadece kağıt üzerinde mi olduğu ya da nerede değerlendirildiği konusunda da bir açıklama yapılmamış. Demiryolu yolculuğu gerçekten diğer ulaşım araçlarına nazaran çok daha az riskli, bunu kabul ediyorum. Ama bu yeni yatırımlar ile demiryolu taşımacılığının da risklerinin arttığını biliyoruz. Yüksek Hızlı Tren (YHT) 160-250 km hız yapabilecek. Allah korusun hiç kaza olmasın ama bunun garantisi yok ki. Dünyada zaman zaman üstelik gelişmiş ülkelerde büyük kayıplar verilen tren kazası haberleri belleklerimizde. TCDD’nin dev yatırımları sonrası özelleştirilmesi gündeme gelebilir, sigorta o zamana mı saklanıyor diye aklımdan geçmiyor değil. THY’nin hiç mi canı yok, tüm tesisleri ve uçakları sigortalı. THY fon kurmayı bilmiyor muydu?
Pamukova’da yaşanan kaza sonrası lokomatif ve yemek vagonunun sigortalı olduğu ortaya çıkmıştı. Yolcular ise sigortasız. O kazada ölenler için tazminatın ise fondan ödeneceği açıklanmıştı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tazminatlar konusunda talimat vermiş, dönemin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan da ‘tamam’ demiş. Fakat sonucunu bilemiyorum.
Sigorta önlem almak için bahanedir
Sigorta olgusunun aynı zamanda bir denetim mekanizması olduğu unutulmamalı. Önlemleri almak, daha dikkatli olmak için bir bahanedir sigorta. TCDD’nin YHT ve Marmaray ile risklerinin arttığı bir gerçek. TCDD’de ayrılan fon sadece kağıt üzerinde midir bilemem ama şayet gerçekten bu fon kağıt üzerinde değil ise bu paranın çok küçük bir bölümüne sadece lokomatif ve yemek vagonu değil tüm yolculara da sigorta yaptırılabilir. Çünkü TCDD yeni yatırımları, trenleri, istasyonları, limanları ve depoları ile büyük bir kurum. TCDD kabuk değiştiriyorsa tüm gelişmiş ülkelerdeki örneği gibi risklerini özel sigorta şirketlerine devretmeli. Hazine nasıl karayollarında dolaşan araç ve yolculara sigorta yaptırmayı zorunlu kılıyorsa, TCDD de yolcularına bunu çok görmez diye düşünüyorum.