Taşımacılıkta KDV iadesinde sektörel sorun

Değerli DÜNYA okurları, bugün şu an İzmir'de başlatılan ve dalga halinde diğer şehirlere de sirayeti muhtemel bir cezalı tarhiyat konusunu sizlerle paylaşacağım.

Öteden beri KDV iadesini (en azından bahsedeceğim konuda) sorunsuz olarak alan taşımacılık sektörü büyük bir sorunla karşı karşıya kaldı.

İade sırasında bugüne kadar yeterli görülen bir evrak (özet beyan formu), yetersiz bulunup kara ve deniz manifestosunun ibrazı istenmeye başlandı.

İbraz edemeyenlerle ilgili cezalı işlem yapılmaya başlandı. Aşağıda sizlerle Mali İdare'nin iki farklı tarihte verilen görüşünü paylaşıyorum.

1. görüşte yetersiz bulunan belgelerin ilave araştırma ve yazışmalar sonucu oluşturulan 2. görüşte yeterli olduğu sonucuna varıldığı görülmektedir.

Mali İdare'nin 2. (olumlu) görüşü doğrultusunda hareket eden şirketlere yapılan cezalı tarhiyatların dayanağı olmadığını düşünmekteyiz.

1.GÖRÜS

Maliye Bakanlığı Özelgesi

Tarih        : 19.09.2006

Sayi          : B.07.1.GIB.0.57/5711-689-72175

KDVK Md. 14

Uluslararası taşımacılık faaliyetleri nedeniyle yüklenilen KDV'nin iadesi için Kara Manifestosunun gerekliligi hk.

Gümrük Müsteşarlığı tarafından Başkanlığımıza iletilen, İliniz mükelleflerinden (...) tarafından gönderilen 13.06.2006 tarihli e-postada, (...)'da nakliyecilik yapmakta olan mükellefin bazen (...)'a (...) nakliyat aracılığı ile mal taşıdığı, tır karnesi bulunmadığı, kara manifestosu kalktığı için ilgili taşıyıcı firmadan da iade için gerekli belge ibraz edemediği, KDV iadesi almak için bağlı olduğu vergi dairesince kendisinden Tir Karnesi veya Kara Manifestosu istendiği belirtilmekte olup, KDV iadesi için Kara Manifestosunun gerekliliği hususunda görüş istenilmektedir.

Bilindiği üzere, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 14. maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 84/8889 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında deniz, hava ve demiryolu ile yapılan yük ve yolcu taşıma isleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

25 ve 81 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde istisna uygulamasının tevsiki amacıyla kara manifestosu ve tır karnesinin ibraz edileceği açıklanmış bulunmaktadır.

Öte yandan, ülkemizin 01.01.1996 tarihinden itibaren Gümrük Birliğine geçmesi nedeniyle bu tarihten itibaren tek tip gümrük beyannamesi kullanılmaya başlanmış olup, taşımacılık faaliyetinde tevsik edici belge olarak tek tip gümrük beyannamesi doldurularak hazırlanmış transit beyannamesinin gümrük idarelerince tasdikli fotokopilerine istinaden işlem yapılmaya başlanmıştır.

Konuyla ilgili olarak Gümrük Müsteşarlığının 06.08.2004 tarih ve 22347 sayılı yazısında, "Tır karnesi ve transit beyannamesi KDV iadesine esas olmak üzere aranılacak belgeler arasında bulunmaktadır. Kara manifestosu yerine kullanılan gümrük özet beyan formu ve sözlü beyan formunun KDV iadesine esas belge olarak kullanılması ise karışıklığa sebebiyet vereceğinden uluslararası taşımalarda KDV iadesine esas tevsik edici belge olarak kullanılmasının uygun olmayacağı düşünülmektedir." ifadesi yer almaktadır.

Buna göre; tır karnesi ve kara manifestosunun bulunmaması halinde, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 14. maddesi kapsamındaki uluslararası taşımacılık faaliyetleri nedeniyle yüklenilen katma değer vergilerinin iadesinde tevsik edici belge olarak transit beyannamesinin kullanılması mümkün bulunmaktadır.

2. GÖRÜS

T.C.

MALİYE BAKANLIĞI

Gelir İdaresi Başkanlığı

Sayı    : B.07.1.GIB.0.54/5414- 487

Konu :

05.05.2009*045985

Uluslararası taşımacılık faaliyetleri nedeniyle yüklenilen KDV'nin iadesinde özet beyan formunun yeterli olduğu hakkında

Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 14. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 24.12.1984 gün ve 84/8889 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında deniz, hava, kara ve demir yolu ile yapılan yük ve yolcu taşıma işlemleri KDV'den istisna edilmiştir.

Söz konusu istisna kapsamına yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye'den geçerek yabancı bir ülkede sona eren, yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye'de son bulan ve Türkiye'de başlayıp yabancı bir ülkede sona eren taşıma isleri girmektedir.

Söz konusu uygulamaya ilişkin 11, 25, 81 ve 91 Seri No.lu KDV Genel Tebliğleri ile KDVK-8/2004-8 sayılı KDV Sirkülerinde açıklamalar yapılmıştır.

Öte yandan, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü ile yapılan müteakip yazışmalar sonucu alınan görüşler de göz önünde bulundurularak konu ile ilgili olarak aşağıdaki şekilde hareket edilmesi uygun görülmüştür.

1. Kanunun 14. maddesinde yer alan istisna kapsamına giren taşıma faaliyetlerinin tamamının veya bir kısmının başka taşımacılara yaptırılması halinde, gerek taşıma işini yaptıran firmaya karşı muhatap olarak işi yüklenen organizatör firmanın, gerekse ikinci derece yüklenici olarak fiili nakliyeyi gerçekleştiren firmanın bu faaliyetleri istisna kapsamına girdiğinden her iki faaliyet de vergiye tabi olmayacaktır. Ancak, ikinci derece yüklenicinin taşıma faaliyetinin Türkiye içinde başlayıp bitmesi halinde bu işler vergiye tabi olacaktır.

2. Uluslararası kara taşımacılığında, transit beyannamesi, TIR karnesi veya Form 302 belgesinin; uluslararası deniz veya hava taşımacılığında, transit beyannamesi veya orijinal manifestonun (onaylı örneğinin) ya da manifesto yerine kullanılan özet beyan formunun tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır.

3. Orijinal konşimento deniz veya havayolu ile yapılan taşımalarda transit beyannamesi ve manifesto yerine kullanılan özet beyan formuna bir taşıma belgesi olarak eklenmesi gereken bir belgedir. Deniz ve hava taşımacılığı için orijinal manifestonun gümrük idaresi, noter veya yeminli mali müşavirlerce onaylanmış örneğinin tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi mümkündür. Manifesto konşimentolara göre düzenlenen bir belgedir. Gerek konşimentonun gerekse manifestonun ayni kişi (taşıyıcı) tarafından düzenlendiği hususları göz önüne alındığında her iki belgenin birlikte kabul edilmesi mükerrer KDV iadesine yol açabileceğinden orijinal konşimentonun uluslararası taşımalarda KDV iadesine esas tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün değildir

4. Uluslararası taşımacılık faaliyetinden doğan nakden iade taleplerinin yerine getirilmesinde, 1.000 TL'ye kadar inceleme raporu ve teminat aranılmayacak, bu tutarı aşan iade talepleri teminat gösterilmek veya inceleme raporu (YMM Raporu dahil) ibraz edilmek suretiyle yerine getirilecektir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Başkan a.

Ömer ERGENÇ

Gelir İdaresi Grup Başkanı