Tasarruf sahibinin kafası yine karıştı
Alaattin AKTAŞ
EKO ANALİZ
[email protected]
Tasarruf sahibi sürekli olarak bankalarla imzaladığı her belgeyi iyi okuması için uyarıldı. Şu meşhur kredi kartı sözleşmeleri için ya da kredi alırken atılan imzalar için, "Aman dikkatli olun, iyi okuyun, sonra itiraz ettiğinizde bir şey elde edemeyeceğiniz yükler altına girmeyin" diye. Ama klasiktir, bu tür sözleşmeler küçücük harflerle yazılır, çoğu vatandaş da bunları pek okumaz, okuyamaz; vakti bile yoktur.
Şimdi bunlara bir yenisi daha eklendi. Malum yılbaşından geçerli olmak üzere mevduatın stopajı vadeye göre farklılaştırıldı. Ayrıca "bir yıl ve daha uzun vadeli hesaplar için vade bitiminden önce para çekildiğinde vade bozulmayacak" hükmü getirildi. Ancak, bu hükmün bir ayrıntısı vardı. Vadeden önce para çekilmesi, "bankanın onayı" şartına bağlanmıştı.
Şimdi vatandaş parasını bir yıl ve daha uzun vadeli hesaplara yatırırken bankanın bu konudaki uygulamasını bilmek durumunda. Peki banka hesap açılırken başka, hesap döneminde başka bir uygulama içinde olursa? Örneğin hesap açılırken vade bozulması durumunda faiz uygulanmayacağı kararı varsa, ama daha sonra bu karar faiz verilecek şeklinde değişirse bu değişiklik tüm hesapları kapsayacak mı?
Ne gerek vardı ki vatandaşın kafasını karıştırmaya. Zaten bir yıl ve daha uzun vadeli hesapların toplamdaki payı öylesine az ki, vadeden önce para çekildiği takdirde nasıl bir uygulama yapacakları bankalara bırakılmasa daha iyi olmaz mıydı?
Şimdi vatandaş olur ya bir yıl ve daha uzun vadeli hesap açtırmak ister, bunu da biraz yüksek faiz almak, daha az vergi ödemek için tercih eder; ama paraya ihtiyacı olduğunda da vadeyi bozabileceği umuduyla bankaya gider, ama karşısına bu kez hangi bankanın vadeyi bozmaya izin verdiği sorusu çıkıverir. Ne gerek vardı ki bunca karışıklığa...
Düzenleme zaten işe yaramayacak
Yapılan düzenlemeyle daha önce tüm mevduat için yüzde 15 olan stopaj TL mevduatta bir, üç ve altı aya kadar vadeli olanlarda sabit tutuldu, bir yıla kadar olanlarda ise yüzde 12'ye düşürüldü.
Döviz tevdiat hesaplarının stopajı ise bir, üç ve altı aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 18'e çıkarıldı, bir yıla kadar vadeli olanlarda yüzde 15'te tutuldu.
Merkez Bankası, Türk bankacılık sisteminin uyguladığı ortalama faizleri ve en yüksek faizleri açıklıyor. Biz de, ortalama ve en yüksek faiz üzerinden eski ve yeni stopajın düşülmesinden sonra kalan net getiriyi hesapladık.
Tablo ortada... Bir yıla kadar vadeli TL mevduatta ortalama faize göre 0.30 puanlık, en yüksek faize göre 0.54 puanlık bir artış oluyor.
Döviz hesaplarında ise ortalama faize göre altı aya kadar vadelilerde 0.06 ve 0.09 puanlık düşüş ortaya çıkıyor. En yüksek faize göre ise düşüş 0.34 puan olarak hesaplanıyor. Döviz hesapları olarak doların faizini esas aldığımızı belirtelim.
Şimdi, vatandaşın kafası paramı uzun vadeye yatırırsam ve vadeden önce çekmek istersem vade bozulacak mı, bozulmayacak mı, diye karışacak. Üstelik stopaj düzenlemesiyle ortaya çıkacak fark da, yarım puanı bile bulmayacak.
Ne anladık bu düzenlemeden... Bolca kafa karışıklığı ve neredeyse hiç olmayan bir getiri, hepsi bu!
Yazara Ait Diğer Yazılar
Tüm Yazılar