TBMM’ye sunulan yapılandırma kanunu çalışma hayatına ne getiriyor?

Süleyman DEMİR / SGK Uzmanı

Çalışma hayatı ve ekonomi dünyasında yaşanan ve tespit edilen sorunların giderilmesi üzerine yapılan çalışmalar sonucunda hazırlanan Kanun Tasarısı 30/04/2018 günü TBMM Başkanlığına sunulmuştur. Bu çalışmamızda söz konusu tasarı ile çalışma hayatına neler getirdiğinin üzerinde maddeler halinde duracağız.

A-Vergi ve sosyal güvenlik borçlarının yapılandırılması ile ödeme kolaylığı getirilmektedir. Bu Çerçevede yapılan çalışmanın ayrıntısı aşağıda belirtilmiştir.

Buna göre:
1) 31/03/2018 tarihi (dahil) öncesine ait;
a) Prim,
b) İdari para cezası, 
c) İsteğe bağlı sigortalılık primi, 
d) Topluluk sigortası primi, 
e) Sosyal Güvenlik destek primi, 
f) İşsizlik sigortası primi,
g) Kesenek ve kurum karşılıkları,
h) SGK ca tahsil edilen damga vergisi eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi,
i) 31/3/2018 tarihi ve öncesinde yapılan özel bina inşaatı ve ihale konusu işler için uygulanan asgari işçilik sonucu bulunan fark matrah üzerinden hesaplanan prim ve feri borçlar Kanun yayım tarihini takip eden 2 ay içinde başvurulması koşuluyla yapılandırılacak.

2) Yapılandırma borçlar faiz yerine YİÜFE değişim oranları ile güncellenecek.

3) Yapılandırılan borç peşin yahut iki ayda bir taksit ödeme şeklinde 18 taksitle ödenebilecek. Peşin ödemede feri alacağın yüzde 90 ı terkin edilecek. İdari para cezaları için ise yapılacak güncelleme sonucu bulunacak tutar peşin ödenirse yüzde 50 si terkin edilecek. Taksitlendirme ise vade farkı uygulanacaktır.

Uygulanacak vade farkı için;
a) 6 ay için (1,045)
b) 9 ay için (1,083)
c) 12 ay için (1,105)
d) 18 ay için (1,15)
Katsayı ile güncellenerek vade farkı alınacaktır.

B-Borcu bulunan esnaf borcunu yapılandırıp ilk taksidi ödemesi durumunda genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımı alınabilmesi:

4) Prim borcu olanların borçlarını taksitlendirip ilk taksidi ödemesi ile genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımı alabilecek.

C- Gelir Testi Yaptırmamış olanların 30/11/2018 Tarihine kadar Gelir Testi Yaptırması ve borç oluşması halinde bu borcu 31/12/2018 tarihine kadar ödemesi ile borcun feri tutarının terkin edilmesi:

5) Genel sağlık sigortası kapsamında gelir testi yapmamış olanların 30/11/2018 tarihine kadar gelir testi yapması ve (gelir testi sonucu asgari ücretin 1/3 den fazla olanların) 30/04/2018 tarihinden önceki dönem için çıkan borcu olması durumunda bu borcun aslını 31/12/2018 tarihine kadar ödemesi durumunda feri borçlar terkin edilecek.

6) SGK borçları için ilk taksit Kanunun yayım tarihini takip eden 3. Aydan başlayarak 2 ayda bir taksit şeklinde ödenecektir.

7) Kanunun yayımı tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanunun 4/1-b kapsamındaki sigortalılığı (emekli olup Bağ-Kur kapsamında olanların) varsa tahsil edilmemiş sosyal güvenlik destek primi borcu terkin edilecek.

8) SGK tarafından yersi yapılan ödemeler için uygulanan faizle tahsil yerine Torba Kanun kapsamında başvuru yapılması durumunda borç aslı YİÜFE ile güncellenecektir.

D- Genç Bağ-Kurlunun (18/25 yaş) 01/06/2018 itibariyle primlerini 1 yıl boyunca Hazinenin Ödemesi imkanı:

9) Gelir vergisi kanunu mükerrer 20. Maddesi kapsamında genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan ve mükellef başlangıç tarihi itibariyle 18 yaşından büyük 29 yaşından küçük olanların 01/06/2018 tarihinden itibaren 5510/4-1/b (BAĞ-KUR) kapsamında olan gerçek kişilerin primleri asgari ücret üzerinden 1 yıl süre ile Hazinece karşılanacaktır. Adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortak bundan yararlanabilecek.

E-SGK tarafından emekli aylığı yada sürekli iş göremezlik geliri ödenenlere her yıl Ramazan ve Kurban Bayramları öncesinde ikramiye ödenmesi:

10) Emeklilere Dini Bayramlarda 1000 TL ikramiye verilecek, Hak sahiplerine ise aldıkları aylık oranında ikramiye verilecektir. Yani ölüm aylığında yüzde 50 oranında aylık alan eşe 500 TL, yetim aylığı oranı yüzde 25 olan kız çocuğuna da 250 TL ödenecektir.

F- 31/05/2018 ve Öncesinde BAĞ-KUR prim borcu bulunanların borç süresine ait sigortalılığının durdurulması ve borcun silinmesi:

11) Daha önce 6552 sayılı Kanunla yapılan uygulamanın tekrarına gidilmektedir. 31/05/2018 tarihi itibariyle borçlu bulunan BAĞ-KUR sigortalılık primini Torba Kanunun yayım tarihini takip eden ikinci ayın sonuna kadar ödemeyen yâda yapılandırmayanların borçlu bulunan süreleri ve prim borçları iptal edilecektir. Hiç prim ödemesi olmayanların tescil tarihi itibariyle sigortalılıkları durdurulacaktır. Faaliyetine devam edenler için sigortalılıkları 01/06/2018 tarihi itibariyle yeniden başlatılacaktır.

Durdurulan süre sigortalı veya hak sahipleri tarafından sonradan istenildiğinde ihya edilebilecektir.

Değerlendirme ve sonuç

Çeşitli sebeplerle çalışma hayatında işverenlerce yükümlülükleri yerine getirme konusunda yaşadıkları sorunların çözümü ve ödeme kolaylığının sağlanması, yıllarca çalışıp emekli olan vatandaşların Ramazan ve Kurban Bayramları öncesinde ikramiye alabilmesi, Borcu olup borcunu ödeme imkanı olmayan Bağ-Kur lu sigortalının borç döneminin borcunu ileride isterse ödeyebilmesi imkanı ile borç ve sigortalılık süresinin durdurulması hususları hep birlikte değerlendirildiğinde seçim ekonomisi yerine vatandaşların sorunlarını çözen bir yaklaşım sergilendiğini görüyoruz. Bu dönemde söz konusu Tasarı ile ilgili yetkili bürokratlarca gerekli bilgilendirmelerin yapılması ve vatandaşların bundan en üst seviyede yararlanması sağlanmalıdır.