Taşeron işçi sorununa kamu ve yerel yönetimlerde son verilirken, sorular
Kamuda ve yerel yönetimlerde taşeron olarak çalışan işçilerin sayısı sendikalara göre 1 milyon 100 bin, Maliye Bakanlığı’na göre 720 bine ulaşmış durumdaydı. Bu işçilerin kadroya alınmaları gerektiğini bir süredir muhalefet parti sözcüleri ve bazı sendikacılar sürekli eleştirip, gündemde tutuyorlardı. Aslında konu ile ilgili kimse kesin verilere sahip değildi.
İktidardan çözüm olarak önce “asıl işte” çalışanların “kadro”ya alınacağı, bunların tespit çalışmasının yapıldığı açıklandı. Bu da eleştirilere yol açtı.
Son olarak Başbakan yaptığı açıklamada kamuda ve yerel yönetimlerde taşeron işçi çalıştırmaya son verileceğini, tümünün kadroya alınacağını açıkladı.
Kamuda ve yerel yönetimlerde taşeron işçiler ağırlıklı olarak, güvenlik, temizlik ve ulaştırma alanlarında çalışıyorlardı. Son dönemde bunlara sağlık ve bilişim alanlarında çalışanlar da eklendi.
Taşeron işçilerin kadroya alınmaları olumlu görülürken, çözülmesi gereken bazı sorular göndeme geldi, bazı sorunlar ortaya çıktı.
• İşçileri kadroya alınan taşeronların sözleşmeleri nasıl ve hangi şartlarla feshedilecek. Sözleşmelerde yüzde 5 cayma cezası dışında yaptırım yoktu. Arkadaşımız Mehmet Kaya’nın haberinden, sözleşmelerin bu yıl sonuna kadar yükümlülükleri kamu tarafından karşılanacak. 2016 sonrası sözleşme sonuna kadar geçecek dönem için uzlaşma görüşmelerinin ardından fesih yapılacak.
• Fesihte sözleşmeye göre yüzde 5 cayma cezası ödeneceği biliniyor. Buna karşın damga vergisi vergi tahakkuklarının ödemelerinin ne olacağı konusunu taşeron firmalar bilmek istiyor.
• Taşeron firmalardan ulaşım sözleşmesi yaptığında görevi yerine getirmek için kredi kullanarak bin araç satın alan firmalar var. Bunlar açısından doğacak zorluk nasıl aşılacak? Kredi borçlarının çözümüne kamu ne destek verecek?
• Özellikle yerel yönetimlere taşeronluk hizmeti veren firmaların, önemli alacakları söz konusu, bu şirketlere uygun ve kısa süreli bir ödeme planının yapılması için belediyeler nasıl zorlanacak? Bu durumda kamudan belediyelere destek verilecek mi?
• Doğaldır ki bu gelişme ile kamuya hizmet veren birçok taşeron firma faaliyetini sonlandıracak. Buna karşın özellikle güvenlik firmalarının faaliyetlerini özel sektöre kaydırarak devam ettirmek isteyebilecekleri öne sürülüyor. Bunun özel sektörde bu alanda fiyat kırmalarla rekabeti bozabileceği iddia ediliyor.
• Sistem dışına çıkan taşeron firmaların kendi büro elemanları ve çalışanlarının işsiz kalmalarının yaratacağı soruna nasıl çözüm bulunacağı da merak ediliyor. Maliye’nin belirttiği 720 bin taşeron çalışanın asgari ücretli olarak, yüzde 15 kar marjıyla çalıştılıştırıldığını kabul etsek, işçi başına 1935 TL’lik işveren maliyeti ile yıllık kayıp 19 milyar 216 milyon liralık bir mali kayıp sözkonusu olacaktır.
Görüldüğü gibi kamuda ve yerel yönetimde sağlıksızlığa neden olan taşeron sistemine son verilirken, bazı sorular gündeme gelmektedir. Uygulama döneminde bu sorulara cevap bulunmalıdır.