Tazminatsız çıkartılan kıdem tazminatı alabilir mi?

Okurumuz H.U. "1961 yılından 1981 yılına kadar bir işyerinde çalıştım. O zamanlarda eşimin kanser hastalığı nedeniyle İstanbul'a 10 gün izinle gittim, fakat ben işime 10 gün gecikmeyle geldim. Bana sen işten düştün dediler ve işe de almadılar, tazminatımı da vermediler. Bu tazminatla ilgili hukuki olarak hakkımı nasıl alabilirim ve ne yapabilirim? Bana yardımcı olursanız sevinirim" diye soruyor.

Kıdem tazminatı, işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılmaktadır.

Kıdem tazminatı giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanmakta olup, para ve parayla ölçülebilen ve süreklilik arz eden tüm ödemeler hesaplamada dikkate alınmaktadır. Yani, işçinin brüt maaşı dışındaki yol, yemek, prim, ikramiye gibi ayni ve nakdi ödemeleri kıdem tazminatı tavanına kadar kıdem hesabına dahil edilir.

Kimlere kıdem var?

Kıdem tazminatı iş sözleşmesinin 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde belirtilen nedenlerden birisiyle feshedilmesi durumunda ödenmesi gerekiyor. İşçinin;

1. İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına uymaması haricinde bir nedenle yaptığı fesihlerde;

2. İşçi tarafından yapılan haklı nedenlerle yapılan fesihte,

3. Erkek işçiler için muvazzaf askerlik sebebiyle,

4. Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş sözlşemesini sona erdirmesi halinde,

5. Emeklilik sebebiyle,

6. İşçinin 15 yıl ve 3 bin 600 günü doldurması nedeniyle yaş beklenilmesi durumunda,

7. İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatına hak kazanılmaktadır.

Devamsızlıkta kıdem tazminatı

Gerek 1475 sayılı Kanun'da ve gerekse de 4857 sayılı Kanunda işverenin haklı nedenle feshini düzenleyen maddelerde; "İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi" halinde tazminat ödenmeden fesih hakkı doğmaktadır.

Dolayısıyla işçinin haklı bir nedeni olmaksızın keyfi devamsızlık yapması durumunda işveren tarafından işçinin iş sözleşmesi feshedildiğinden herhangi bir ihbar ve/ veya kıdem tazminatı da ödenmemektedir.

O tarihte hastane raporu ve diğer belgelerle mazeretinizi ispatlamanız ve yargıya başvurmanız halinde, haklı bir mazeretiniz olduğu için kıdem tazminatınızı alabilmeniz mümkün idi. Ancak kıdem tazminatında 10 yıllık zaman aşımı süresi vardır.

Kıdemde 10 yıllık zaman aşımı var

Esasen dolayısıyla okurumuzun iş sözleşmesinin feshinin işverence haklı bir sebebe dayanmadığı anlaşılsa bile 36 yıldan uzun bir süre geçtiği için kıdem tazminatı alabilmesi mümkün olmayacaktır. Zira, 10 yıllık zaman aşımı süresinin üzerinden uzunca bir süre geçtiği anlaşılmaktadır.