Tat, Güney Avrupa’yı ‘tat’landırma niyetinde
Tat’ın hikayesi 50 yılı geride bırakan bir domates tutkusunu anlatıyor. Markanın kuruluş tarihi 1967; fakat Türkiye’de tarımın önemine inanan Vehbi Koç, bu tarihten 20 sene önce dünyanın farklı ülkelerinde tarım endüstrisini incelemeye başlıyor. Türkiye ile benzer iklimlere sahip olan Portekiz ve İspanya’daki domates tarımı Vehbi Bey’in dikkatini çekiyor ve ‘Tat’lı’ serüven böyle başlıyor.
Tat, bugün Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın ise en büyük üçüncü domates ürünleri üreticisi konumunda.
Marka, kuruluşundan bu yana hem Türkiye’de sanayi domatesinin gelişimine katkı sağlıyor hem de Türk çiftçisine iş olanağı yaratıyor. Aynı zamanda çiftçileri eğitiyor, iyi tarıma yönlendiriyor.
Tat’ın 50. yılı nedeniyle bir araya geldiğimiz Tat Gıda Genel Müdürü Arzu Aslan Kesimer, büyümeye ve yeniliklere hız kesmeden devam edeceklerini söylüyor. Tat’ın yurt dışında yatırım imkanlarını değerlendirdiğini de söyleyen Kesimer, “Vehbi Koç bundan 50 yıl önce Portekiz ve İspanya’daki domates tarımını örnek alarak yola çıkmış. Bugün tarımı biliyoruz, fabrikalarımız var. Son beş yıldır ortalama yüzde 12 büyüme kaydediyoruz. Bu yıl da aynı oranda büyüme bekliyoruz. 2016 yılında domates ürünlerinde 380 milyon TL ciro gerçekleştirdik. Avrupa’nın en büyük domates ürünleri üreticilerinden biriyiz. Şimdi de Güney Avrupa’da yatırım fırsatlarını değerlendiriyoruz” diyor. Tat’ın 50 yıllık geçmişinde öne çıkan gelişmeleri Arzu Aslan Kesimer’den dinleyelim;
"Japon ortağımızın kalite gelişiminde rolü büyük"
“Bursa, Mustafakemalpaşa’daki fabrikamız 1968 yılında üretime geçti. 1980’li yıllar Tat Konserve için atılım yılları oldu ve fabrikaların üretim kapasiteleri yeni teknoloji makinelerin eklenmesi ile 1983 yılında, Japon Kagome Şirketi ile ticari sözleşme imzalayarak ‘Kagome-Tat Projesi’ni başlattık.
Kagome, dünyanın lider domates ürünleri markalarından ve Japonya’nın en köklü şirketlerinden biri. Kagome ile Tat’ın işbirliği yaklaşık 35 yıldan bu yana devam ediyor. Kagome’ye 10 milyon dolarlık ürün veriyoruz. Japon ortağımız, ürün kalitesi gelişiminde önemli bir rol sahibi.”
"Çiftçiye iş olanağı sağladık, göç durdu"
“Tat olarak bulunduğumuz bölgeler, sunduğumuz iş olanakları sayesinde nüfus artışından olumsuz etkilenmedi. Yöre halkı yaşadıkları yeri terk ederek büyük şehirlere göç etmek durumunda kalmadı. Bursa Mustafakemalpaşa, Bursa Karacabey ve İzmir Torbalı fabrikalarımızda sezonluk çalışanlar hariç 500 kişiye istihdam sağlıyoruz. Sezonda çalışan sayımız 1.000’in üzerine çıkıyor. Tat fabrikalarımızda kadın çalışan oranı ise yüzde 26.”
"Sözleşmeli domates tarımı yapıyoruz"
“Kurulduğumuz günden bugüne sözleşmeli tarım yapmak için çiftçilerimizi eğitiyoruz. Çiftçiye uygun fide ve gübre desteği sağlıyoruz. Tat’ın mühendis ve teknikerlerden oluşan uzman ziraat ekibimizin çalışmaları ile çiftçilerimiz bilinçli domates tarımı yapıyor. Sektördeki en büyük farkımız ve gücümüz merhum Vehbi Bey’in inşa ettiği sözleşmeli domates tarımından geliyor. Bugün 650’si sözleşmeli olmak üzere 1000’in üzerinde çiftçimiz var. Vehbi Bey’e göre köylüye iyi tohum verip, yüksek vasıflı ürün almasını sağlamak, sürekli teknik yardım yapmak ve çiftçiyi yazılı anlaşmalar yaparak çalışmaya yönlendirmek bu işin olmazsa olmazlarıydı.”
Verimliliği artırmak için teknoloji yatırımı sürüyor
“Son beş yılda fabrikalarımızın verimliliğini artırmak için 150 milyon liralık teknoloji ve makina yatırımı yaptık. Bunun 65 milyonu Tat fabrikalarına yapıldı. Koç Holding’in Dijital Dönüşüm Projesi’nin bir parçasıyız. Dijital tarım uygulamaları başlattık. Önümüzdeki 3 yıl içinde uydu fotoğraflama ve dronla bitki gelişimi takibi gibi alanlara 2 milyon lira yatırım yapacağız.
Avrupa’nın en büyük 3. domates ürünleri üreticisi
* Bugün dünyada toplam domates üretimi 165 milyon tona ulaşıyor. Bunun 38.5 milyon tonunu sanayi domatesi oluşturuyor.
* Türkiye’de toplam domates üretimi 12 milyon ton. Bunun yaklaşık 2 milyon tonunu sanayi domatesi üretimi oluşturuyor.
* Dünya genelinde sanayi domatesi 9 milyar dolarlık bir pazara sahip. Türkiye’de pazar büyüklüğü 450 milyon dolar boyutunda. Türkiye’nin domates ürünleri ihracatı ise 200 milyon dolara ulaşıyor.
* ABD domates üretiminde açık ara birinci. İkinci Çin, üçüncü İtalya, dördüncü İspanya, beşinci ise Türkiye.
* Dünya domates ticaretinde ise değer olarak ilk sıra İtalya’ya ait. İtalya’yı sırasıyla Çin, ABD, İspanya, Portekiz ve Türkiye izliyor. Türkiye en büyük 5. üretici olmasına rağmen, ihracatta altıncı sırada yer alıyor.
* Tat, Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın ise en büyük 3. domates ürünleri üreticisi konumunda. Üç fabrikasındaki üretim kapasitesi 450 bin tona çıkabiliyor. Bu seneki üretimi 320 bin ton olmuş.
* Tat, Japonya ve Orta Doğu ülkelerine ihracat yapıyor. Son üç yıldır, Avrupa’da etnik noktalara ve Fransız Auchan gibi büyük zincir marketler başta olmak üzere, 3 bin 100 noktada Tat ürünleri satılıyor. Hatta Almanya’da TV kanallarında Tat reklamları başlamış.
"Kahraman çiftçilerin’ hikayelerinden ‘senaryosuz reklam kampanyası"
Tat, 50. Yaşını kutladığı reklam kampanyasında sözü çiftçilerine bırakmış. Kampanyada hiç bir senaryo olmadan, adeta bir belgesel filmi çeker gibi çiftçilerin Tat’la olan hikayeleri aktarılıyor.
Tat’ın “kahramanlarımız” dediği çiftçilerin 8’i markanın yüzü olarak bu sezon üretilen salçaların ambalajlarında yer alıyor. Arzu Aslan Kesimer, “En önemli iş ortağımız çiftçilerimiz. Tat’ın 50 yıllık bir marka olmasında, 3 kuşaktan on binlerce çiftçinin emeği büyük paya sahip” diyor.